بحران نقدینگی، دشمن پنهان صرافی‌های رمزارز

صرافی‌ها تا زمانی سالم به نظر می‌رسند که کاربران تصمیم به برداشت نگرفته باشند. در لحظه‌ای که موج خروج به راه می‌افتد، تضاد میان دارایی‌های قفل‌شده و بدهی‌های فوری آشکار می‌شود. همان ابزارهایی که برای جذب و وفاداری کاربران طراحی شده‌اند، از لندینگ و استیکینگ تا ییلدفارمینگ و بازارهای ترکیبی، زنجیری از تعهدات را تشکیل می‌دهند که می‌تواند کل پلتفرم را فلج کند. ریشه‌های ریسک نقدینگی در صرافی‌های رمزارز صرافی رمزارز از بیرون شبیه یک سیستم ساده خریدوفروش است، اما درونش ساختاری شبیه بانک دارد. با این تفاوت که هیچ نظارت بانکی، ذخیره اجباری، یا تضمین سپرده‌ای پشت آن نیست. کاربران هر لحظه می‌توانند دارایی‌شان را مطالبه کنند، اما بخشی از آن دارایی در قالب وام، استیکینگ یا پوزیشن‌های بازار قفل شده است. همین «تطابق‌نداشتن سررسید دارایی‌ها و بدهی‌ها» نخستین شکاف نقدینگی را می‌سازد. هر شوک بازار افزایش ناگهانی قیمت، سقوط یک توکن بزرگ یا انتشار شایعه‌ای درباره مشکلات فنی می‌تواند صف برداشت تشکیل دهد. همان چیزی که در بحران‌های مالی به آن bank run می‌گویند. تفاوت اینجاست که در صرافی‌های رمزارز، این فرار سپرده‌ها نه با صف فیزیکی، بلکه با چند کلیک و تراکنش بلاک‌چینی رقم می‌خورد. در چنین شرایطی حتی پلتفرمی با ظاهر سالم، اگر بخش بزرگی از دارایی‌اش در قالب وام یا استیکینگ قفل شده باشد، نمی‌تواند پاسخگوی برداشت‌های همزمان کاربران باشد. مشکل دیگر از آنجا شروع می‌شود که صرافی‌ها معمولاً سه نقش را همزمان بازی می‌کنند: واسطه معامله (broker)، امانت‌دار دارایی (custodian) و وام‌دهنده (lender). ترکیب این سه نقش تضاد منافع ایجاد می‌کند. دارایی‌ای که کاربر تصور می‌کند در کیف پول شخصی‌اش در امان است، ممکن است در پشت صحنه صرف بازارگردانی یا تامین سود محصولات لندینگ شده باشد. در نبود شفافیت و تفکیک حساب‌ها، این ترکیبِ عمودی در لحظه بحران، به‌سرعت به فروپاشی اعتماد می‌انجامد. به زبان ساده، نقدینگی صرافی‌ها تنها زمانی واقعی است که...