آیا افزایش تعرفه‌ها بازار اینترنت ثابت را نجات می‌دهد؟

سوالی که حداقل در یک ماه گذشته بارها رسانه‌ها و فعالان حوزه اینترنت ثابت در پی پیدا کردن پاسخی برای آن هستند این است که آیا افزایش تعرفه اینترنت ثابت می‌تواند تجارت دارندگان ۱۷ شرکت دارنده پروانه ارتباطات ثابت (FCP) را نجات دهد. تجارتی که به باور مدیران این شرکت‌ها در سال‌های گذشته به دلیل سیاست‌گذاری‌های اشتباه وزارت ارتباطات در حوزه تعرفه‌گذاری تا ورشکستگی پیش رفته است.  

درمیزگرد که پیوست برای شماره ۷۰ خود به همین بهانه برگزار کرد ، معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) اعلام کرد که بازار سرویس اینترنت در ایران سرویس بدون کششی است و با افزایش قیمت نمی‌تواند بازار خودش را حفظ کند. حسین فلاح جوشقانی در این میزگرد بارها تاکید کرد که باید شرکت‌ها مشخص کنند که افزایش تعرفه چه تاثیری روی درآمدشان  و همچنین کیفیت سرویسشان می‌گذارد. او در این زمینه گفت:‌ «افزایش تعرفه اینترنت ثابت در یک فضای منطقی مبتنی بر مستندات قابل قبول است. اگر به عنوان مثال بهبود کیفیت و بهبود سرویس همراه با افزایش قیمت باشد، تغییر تعرفه قابل تحمل است.» او با ابراز نگرانی از این موضوع که ممکن است افزایش تعرفه اینترنت ثابت در این وضعیت باعث بهم ریختگی بازار همین فعالان شود افزود: «احیاناً با این تغییر ممکن است فضای منفی ایجاد شود که حتماً هم خواهد شد، اما در نهایت نباید این اتفاق بیفتد که بیایم قیمت‌ها را تغییر دهیم ولی یک یا دو ماه بعد ببینیم که بازار نه تنها بهبود پیدا نکرده که وضعیت بدتر هم شده است.»

تعادل بین تعرفه ثابت و همراه

در این میزگرد مدیران چهار شرکت اصلی بازار اینترنت ثابت یعنی آسیاتک، شاتل، پارس‌آنلاین (ادغام شده با های وب) و صبانت اعلام کردند که تعرفه‌گذاری در حوزه اینترنت ثابت در سال‌های گذشته و با توجه به افزایش چندبرابری تعرفه در بخش‌های دیگر ثابت و در برخی موارد کاهش هم پیدا کرده که همین شرایط هم در نهایت باعث شده آنها نه توان جذب سرمایه‌گذاری جدید داشته باشند و نه امکان رفتن به سمت تکنولوژی‌های جدید اینترنتی. همچنین در این میزگرد آنها تاکید کردند که باید تعرفه‌گذای در بخش دیتای موبایل و اینترنت ثابت به صورت جدی با تغییر همراه شود؛ چرا که در حال‌حاضر تعرفه‌گذاری پایین دیتای موبایل نسبت به اینترنت ثابت یکی از دلایل عمده عدم رشد اینترنت ثابت است.

در همین زمینه مدیرعامل آسیاتک می‌گوید که خواسته آنها از وزارت ارتباطات تعادل بین تعرفه دیتای موبایل و اینترنت ثابت است: «توسعه نسل ۳ و ۴ در تمام شهرها برای ما هم باعث افتخار و پیشرفت است-اما ادامه این  شرایط تنها به ضرر شرکت‌های اینترنت ثابت است.»

یوسفی‌زاده اعلام کرد:‌ «اگر قرار باشد افزایش تعرفه ۵۰ درصدی اینترنت ثابت با دامپینگ اپراتور موبایل روی تعرفه همراه باشد، فایده‌ای ندارد. درحال‌ حاضر اپراتوری موبایلی یک‌سوم آن ۱.۱۴تعرفه می‌دهد. اگر این نظارت و جلوگیری از دامپینگ نباشد، همین الآن ما قیمت‌ سرویس‌هایمان را هم نصف کنیم، زنده نخواهیم ماند.»

یوسفی‌زاده در این میزگرد تاکید می‌کند که آنها نمی‌گویند که تعرفه ۵۰ درصد گران شود: حرف‌‌مان این است که قیمت سال ۹۴ بفروشیم. اصلاً بگذارید با یک ادبیات دیگر بگویم؛ اجازه دهند با قیمت سال ۹۲ سرویس‌مان را بفروش برسانیم.

اینترنت نیاز به همراهی همه ذینفعان دارد 

در بخش دیگری این میزگرد فعالان حوزه اینترنت ثابت از عدم همکاری مخابرات برای توسعه شبکه‌شان بر مبنای تکنولوژی‌های جدید اینترنتی گلایه کردند. رئیس هیات مدیره شاتل از متوقف شدن پروژه  FTTCاین شرکت در شهر دزفول که سال گذشته افتتاح شد خبر داد و گفت:‌ «پروژه به این دلیل توسعه پیدا نکرد چراکه کارهای مربوط به رانژه را انجام نشد.»

