سامانه جامع تجارت به کمک بی‌برقی آمد هشدار تولیدکنندگان درباره تعطیلی خطوط تولید

به گزارش پیوست، واردکنندگان و تولیدکنندگان  کالاهای سخت‌افزار اصلی‌ترین چالش واردات و تولید را کمبود ارز می‌دانند اما این چالش به شرایط بعد از جنگ ارتباطی ندارد زیرا مدت‌هاست که بازرگانان درگیر این چالش هستند. البته در شرایط فعلی چیزی که بیشتر از هر موضوعی می‌تواند آسیب‌زننده باشد، چالش سامانه جامع تجارت و قطعی‌ برق برای واحدهای تولیدی است. فعالان این حوزه هشدار می‌دهند که تداوم این وضعیت می‌تواند به کاهش ظرفیت تولید، تعمیق مشکلات نقدینگی، افزایش تعدیل نیرو و حتی تعطیلی خطوط تولید در برخی صنایع زیرساختی منجر شود.

در همین خصوص مدیرعامل شرکت بهین تکنولوژی، حمید توسلی با تاکید بر بوروکراسی اداری شرکت‌ها در وضعیت پساجنگی گفت: فرآیندهایی مانند تخصیص ارز، ثبت سفارش و ترخیص کالا به‌جای آنکه تسهیل شود، با محدودیت‌ها و ابهام‌های فزاینده‌ای روبه‌رو شده‌ است. امروز ما به‌جای تمرکز بر نوآوری و ارتقای کیفیت، باید انرژی خود را صرف عبور از موانع اداری و اختلالات سیستمی کنیم.

مدیرعامل بهین تکنولوژی با تاکید بر چالش‌هایی که در سامانه جامع تجارت دارند ادامه داد: در سامانه جامع تجارت، هر روز با راه‌اندازی یک زیرسیستم جدید یا اضافه شدن یک بخش غیرکاربردی جدید مواجه هستیم. به‌تازگی گزینه‌ای با عنوان «بهینه‌سازی مصرف ارزی» اضافه شده، درحالی‌که زیرساخت‌های اولیه این سامانه هنوز عملکرد باثباتی ندارند. هرگونه ویرایش اطلاعات یا تغییر در ثبت سفارش‌ها، یا ثبت نمی‌شود، یا پس از چند روز بدون توضیح حذف می‌شود و پاسخ مسئولان تنها ارجاع به «تغییرات سیستم» است. این روند برای شرکت‌هایی مانند ما که نیاز به اصلاح تعرفه ۸ رقمی کالا، تغییر شرایط پرداخت یا حتی اصلاح اطلاعات تأمین‌کننده دارند، عملا فلج‌کننده است.

چالش بازرگانان با سامانه جامع تجارت مسئله جدیدی نیست اما تصور این بود در شرایط بحرانی این مسائل کمی تسهیل شود. اردیبهشت امسال بود که وزیر صمت اعلام کرده بود: «برخی از اختلالات در سامانه تجارت که ناشی از عوامل بیرون از وزارت صمت بود، مرتفع شد و بخش زیادی ثبت شد و فرایند ثبت اطلاعات با سرعت مناسبی در حال انجام است. کنترل‌های لازم صورت گرفته و روند ثبت با سرعت بیشتری ادامه دارد.» اما چندی نگذشت که دوباره چالش‌ها شروع شد.

به گفته مدیرعامل شرکت بهین تکنولوژی، بازرگانان ماه‌هاست که منتظر تخصیص ارز هستند. او گفت: بیش از ۳۰ روز است که ارز تخصیص‌یافته از سوی بانک مرکزی به کارگزاری اعلام شده، اما صرافی‌ها از پرداخت وجه خودداری کرده‌اند. این تاخیرها گاهی به دو تا سه هفته کشیده می‌شود. حتی برخی پرداخت‌ها تنها به لطف وقوع آتش‌بس انجام شده‌اند؛ وگرنه مشخص نبود چه سرنوشتی در انتظار وجوه ارزی ماست. این رفتارها باعث خدشه‌دار شدن اعتبار بین‌المللی شرکت‌های ایرانی شده است. ما که سال‌ها با تامین‌کنندگان معتبر جهانی کار کرده‌ایم، امروز به‌دلیل بدقولی‌های ناشی از عوامل داخلی، اعتماد شرکای خارجی را از دست داده‌ایم.

خودتحریمی داخلی

توسلی با اشاره به این موضوع که کالاهایشان ترخیص نیز نمی‌شود ادامه داد: در حال حاضر، کالاهای وارداتی ما به گمرک رسیده‌ است، اما به‌دلیل تخصیص نشدن نهایی ارز توسط بانک مرکزی، امکان ترخیص نداریم. حتی پیشنهاد طرف چینی برای تحویل کالا با پرداخت بعدی نیز توسط گمرک رد شده است؛ یعنی کالا در اختیار ماست اما اجازه ترخیص نمی‌دهند. این نه تحریم خارجی است، نه جنگ منطقه‌ای؛ بلکه نوعی خودتحریمی ساختاری است که نتیجه آن توقف خط تولید، افزایش هزینه‌ها، ناتوانی در ایفای تعهدات و نهایتا تعدیل نیرو خواهد بود.

