بانک مرکزی به تنهایی نمیتواند تنظیمگر حوزه رمزارز باشد
در پنل چارچوب تنظیمگری رمزپولها و داراییهای دیجیتال، حاضران ریسکها مهم این حوزه را شامل…
۶ آذر ۱۴۰۳
۲۰ خرداد ۱۴۰۳
زمان مطالعه : ۸ دقیقه
همستر کمبت پدیده داغ این روزهای ابزارهای اجتماعی است و ظهور آن با واکنش چهرههای رسمی همراه شده است. هرچند این واکنشها غالبا محتاطانه است اما مانند دیگر پدیدههای نوظهور اغلب مراجع رسمی تلاش میکنند در مواجهه با این بازی نسل سوم وب، رویکردی پرهیزگرایانه پیش گیرند با این حال برخی دیگر نیز از سرزنش مردم دریغ نمیکنند. تمام این موارد در حالی است که خود بازی صرفاً میتواند دادههای کاربر مانند نام و آیدی را جمعآوریکند اما حاشیههای این بازی مانند استفاده کاربران از برنامههای خودکار کلیک یا کلاهبرداری به اسم این بازی طبیعتا مستقل از ماهیت این برنامه باید بررسی شوند.
به گزارش پیوست، همستر کمبت (hamsterkombat) که به نام همستر کامبت هم شناخته میشود، یک بازی مبتنی بر تلگرام است که در آن کاربران میتوانند با کلیک روی یک همستر، امتیاز دیجیتال مجازی به نام “همستر کوین” کسب کنند. این بازی از نوع بازیهای “Tap to Earn” است و کسب درآمد افراد در بازی مشابهی که منجر به دریافت ناتکوین میشد باعث شده است همستر کمبت هم با استقبال فوقالعادهای همراه شود.
همستر کوین هنوز در هیچ صرافی ارز دیجیتال لیست نشده است، به این معنی که نمیتوانید آن را به طور مستقیم به پول نقد تبدیل کنید. در حال حاضر اصلاً معلوم نیست این کوینها (امتیازها) بهادار خواهند بود یا خیر اما آنچه مسلم است پامپ ناتکوین باعث شد تا کاربران به دنبال یک ارزش در این بازی باشند. ضمن اینکه این احتمال وجود دارد ارزهای مختلفی با موقعیتهای متفاوت و ارزشهای مختلف روی بلاکچین تلگرام لیست شوند اما در حال حاضر هیچ اظهارنظر رسمی یا شواهدی که نشان دهد امتیازات این بازی به توکن تبدیل میشوند وجود ندارد.
یکی از اولین اظهارنظرها متعلق به رامین پاشایی، معاون فرهنگی اجتماعی پلیس فتا فراجا است که از ارزیابی تهدیدات و آسیبها خبر داد و اعلام کرد نتیجه این بررسیها بهزودی اعلام خواهد شد. با این حال رویکرد پلیس در مواجه با این بازی هنوز مشخص نیست. آنچه از این اظهار نظر برداشت میشود کاملاً مثبت و خوشبینانه است و مرجع مبارزه با جرایم به جای یک رویکرد سلبی، از ارزیابی و بررسی این بازی خبر داده است.
حسین دلیریان سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی یکی دیگر از واکنشدهندگان به این بازی بود که در شبکه ویراستی نوشت: «در این چند روز در بسیاری از سوپرگروهها بحثهای بسیاری از کاربران ایرانی را خواندم، شیوه جدید ماین کردن ارز دیجیتال با استفاده از بازیها به بستر مناسبی برای هکرها و سارقان تبدیل شده است. به عنوان سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی میگویم، افرادی که در این بازیهای شرکت میکنند، مراقب اطلاعات و حسابهای خود باشند.
