نقش تیم حقوقی در چرخه حیات نرم‌افزار؛ ما برای وصل کردن آمده‌ایم…

مارتین لوتر کینگ، یکی از شناخته‌شده‌ترین رهبران جنبش‌های مدنی در جهان، گفته است: «ممکن است ما با کشتی‌های متفاوتی آمده باشیم، اما الان همه در یک قایق هستیم.» در کسب‌وکارهای مدرن امروز، بهترین نمود ضرورت کار تیمی در پروژه به خصوص در پروژه‌های فناوری اطلاعات دیده می‌شود. در این نوشتار تلاش خواهد شد با بررسی یکی از متداول‌ترین پروژه‌های این حوزه، به آنچه از منظر حقوقی می‌تواند برای پیشبرد پروژه و کاهش ریسک‌های آن مفید فایده باشد، پرداخته شود. نرم‌افزار و چرخه حیات آن ماده ۲ آیین‌نامه اجرایی مواد ۲ و ۱۷ قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای در تعریف نرم‌افزار مقرر می‌دارد: «نرم‌افزار عبارت است از مجموعه برنامه‌های رایانه‌ای، رویه‌ها، دستورالعمل‌ها و مستندات مربوط به آنها و نیز اطلاعات مربوط به عملیات یک سیستم رایانه‌ای که دارای کاربری مشخص بوده و روی یکی از حامل‌های رایانه‌ای ضبط شده باشد.» بر این اساس، قانونْ نرم‌افزار را به عنوان یکی از انواع اموال قابل تملک با تعریفی مشخص پذیرفته است و مانند هر مال دیگری برای ایجاد شدن از فرایند کمابیش مشخصی پیروی می‌کند؛ من‌باب مثال برای ساخت ملک که در نهایت به عنوان مالی غیرمنقول تبدیل به ملک مسکونی، تجاری یا اداری شده یا برای تولید خودرو که در نهایت به عنوان مال منقول به تولید خودرو سواری یا حمل و نقل بار یا امثالهم ختم می‌شود و مالی به وجود می‌آید که قابلیت مالکیت، استفاده و نقل و انتقال دارد، نرم‌افزار نیز به عنوان یک مال قابل ایجاد و تملک با استفاده از دسته‌بندی‌های حسابداری، دارایی نامشهود نامیده شده و بنابراین دارای چرخه حیات است. مدل‌های مختلفی برای پروژه‌های چرخه حیات نرم‌افزار یا Software Development Life Cycle وجود دارد، قدیمی‌ترین و اولین آنها مدل آبشاری (Waterfall Model) نام دارد که در سال ۱۹۷۰ معرفی شده و ویژگی اصلی آن توالی مراحل است. در این مدل، عموماً هفت فاز...