مدیر اجرایی گروه گلدیران، فرزام زمانی درباره سامانه جامع تجارت ادامه داد: این سامانه همچنان در حال توسعه است و برخی درخواست‌های ما در آن تعریف نشده‌اند که باعث ایجاد چالش برای همکاران ما شده است. این سامانه عملا باری مضاعف بر دوش تولیدکنندگان گذاشته و از دید ما ارزش‌افزوده‌ای برای صنعت ایجاد نکرده است.

زمانی با اشاره به تغییر رفتار مشتریان در شرایط بحرانی توضیح داد: در شرایط نبود اطمینان، نیازها و رفتارهای مشتریان تغییر می‌کند. در چنین فضایی، تخصیص ارز نیز با چالش جدی مواجه شده است. این چالش طی چند ماه اخیر ایجاد شده و به دلیل اولویت‌بندی‌های جدید، تخصیص ارز به صنایع تولیدی با محدودیت روبه‌روست. اکنون سهمیه ارزی ما کاهش یافته و پرداخت‌های ارزی که برای خریدهای خارجی ضروری است، دچار مشکل شده است.

او با تاکید بر اینکه مسئله تخصیص ارز مشکل همه تولیدکنندگان و واردکنندگان است، گفت: در شرایط بحرانی، ارز عمدتا به حوزه دارو و غذا اختصاص داده می‌شود. بسیاری از شرکت‌ها ماه‌هاست در صف دریافت ارز هستند. همچنین در این مدت، نهادهای مسئول نتوانستند به‌طور کامل به وظایف خود عمل کنند. در چنین شرایطی امنیت شغلی کارکنان در معرض تهدید قرار می‌گیرد و نقدینگی شرکت‌ها تحت فشار است.

در ادامه مدیرعامل شرکت بهین تکنولوژی درباره تاثیرات جنگ ۱۲ روزه گفت: در ماه‌های اخیر و به‌ویژه در دوره جنگ ۱۲ روزه اخیر، بیش از آنکه اثرات مستقیم بحران‌های منطقه‌ای و جنگی بر تولیدکنندگان و واردکنندگان فشار بیاورد، با اثرات گسترده و فرساینده خودتحریمی در داخل مواجه شده‌ایم؛ چالشی که روزبه‌روز دامنه‌اش گسترده‌تر می‌شود و توان عملیاتی تولیدکنندگان را به‌شدت تضعیف کرده است.

طبق گفته او، اگر این روند ادامه پیدا کند، بسیاری از شرکت‌ها در حوزه کالاهای زیرساختی ناگزیر به کوچک‌سازی یا حتی توقف فعالیت می‌شوند. تاب‌آوری مالی، تا زمانی معنا دارد که افق روشنی برای بهبود وجود داشته باشد. در غیر این صورت، حتی قوی‌ترین شرکت‌ها نیز دوام نخواهند آورد.

مدیر اجرایی گروه گلدیران نیز در خصوص وضعیت جنگی و واردات سخت‌افزار گفت: در سازمان‌ها همواره با پیش‌بینی در شرایط عدم قطعیت مواجه هستیم و ناگزیر در این چارچوب فعالیت می‌کنیم. در چنین شرایطی کل زنجیره ارزش شرکت‌ها، از تامین قطعات و ورود به انبار گرفته تا تولید، فروش و خدمات پس از فروش، تحت تاثیر قرار می‌گیرد. او ادامه داد: در دوران جنگ، موضوع مطالبات مشتریان نیز تحت تاثیر قرار گرفت. بسیاری از مشتریان که خود در زنجیره توزیع و فروش فعال هستند، به دلیل افت فروش دچار مشکل شدند و نتوانستند مطالبات خود را وصول کنند. این موضوع باعث تأخیر در پرداخت‌ها به ما شد.

مدیر اجرایی گروه گلدیران با اشاره به تاثیر مسائل زیرساختی مانند برق و مواد اولیه بر روند تولید گفت: هر عاملی که ظرفیت تولید را نادیده بگیرد، از جمله تامین برق یا مواد اولیه، صنعت را با چالش جدی مواجه می‌کند. کارخانه‌های ما در برنامه زمان‌بندی قطعی برق قرار گرفته‌اند. در شهرک صنعتی، برق به‌طور میانگین یک تا دو روز قطع می‌شود. این مسئله و موضوعاتی نظیر تخصیص ارز، اگر حل نشوند، هزینه‌های سنگینی به تولیدکنندگان تحمیل می‌کنند.

زمانی تاکید کرد که ادامه‌دار بودن این چالش‌ها منجر به کاهش سطح تولید در میان تولیدکنندگان خواهد شد؛ امری که مغایر با اهداف توسعه‌ای کشور و سیاست‌های کلان نظام است. در صورتی که چالش‌های بیرونی رفع شوند، ما توان حل مسائل داخلی را داریم.