اگر هشدار سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی یکی از منطقیترین رویکردها به پدیده ناشناخته در حوزه فناوری بود اما صحبتهای دلیریان در ویراستی با واکنشهای تندی مواجه شد و کاربران این شبکه اجتماعی از دلیریان خواستند بهجای هشدار دادن اقدام به مسدود کردن آن کند.
واکنش روحالله مؤمننسب که با صحبتهای جنجالی شناخته میشود به همبستر کمبت در نوع خود جالب بود. او با ارتباط این بازی به انتخابات خواستار واکنش نیروهای نظامی و امنیتی به این پدیده شد و در ویراستی خود نوشت: پروژه همستر کمبت برای کشاندن مردم به فضای تخت کنترل صهیونیستها و کاهش مشارکت و نشاندن گزینه غربگرا بر صندلی ریاست جمهوری ایران طراحی شده است. ستاد کل نیروهای مسلح و دستگاههای امنیتی برای رفع این «توطئه و تهدید سایبری» چه تدبیری کردهاند؟
ابراز نگرانیها از همستر کمبت به صداوسیما هم رسید. المیرا شریفی مقدم، مجری صداوسیما در واکنش به این بازی گفت «کجای دنیا با ضربه زدن به گوشی پـولدار میشوند؟ » البته این صحبتها نیز در شبکههای اجتماعی بیپاسخ نماند و کاربران با اشاره به ناتکوین که اکنون به حدود قیمت ۱۲۰۰ تومان رسیده است، وضعیت بورس را دستمایه انتقاد قرار دادند. بهنظر میرسد گلایه کاربران از این بود که این ابراز نگرانی به موارد سطحی رسیده و موضوعات جدیتر در سیمای ملی به حاشیه رفتهاند.
یکی از اولین واکنشهای مراجع دینی به همستر کمبت توسط هدایت محمودی اصل امام جمعه شهر لنده مطرح شد. او در خطبههای نماز جمعه این بازی را یکی از مصادیق کلاهبرداری نامید و خواستار توجه به سواد رسانهای شد. او گفت: این مال از راه حرام کسب میشود و خانوادهها باید در رابطه با تبلیغات فریبنده دشمنان نهایت دقت را داشته باشند.
البته موضوعات شرعی در واکنش برخی کاربران نسبت به همستر کمبت پررنگ بود تا جایی که عدهای به نظر آیتالله مکارم شیرازی در مورد استناد کردند که در یک استفتا گفته است: با توجه به اینکه بیت کوین (به عنوان نمونهای از ارزهای دیجیتال) دارای ابهامات زیادی است، مانند این منشأ استخراج مشخصی ندارد و نیز غالبا از سوی دولتها اعتبار آن پذیرفته نشده است و همچنین منشأ سوءاستفادههای زیادی شده است، بنابراین معامله آن جایز نیست. همچنین آیتالله صافی گلپایگانی نیز در مورد ارزهای دیجیتال بیان کرده است این ارزها دارای مالکیت نیستند و قابل خرید و فروش نیست.
سپیدنامه یا وایت پیپر همستر کمبت یکی دیگر از نکاتی است که به ابهامات در مورد آن اضافه میکند. در این سند به هیچ گونه مشخصات فنی در مورد بلاک چین، قراردادهای هوشمند، مکانیسمهای اجماع، کیف پولها، استانداردهای مرتبط با توکن یا سایر جزئیات معماری و زیرساختی که در یک وایت پیپر انتظار میرود اشاره نشده است. محتوای این سند بیشتر بر طراحی بازی، تاکتیکهای رشد و معرفی مفاهیم کریپتو به گیمرهای رایج موبایل متمرکز است. هیچ نمونه کد، نمودار فنی یا توضیحات مشخص در مورد پیادهسازی فنی وجود ندارد. به همین دلیل بیشتر شبیه یک سند بازاریابی یا محصول است تا یک سپیدنامه.