شانه‌ساززاده با اعلام اینکه در زمینه افتتاح این پروژه یک جو سیاسی در رگولاتوری حاکم بوده اعلام کرد: «سازمان فشار ویژه‌ای به ما آورد که این پروژه ۲۲ بهمن (۹۷) افتتاح شود. این اتفاق هم با رانژه شدن یک تعداد کاربر افتاد اما بعد از مراسم افتتاح، سازمان پیگیری پروژه را رها کرد.»

به گفته شانه‌ساززاده عدم همکاری مخابرات با این شرکت در دزفول درحالی اتفاق می‌افتد که درآمد مخابرات در این شهر و در همین دوره محدود راه‌اندازی پروژهFTTC  از ۱۷۰ میلیون تومان به ۶۴۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرد.

از ادغام تا سیاست‌های اینترنتی اشتباه دولت

بید‌آبادی، مدیرعامل صبانت هم در این میزگرد با انتقاد به ثابت نگه داشتن تعرفه اینترنت ثابت با وجود افزایش قیمت در همه بخش‌ها گفت: «‌به هر دلیلی در این زمینه دولت سیاست فیریز گذاشته که از جانب خودم می‌گویم این سیاست زندگی را برای ما سخت کرده است.» او افزود‌: «تعرفه‌گذاری در حوزه دیتای موبایل ضربه بدی به اینترنت ثابت زده در هیچ کشور تمام کارشان از سرگرمی، تماشا و دانلود فیلم گرفته تا ارسال پیام و چک کردن ایمیل‌هایشان را با دیتای موبایل انجام نمی‌دهند.»

تا کنون وزارت ارتباطات بارها به شرکت‌های اینترنتی پیشنهاد داده تا برای حل مشکلاتشان و افزایش میزان سرمایه‌گداری در این بخش با یکدیگر ادغام شوند؛ اما شرکت‌هایی هم که این پیشنهاد را قبول کرده‌اند معتقدند ادغام شرکت‌های اینترنتی به تنهایی نمی‌تواند شرایط توسعه اینترنت ثابت در کشور را فراهم کند.

مجید رئیسی مدیرعامل شرکت پارس‌آنلاین هم که با های‌وب ادغام شده در واکنش به خواست وزارت ارتباطات مبنی بر ادغام شرکت‌های اینترنتی با یکدیگر به عنوان یک راه‌حل می‌گوید که  ادغام شرط لازم است اما کافی نیست. رئیسی گفت:‌ « از نظر من شرایط کافی برای ادغام شرکت‌های اینترنتی با هم، فراهم کردن ملزومات سرمایه‌گذاری است.»

در ادامه این میزگرد اما رئیس رگولاتوری در واکنش به صحبت‌های مدیرعامل آسیاتک در مورد دامپینگ اپراتورهای همراه در زمینه قیمت‌گذاری روی دیتای موبایل گفت:دقیقاً به مراتب بدتر از نمونه‌های که می‌گویند در حوزه اینترنت ثابت اتفاق می‌افتد؛ یک زیرفروشی شدید. وقتی این مورد‌ها را به این دوستان می‌گوییم استدلال‌شان این است که با توجه به تحلیل رفتاری که از مشتری داریم این پیشنهاد را به مشتریان خاص خود می‌دهیم.»

او افزود: «آقای شانه‌ساز می‌گویند که سازمان تنظیم به دلایل سیاسی فشار آوردند که این پروژه باید در دهه فجر افتتاح شود. بحث افتتاح اگر سیاسی باشد، انجام ادامه پروژه که دیگر سیاسی نیست. مدیرعامل این شرکت برای حل مشکلاتشان با مخابرات به سازمان آمدند اما فضای جلسه چیزی جز تعریف و تمجید طرفین نبود.»

فلاح در این میزگرد در واکنش به طرح آزادسازی تعرفه ارتباطی اعلام کرد که سال گذشته با آزادسازی تعرفه موافق بوده، اما حالا با این کار موافق نیست. به باور او با شرایطی که در بازار اینترنت ثابت کشور وجود دارد اگر آزادسازی صورت بگیرد، مجموعه‌ای از شرکت‌های این بخش نابود خواهند شد.»

مدیران شرکت‌های اینترنتی حاضر در این میزگرد تاکید کردند که اگر وضعیت تعرفه‌گذاری و عدم سیاست‌گذاری مشخص و استاندارد در این حوزه  به همین شرایط ادامه داشته باشد آنها مجبور به خروج از بازار اینترنت ثابت کشور خواهند شد.

*نسخه کامل این میزگرد را در شماره ۷۰ (مرداد) پیوست بخوانید.