کرادفاندینگ در بن‌بست نقدشوندگی؛ نبود بازار ثانویه بزرگ‌ترین ترمز جذب سرمایه

به‌گزارش پیوست، سکوهای تامین مالی جمعی از سال ۱۳۹۹ شکل گرفتند و نبود بازار ثانویه اصلی‌ترین و مهم‌ترین چالش این حوزه شناخته شده است. موضوعی که ساماندهی آن به تصمیم و تائیدیه سازمان فرابورس وابسته است.

سینا قدس، مدیر تامین مالی جمعی کارن معتقدست رونق و توسعه بیشتر این بازار در گرو تشکیل بازار ثانویه است. در صورت تشکیل این بازار، امکان مبادله سرمایه افزایش می‌یابد و گردش سرمایه میان سرمایه‌گذاران به بهبود این بازار هم کمک می‌کند.

مهدی سالاری، مدیرعامل اینوستوران در این باره گفت: بازار تامین مالی‌ جمعی، نوپا و جوان است. یکی از مواردی که در این حوزه تاثیر بسیاری دارد نبود بازار ثانویه است. در حال حاضر شخصی که سرمایه‌گذاری می‌کند نمی‌تواند تا پایان دوره سرمایه خود را برداشت کند. همین عامل باعث می‌شود تا رغبت سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری کمتر شود.

از نظر مدیرعامل اینوستوران، در صورت ایجاد و شکل‌گیری مکانیسم بازار ثانویه توسط سازمان فرابورس احتمالا پیامدهای مثبت متعددی در حوزه تامین‌ مالی جمعی رخ دهد.

حفظ اصل سرمایه

مقایسه تورم موجود در جامعه و نرخ سوددهی تامین مالی جمعی حاکی از اختلاف مشهودی است. اما با وجود این موضوع، همچنان سرمایه‌گذاری به سمت طرح‌های سکوها با حجم و میزان قابل توجهی روبه‌روست. در حال حاضر میانگین سود پرداختی از سمت تامین‌ مالی‌های جمعی ۴۲ الی ۴۳ درصد اعلام شده است.

طبق گفته کارشناسان این حوزه، علت اصلی سرمایه‌گذاری در تامین مالی جمعی از دومنظر سود و ریسک بررسی می‌شود. سالاری، مدیرعامل اینوستوران در این باره گفت: میانگین نرخ سود تامین مالی جمعی از تورم هم پایین‌تر است اما موضوعی که برای سرمایه‌گذاران در این زمینه اهمیت دارد سود بالاتر این روش به‌نسبت مدل‌های سرمایه‌گذاری در اوراق، صندوق با درآمد ثابت یا سپرده بانکی و ریسک کمتر آن به‌نسبت دیگر بازارهای مالی از جمله طلاست. سالاری با اشاره به اهمیت ریسک کمتر سرمایه‌گذاری در طرح‌های تامین مالی به‌نسبت برخی از بازارها، مهم‌ترین نکته آن را حفظ و تضمین اصل سرمایه عنوان کرد.

قدس، مدیر تامین مالی جمعی کارن درباره وضعیت سرمایه‌گذاری در سکوهای تامین مالی جمعی گفت: سرمایه‌گذار باید فرصت‌های سرمایه‌گذاری در کشور را شناسایی و بررسی کند. برای مثال یک روش دریافت سود قطعی سپرده بانکی است، روش دیگر سرمایه‌گذاری روی صندوق‌های با درآمد ثابت است که سودی بین ۳۵ الی ۳۶ درصد می‌دهد، بعد از آن طرح‌های سکوهای تامین مالی جمعی با میانگین سود ۴۲ درصدی است که در این گزینه اصل سرمایه سرمایه‌گذار حفظ می‌شود.

طبق گفته قدس، در این روش سود دریافتی در مقایسه با دیگر روش‌های نام‌برده سود مناسبی تلقی می‌شود و همچنین حفظ اصل سرمایه با در نظر گرفتن کاهش یا افزایش میزان سود نکته حائز اهمیت در این روش سرمایه‌گذاری است.

طبق آخرین ابلاغیه سازمان فرابورس درخصوص سکوهای تامین مالی جمعی، ۶۵ درصد از کل طرح‌های یک سکو حتما باید دارای تعهد پرداخت بانکی باشد. مابقی طرح‌ها نیز باید تعهد پرداخت صندوق‌های پژوهش فناوری را داشته باشند و ۱۰ الی ۱۵ درصد نیز می‌تواند چک ثالث ارائه دهند.

