روایتی از ۱۲ روز بحران سایبری در نظام بانکی ایران؛ پول دیجیتال پشت دیوار شکننده امنیت

آغازش آرام بود؛ فقط یک پیغام خطا روی موبایل‌بانک، تراکنشی که نهایی نشد، یک صفِ غیرمعمول جلو ATM؛ اما خیلی زود، خیلی چیزها به‌هم ریخت. در روزهایی که حمله تجاوزکارانه اسرائیل به کشور آغاز شد، حمله‌ای بی‌صدا نیز به زیرساخت شبکه بانکی آغاز شد، حمله‌ای به سامانه‌های بانکی که نتیجه‌ای جز اختلال در کارهای بانکی روزمره مردم و کندی فرایندهای اقتصادی کشور نداشت. آنچه در ۱۲ روز جنگ رخ داد، نه‌فقط یک اختلال یا نفوذ، پرده‌ای از بحران بزرگ‌تری بود که شبکه بانکی سال‌ها با آن آشنا بود. اما همزمان، این بحران صحنه‌ای از واکنش، مقاومت و بازسازی نیز بود. روز صفر: آغاز حمله در واپسین روزهای خرداد ۱۴۰۴، همزمان با تجاوز نظامی رژیم اسرائیل به ایران، زنجیره‌ای از اختلال‌ها و ادعاهای نفوذ امنیتی به سامانه‌های دو بانک سپه و پاسارگاد و انتشار داده‌های قدیمی کاربران بانک‌های ملی، ملت و صادرات فضای کشور را دربر گرفت و بارقه‌ای از جنگ در جبهه‌ای دیگر را شعله کشید: جبهه پول دیجیتال. جبهه‌ای که کشور بیش از دو دهه نظام بانکی و پرداختی خود را بر اساس آن توسعه داده بود و پول دیجیتال، یعنی درست آن چیزی که پشت دیوار شکننده امنیت گرفتار شده بود، به یکی از مسائل اصلی کشور در میانه بحران جنگ تبدیل شد. در واقع، دیوار امنیت که در این سال‌ها بارها آماج هجوم و حمله سایبری قرار گرفته بود، در جنگ ۱۲روزه نیز از حملات سایبری در امان نماند و عملکرد خدمات غیرحضوری دچار اختلال شدید و در برخی موارد به خاموشی سامانه‌های بانکی منجر شد. این سلسله اتفاق‌ها مسیرهای جایگزینی را در آن زمان مطرح کرد اما همچنان پرونده سامانه‌های متمرکز بانکی و مساله امنیت باز است و بازنگری در معماری شبکه از نان شب برای شبکه بانکی و پرداختی کشور واجب‌تر است. چراکه از ادعای هک گرفته تا تایید یا تکذیب و واکنش‌های دیرهنگام و...