اوراق توسعه فناوری به مرحله اجرا رسید؛ چند شرکت بزرگ تامین مالی شدند

به گزارش پیوست، مسعود همدانلو، دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان دیجیتال، اتصال‌پذیری و ارتباطات معاونت علمی در نشست معرفی ابزارهای نوین تامین مالی با تمرکز بر حوزه اقتصاد دیجیتال گفت: بخشی از فعالیت‌های ما حمایت مالی است، اما بخش مهم‌تر، اصلاح قوانین و مقررات است. بسیاری از چالش‌ها تنها با یک مقرره ساده باز می‌شود و بدون تحمیل هزینه، مسیر بخش خصوصی هموار می‌شود.

همدانلو ادامه داد: در موضوعاتی مانند معاملات خودرو و معاملات ملک، معاونت علمی با تدوین مقررات لازم، زمینه را فراهم کرد تا اپلیکیشن‌ها و کسب‌وکارهای بخش خصوصی وارد این حوزه شوند. مثلا پیش‌تر برای ثبت ملک لازم بود حتما به دفترخانه مراجعه شود اما اکنون فضای جدیدی ایجاد شده که امکان انجام این خدمات از طریق اپلیکیشن‌ها فراهم است؛ امکانی که علاوه‌بر کاهش احتمال تخلفات، دسترسی و سرعت انجام کار را افزایش می‌دهد.

به گفته دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان، ستاد اقتصاد دیجیتال از سال ۱۳۹۸ تاکنون با عناوین مختلف فعالیت کرده و سال گذشته با ادغام ستاد اتصال‌پذیری، در قالب ساختار جدید به فعالیت خود ادامه داد.

او درباره اهمیت این ستاد تاکید کرد: تقریبا تمامی شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات با این ستاد در ارتباط هستند و ماموریت ما حمایت از توسعه فناوری، بومی‌سازی تجهیزات و تقویت اکوسیستم نوآوری است.

دبیر ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال با اشاره به برنامه‌های آموزشی این ستاد توضیح داد: در محور آموزش و مهارت‌آموزی تاکنون ۳۰ هزار نفر از کشورهای مختلف در دوره‌های ما شرکت کرده‌اند. در آخرین دوره، شرکت‌کنندگانی از ۲۵ کشور حضور داشتند و رتبه نخست را نماینده ایران کسب کرد.

همدانلو با اشاره به اهمیت حضور بخش خصوصی در دولت گفت: هدف این است که بسیاری از وظایف دولت به شرکت‌های دانش‌بنیان واگذار شود. این موضوع موجب کاهش تصدی‌گری دولت و افزایش سرعت، دقت و کیفیت ارائه خدمات است.

او با تاکید بر اهمیت نوآور بودن پروژه‌ها ادامه داد: تمام تلاش ما این است که حمایت‌ها تکراری نباشد و حتما نوآوری در پروژه‌ها دیده شود. میزان حمایت نیز بسته به سطح فناوری، کاربرد، نوآوری و ریسک پروژه تعیین می‌شود. بخشی از حمایت‌ها به‌صورت کمک بلاعوض و بخشی در قالب تسهیلات ارائه می‌شود.

طبق گفته همدانلو، هدف ستاد این است که شرکت‌های دانش‌بنیان بتوانند وارد عرصه رقابت شوند و خدمات خود را حتی در عرصه صادرات گسترش دهند. ما تلاش می‌کنیم به این شرکت‌ها کمک کنیم تا محصولات‌شان را صادر کنند، بازارهای جدید به دست آورند و دامنه مشتریان خود را افزایش دهند.