از این روست که گفته می‌شود در صورت ناموفق بودن طرح سرمایه‌گذاری، اصل سرمایه در امان می‌ماند و زیانی که اتفاق میفتد مربوط به سود است.

قدس یکی از شاخصه‌های بارز تامین مالی جمعی در کشور را معطوف به تضمین اصل سرمایه دانست. طبق گفته او زمانی که تامین مالی جمعی برای طرحی صورت می‌گیرد شرکت یا موسسه صاحب طرح باید مشمول مجموعه‌ای از ویژگی‌ها و استانداردها باشد. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به برخوردار بودن از صورت‌های مالی حسابرسی شده، سابقه فروش، محصول یا خدمات قابل اتکا و وثایق و تضامین معتبر اشاره کرد.

به‌عبارتی شرکت‌هایی می‌توانند وارد این مسیر جذب سرمایه شوند که قابلیت بازپرداخت سود، حفاظت از اصل سرمایه و انجام تعهدات مربوطه را داشته باشند.

طرح‌های دور و نزدیک

از نظر سالاری، مدیرعامل اینوستوران با توجه به قوانین وضع شده، تامین مالی جمعی عموما برای  SMEها و شرکت‌های سطح متوسط راحت‌تر و شدنی‌تر صورت می‌گیرد. اغلب شرکت‌های دانش‌بنیان سطح متوسط به این سمت میایند و از این مسیر، بخشی از سرمایه لازم را جذب می‌کنند.

سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا استارت‌آپ‌ها در این مسیر جای‌ می‌گیرند یا تنها شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور‌محور می‌توانند از طریق سکوهای تامین مالی جمعی جذب سرمایه‌ کنند؟

با توجه قوانین و مقررات این حوزه و ویژگی‌هایی که باید یک شرکت برای دریافت تائید داشته باشد استارت‌آپ‌ها در نقطه‌ای دورتر از کرادفاندینگ‌ها قرار دارند. سالاری با اشاره به دریافت ضمانتنامه بانکی و فرآیند مربوط به آن معتقدست طی و انجام این روند برای استارت‌آپ‌ها با توجه به ماهیت و سبک فعالیتشان دشوار است. معمولا طرح‌هایی به این سمت میایند که از پس پرداخت سود دوره‌ای(۳ماهه) بربیایند. اما استارت‌آپ‌ها چون الگوی سرمایه‌گذاریشان بلندمدت است و اغلب طی یک یا دوسال نتیجه می‌دهد و از این سو، تامین مالی جمعی حداقل در سه‌ماه باید بازدهی داشته باشد درنتیجه یک تناقضی ایجاد می‌شود. مدیرعامل اینوستوران در این باره عنوان کرد: بازدهی استارت‌آپ‌ها اکثرا بیش از یکسال اتفاق میفتد اما در کرادفاندینگ چون زودبازه بودن یک ویژگی مهم و الزامی است، شرکت‌هایی که به این سمت میایند باید نهایتا بعد سه ماه تنفس سود پرداخت کنند.

از دید قدس، مدیر تامین مالی جمعی کارن داشتن صورت‌های مالی حسابرسی‌شده، شفافیت عملکرد، سابقه فروش، تضامین موثق و توانایی شرکت برای بازپرداخت سود و اصل پول مهم‌ترین ویژگی‌ها و اصول پذیرش شرکت‌ها برای قرارگیری طرح روی سکوهای تامین مالی جمعی است. مواردی که عموما با شرایط کاری استارت‌آپ‌ها یکسان نیست.

قدس درباره تامین سرمایه استارت‌آپ‌ها از این طریق توضیح داد: در کل استارت‌آپ‌ها به‌ویژه آنهایی که اوایل کارشان است این ویژگی‌ها را ندارند بنابراین امکان تامین مالی جمعی برایشان آسان نیست. اما دیگر شرکت‌هایی که شامل این شاخصه‌ها باشند به‌راحتی در مسیر همکاری قرار می‌گیرند. او همچنین اشاره کرد که اگر شیوه فعالیت استارت‌آپی با قوانین این حوزه و شرایط موجود منطبق باشد می‌توانند طرح خود را در سکوهای تامین مالی جمعی قرار دهند.