نظارت بانکداری سنتی، نوآوری در بانکداری دیجیتالی را محدود کرده است

به گزارش پیوست، پنل «چالش‌ها و فرصت‌های بانکداری دیجیتال» از سوی کمیسیون بانکداری دیجیتال در روز دوم از بیست‌وهشتمین نمایشگاه  برگزار شد.

به گفته محمد فرجود، رئیس کمیسیون بانکداری دیجیتال نصر، با وجودی که بحث رگولاتوری مشارکتی دیگر موضوعی عجیب و ناشناخته نیست، اما در ایران این موضوع همچنان با چالش‌های جدی روبه‌روست.

او در این باره گفت: در میان نهادهای قانون‌گذار، بانک‌ها سخت‌گیرترین رگولاتور شناخته می‌شوند. افزون بر آن، نهادهای غیرمتخصص نیز در فرآیند تصمیم‌گیری دخالت می‌کنند و همین موضوع مسیر را پیچیده‌تر می‌کند.

به عقیده او بخش خصوصی در بهترین حالت، تنها در جایگاه مشاور قرار می‌گیرد.

فرجود با اشاره به اینکه رویکردهای سنتی و جدید مانند دو جهان متفاوت در برابر هم قرار گرفته‌اند گفت: بخش خصوصی که هر روز با فناوری‌های نوین روبه‌روست و میل به نوآوری دارد و رگولاتوری که چندین گام عقب‌تر حرکت می‌کند. ما ناگزیر از ورود به عرصه‌های نوین همچون رمزارز و طلا هستیم، اما با مقاومت جدی رگولاتور مواجهیم. این مقاومت فاصله‌ای عمیق میان این دو دنیا ایجاد کرده است.

طبق گفته رئیس کمیسیون بانکداری دیجیتال نصر، مراکز نوآوری اگرچه در حال فعالیت‌اند، اما تا زمانی که امکان مقیاس‌پذیری برای آنها فراهم نشود، نتیجه قابل لمسی حاصل نخواهد شد.

او همچنین گفت: در بسیاری از حوزه‌ها نیز به‌دلیل فضای خاکستری و ابهام در موضع رگولاتوری، وارد عمل نشده‌ایم. اگر هلدینگ‌ها در پذیرش ریسک پیش‌قدم نشوند، بانک‌ها هم به سمت نوآوری و ریسک نخواهند رفت.

فرجود یکی دیگر از چالش‌های امروز را نحوه طراحی و استفاده از فضای باز نام برد و اضافه کرد: اغلب نهادها می‌خواهند مسائل را به شیوه خودشان حل کنند. در حالی که تنها از مسیر مشارکت و همکاری، می‌توان آینده فین‌تک را هموار ساخت.

مسعود وکیلی‌نیا، مدیرعامل هلدینگ تجارت‌ الکترونیکی ارتباط فردا، چالش اصلی امروز را نظارت بانک‌های سنتی بر بانکداری نوین می‌داند. او در این‌باره گفت: وقتی قوانین جدید بر پایه قواعد قدیمی باشد، جایی برای نوآوری باقی نمی‌ماند. رشد بانکداری دیجیتال نیازمند آزادی عمل و خدماتی متفاوت از بانک‌های سنتی است، اما محدودیت‌ها باعث شده در حوزه‌هایی مانند رمزارز و طلا دیجیتال بازیگر جدی نداشته باشیم.

به گفته او نئوبانک‌ها باید مستقل از بانک‌های سنتی باشند، اما در ایران به ابزار همان بانک‌ها تبدیل شده‌اند.

او با اشاره به اینکه یکسان بودن خدمات و نیاز مشتری موجب شده تکرار سرویس‌ها اجتناب‌ناپذیر شود اضافه کرد: کپی خوب الزاما بد نیست و لزومی ندارد هر بانک اختراع تازه‌ای ارائه کند. در حالی‌که در دنیا، نئوبانک‌ها به مدیریت سبد دارایی رسیده‌اند، در ایران هنوز درگیر موضوعاتی چون افتتاح حساب بدون حضور فیزیکی هستیم و همین هم نوآوری تلقی می‌شود.