تامین مالی بدون اتکا به منابع دولتی

در این نشست، حامد رفیعی، رئیس مرکز تامین مالی و توسعه سرمایه‌گذاری، از نهایی شدن اجرای اوراق توسعه فناوری خبر داد و اعلام کرد چند شرکت که درخواست‌های بزرگ تامین مالی ارائه کرده بودند، صبح امروز تایید شده‌اند. به گفته او، فرآیند این شرکت‌ها از سطح پیشرفت ۸۰ درصدی عبور کرده و اکنون وارد مرحله اجرای کامل شده است. اسامی شرکت‌ها نیز پس از اعلام آمادگی خودشان منتشر خواهد شد.

رئیس مرکز تامین مالی در توضیح ماموریت این مرکز اشاره کرد که ساختار آن زیر نظر مستقیم معاون علمی رئیس جمهوری شکل گرفته و بر پایه تامین مالی با مداخله حداقلی دولت فعالیت می‌کند.

او توضیح داد: ابزارهای طراحی‌شده در این مرکز بدون اتکا به بودجه دولتی پیش می‌روند و حتی در صورت استفاده از منابع دولتی، این منابع صرفا برای اهرم‌سازی یا مشوق‌ها به کار خواهد رفت. هرچند معاونت علمی مسیرهای حمایتی معمول خود را ادامه می‌دهد، اما اتکا به بودجه محدود دولت امکان تحقق اهداف اقتصاد دانش‌بنیان را فراهم نمی‌کند؛ به همین دلیل مرکز تامین مالی با هدف ایجاد سازوکارهای پایدار تأسیس شده است.

رفیعی بخش دیگری از سخنانش را به ناپایداری منابع و تلاش برخی صنایع برای خروج از شمول عوارض اختصاص داد. او توضیح داد که بخشی از منابع مورد نیاز شرکت‌های دانش‌بنیان از محل عوارض خام‌فروشی تامین می‌شود، اما برخی صنایع تلاش می‌کنند با عنوان خام‌فروش نبودن، از این مسئولیت شانه خالی کنند.

به گفته رئیس مرکز تامین مالی و توسعه سرمایه‌گذاری، هرگونه وابستگی کامل به منابع دولتی علاوه بر کاهش حجم منابع، باعث تاخیرهای مکرر در تخصیص بودجه به اکوسیستم خواهد شد.

او در بخش دیگری، به اصول اقتصادی منابع اشاره کرد و گفت چهار مولفه منبع، میزان، زمان و کیفیت تعیین‌کننده اثرگذاری هر نوع سرمایه‌گذاری است. از نظر او، تامین مالی اگر در زمان مناسب و با کیفیت مناسب انجام نشود، مانند کود کشاورزی است که دیر به زمین برسد؛ تامین می‌شود اما دیگر کارکردی ندارد.

به اعتقاد رفیعی، منابع اکوسیستم نوآوری باید مستمر، تدریجی و با کیفیت باشد تا بتوان ادعا کرد اقتصاد کشور در مسیر دانش‌بنیان شدن حرکت می‌کند و اهداف برنامه هفتم محقق می‌شود.

رئیس مرکز تامین مالی در ادامه نسبت به روش‌های رایج تامین مالی برای کسب‌وکارهای نوپا هشدار داد. از نظر او، اعطای تسهیلات مستقیم به یک شرکت نوپا به جای کمک، می‌تواند باعث نابودی آن شود؛ زیرا شرکت‌های جوان معمولا ساختار مالی و جریان نقدی لازم برای بازپرداخت وام را ندارند.

رفیعی توضیح داد که رویکرد مرکز تامین مالی بر پایه تامین مالی زنجیره‌محور تنظیم شده است. در این روش، کسب‌وکارهایی که نقش کلیدی در زنجیره عرضه یا ارزش دارند، اولویت بیشتری دریافت می‌کنند. او نمونه‌ای از یک شرکت را مطرح کرد که به‌تنهایی درخواست ۱۴ هزار میلیارد تومان تامین مالی داده و افزود که چنین درخواست‌هایی در صورتی بررسی می‌شوند که تامین مالی آنها بتواند کل زنجیره را ارتقا دهد.