مصنفان در برابر سارقان

قانون‌گذار ایرانی تا به حال چه تلاش‌هایی در جهت تدوین قوانین و مقررات در زمینه مالکیت فکری انجام داده است؟ برای پاسخ به این پرسش حقوق مالکیت فکری را طبق تقسیم‌بندی همیشگی آن به دو دسته حقوق مالکیت در حوزه تجاری و صنعتی و حقوق مالکیت آثار ادبی و هنری تقسیم می‌کنیم. حقوق مالکیت تجاری و صنعتی قانون موسوم به علامات صنعتی و تجاری مصوب 1304 اولین گام قانون‌گذار ایرانی به سمت حوزه مالکیت فکری آن هم از نوع تجاری و صنعتی است. این قانون با قانون ثبت علائم و اختراعات مصوب 1310 شمسی نسخ شد و خود آن قانون نیز در سال 1386 با قانونی به نام قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری منسوخ شد. در این زمینه قانون اصلی در حال حاضر همان قانون مصوب 1386 است اما در حوزه نشانه جغرافیایی، قانونی مصوب سال 1383 نیز وجود دارد. طبق ماده یک این قانون، نشانه جغرافیایی نشانه‌ای‌ است‌ که‌ مبداء کالایی‌ را به‌ قلمرو، منطقه‌ یا ناحیه‌ای‌ از کشور منتسب‌ می‌سازد، مشروط‌ بر اینکه‌ کیفیت‌ و مرغوبیت‌، شهرت‌ یا سایر خصوصیات‌ کالا اساساً قابل‌ انتساب‌ به‌ مبداء جغرافیایی‌ آن‌ باشد. در زمینه اختراعات البته کشور ما قانون دیگری در سال 1359 نیز به عنوان نخستین تلاش انقلابیون در جهت حمایت از مخترعین داشتند. لایحه قانونی راجع به تشویق و حمایت مبتکرین و مخترعین 21 تیر 1359 در شورای انقلاب یک ماده واحده دارد که با ادبیاتی غیراصولی از نظر حقوق می‌گوید: «از تاریخ تصویب این لایحه قانونی مقرر می‌گردد به منظور تشویق مبتکرین و مخترعین کلیه کسانی که در ایران اختراع تازهای عرضه نمایند و حاضر باشند اختراع خود را در اختیار جمهوری اسلامی قرار دهند، در صورتی که اهمیت و سودمند بودن آن مورد تایید وزارت صنایع و معادن قرار گیرد از حمایت دولت برخوردار خواهند شد و زندگی آنان از هر جهت تامین می‌شود.»...