در سند سپیدنامه همستر کمبت به وضوح به دلیل انتشار این بازی اشاره شده است و سازندگان چهار مورد را به عنوان دلایل اصلی از این بازی مطرح کردهاند. یادآوری میکنیم در نظر داشته باشید این مطالب نظرات سازندگان بازی است و طبعا ممکن است درست نباشد.
نخستین دلیل آشنایی انبوهی از مردم با مفاهیم رمزنگاری و بلاکچین به روشی ساده از طریق گیمیفیکیشن است. بارها گفته شده بازیها میتوانند فرصتی منحصر به فرد برای آشنا کردن افراد با مفهوم رمزارز، بلاکچین و داراییهای دیجیتال از طریق تجربه بازی هستند.
این بازی بهطور مستقیم مفاهیم را آموزش نمیدهد ولی افراد با برخی اصطلاحات آشنا میشوند. به عنوان مثال میتوانید کیف پول ارز دیجیتال TON با نام تونکیپر را به آن متصل کنید یا برای انتخاب یک صرافی اقدام کنید. در این بازی کارتهایی با نامهای بیتکوین، اتریوم، امنیت و مواردی از این دست به شما نمایش داده میشود تا بهصورت کاملا سطحی با این کلمات را ببینید و بعدا برای تسلط بیشتر در مورد آنها جستجو کنید.
دلیل دوم استفاده از یک رویکرد آسان برای شروع فعالیت میلیونها کاربر جدید در اکوسیستمهای کریپتو وبلاک چین از طریق یک بازی سرگرمکننده موبایل است. بنابراین علاوه بر دلیل اول که به اعتقاد سازندگان بازی مبتنی بر آشناسازی مردم با مفاهیم نوین نسل سوم وب است در این مورد نیز سازندگان تأکید دارند این فرآیند باید ساده باشد.
در این بازی کاربر با ضربه روی صفحه نمایش و اجرای برخی دستورالعملها، فرآیند ماینینگ و کسب امتیاز در قبال یک فعالیت را به صورت شبیهسازی شده درک میکند.
سومین دلیل سازندگان همستر کمبت، کسب درآمد است. آنها برای کاربران فرصت انتفاع مالی از این بازی را فراهم میکنند و خود نیز با استفاده از مواردی مانند رمزارز و توکن در بازی برای خرید اقلام، ارتقاء بازی، خدمات و غیره سود میبرند. اکنون یک فروشگاه آنلاین نیز در کنار این بازی راهاندازی شده است که کلاه و تیشرت میفروشد. همچنین کانال یوتیوب این بازی در مدت بسیار کوتاهی توانست میلیونها کاربر جذب کند که همین موضوع یکی از منابع مهم درآمد برای سازندگان بازی است.
چهارمین دلیل سازندگان این بازی نیز ایجاد یک اکوسیستم با ارائه یک SDK است که به دیگر توسعهدهندگان اجازه میدهد تا بازیهای خود را با پلتفرم همستر کمبت یکپارچه کنند.
بنابراین هدف سازندگان به وضوح بیان شده است و آنها به دنبال گیمیفی کردن پذیرش کریپتو و بلاکچین با ارائه یک بازی کلیکی جذاب و ویروسی هستند که در ضمن بازی به بازیکنان در مورد مفاهیم کریپتو آموزش میدهد و در عین حال از طریق استفاده از توکن خود در بازی و اکوسیستم کسب درآمد میکنند.
آنچه مشخص است همستر کمبت صرفاً یک بازی است که اتفاقاً میتواند به آشنایی مردم با مفاهیم پیچیده رمزارزها منجر شود. به همین دلیل حتی اگر با حواشی منفی مانند کلاهبرداری همراه شود باز هم میتوان آن را پدیدهای مثبت ارزیابی کرد. در شرایط کنونی ناآشنایی با آنچه در فضای رمزارزهای ایران در حال جریان است را میتوان تهدید بزرگتری ارزیابی کرد و همستر کمبت شناخت این مفاهیم جدید برای افراد عادی را ساده میکند.