وکیلی‌نیا با اشاره به اینکه میان بانک‌ها، اپراتورها و هلدینگ‌ها رقابت رو به رشدی ایجاد شده که می‌تواند نوآوری را پیش ببرد، گفت: سال گذشته بحران نقدینگی مهم‌ترین مشکل بود و امسال مساله امنیت و پایداری کسب‌وکار در اولویت قرار گرفته است. به نظر می‌رسد بانک مرکزی نیز به ضرورت استفاده از نئوبانک‌ها برای تمرکززدایی پی برده است.

حامد دهقانی، مدیرعامل هلدینگ داده‌ورزی سداد هم در این پنل گفت: بانک ملی از نخستین نهادهایی بود که برخی خدمات دیجیتال مانند امضای الکترونیکی را آغاز کرد، اما صرف دیجیتالی شدن کافی نیست. آنچه اهمیت دارد، بروز تحول اساسی است که اگر از بانک ملی آغاز شود، اثر زیادی خواهد داشت.

به گفته او رگولاتور می‌کوشد همه امور را خود به‌تنهایی در دست بگیرد و همین باعث خفگی کسب‌وکارها شده است.

دهقانی اضافه کرد: اگر حمایتی قرار است صورت گیرد، بخش‌های دیگری از حاکمیت می‌توانند وارد شوند و بهتر است بانک‌ها صرفا نقش حاکمیتی خود را ایفا کنند. رگولاتور باید در گام نخست از اجرا فاصله بگیرد و آن را به بخش خصوصی یا دیگر بازیگران بسپارد و خود تنها نظارت داشته باشد.

به گفته او همچنین توجه به ادبیات حکمرانی نوین می‌تواند مسیر تحول دیجیتال واقعی را هموار کند.

به گفته امیرحسین داودیان، معاون مدیرعامل در امور مشتریان بانکداری شخصی، نوآوری بیش از آنکه در مفاهیم باشد، در تجربه کسب‌وکار معنا پیدا می‌کند. او در این‌باره گفت: کسانی که صرفا ساختار را دنبال می‌کنند، معمولا کمتر نوآور هستند. در این میان باید مرز جدی میان مشتریان خرد و مشتریان بزرگرا در نظر گرفت؛ چراکه پیچیدگی خدمات برای مشتریان بزرگ به‌مراتب بیشتر است.

او با اشاره به اینکه در خدمات خرد تنها با رگولاتور سروکار داریم اما در خدمات کلان پای وزارت اقتصاد هم به میان می‌آید، اضافه کرد: هدف ما این است که ساختاری ایجاد کنیم تا مشتری خرد بتواند بدون حضور مستقیم بانک خدمات دریافت کند و این اقدام در بانک تجارت در حال پیگیری است.

او با اشاره به اینکا آینده بانکداری در «مقیاس‌پذیری» ابزارهای فناورانه بر دارایی‌ها است، گفت: این موضوع رقابت را به سطحی تازه می‌برد و اهمیت اصلی در این است که هر بانک چگونه از لایسنس خود بازی متفاوتی بسازد. تنها مزیت بانک‌ها همین لایسنس است و مزیت دیگری برایشان باقی نمانده.

صادق فرامرزی، عضو هیات رئیسه کمیسیون بانکداری دیجیتال گفت: یکی از مشکلات رایج در کشور این است که پیش از آگاه‌سازی، مستقیم به سراغ اجرا می‌رویم. بانکداری دیجیتال هم از همین الگو پیروی کرده است. به‌جای حرکت به سمت تحول، بانک‌ها بیشتر به اتوماسیون پرداخته‌اند.

به عقیده او راه خروج از این چرخه، توجه به نوآوری باز است. فرامرزی اضافه کرد: اگرچه سال‌هاست بحث بانکداری باز مطرح است، اما از سال ۱۳۹۸ پیشرفتی نداشتیم و بانک‌ها حاضر به ورود به محیط‌های پرریسک نیستند.

به عقیده او داشتن رگولاتور ضعیف بهتر از نبود رگولاتور است، چراکه در شرایط حساس کنونی رگولاتور چاره‌ای جز کنترل‌گری ندارد و همین موجب می‌شود نوآوری رخ ندهد.

او همچین گفت: رشد واقعی در سال‌های اخیر بیشتر از استارت‌آپ‌هایی شکل گرفته که در فضای خاکستری فعالیت کرده‌اند و قانون سخت‌گیرانه‌ای وجود نداشته است. به باور من، نوآوری در ایران نه از پایین به بالا، بلکه به‌صورت سفارشی و از بالا به پایین شکل می‌گیرد.