دیفای، بانکداری بدون بانک است

به گزارش پیوست، فرهاد اینالویی رئیس هیات مدیره شرکت جهان ارقام پارس که مدیریت این پنل را برعهده داشت در مورد همکاری دیفای و سیفای گفت: اینکه بانک‌ها باید فین‌تک‌ها را بپذیرند و فضا را برای عموم باز کنند حرف درستی است و نیاز است که این تعامل درست شکل بگیرد. مثلاً در دیفای فلش لون یا وام در لحظه امکان‌پذیر است یعنی در یک تراکنش وام را گرفتیم و آن را تسویه کردیم. این مثالی است که در سیستم‌های متمرکز نداریم و اهمیت و کاربرد آنها را نشان می‌دهد اما بعضی از خدمات ذات متمرکز دارند. بانکداری الکترونیکی یک سیستم بانکداری متمرکز است اما بانکداری دیجیتال غیرمتمرکز است. سرویس‌های بانکی متمرکز حدود ۱۲۰ سرویس است اما در دنیا بیش از ۵۰۰ سرویس در سیستم‌های توزیع شده داریم. بانک‌ها باهوش هستند و می‌توانند تهدید‌ها را به فرصت تبدیل کنند به همین دلیل است که بانک‌ها همچنان ادامه می‌دهند و پارجا هستند.

دیفای برای حذف واسطه نیامده است

در ابتدای پنل رضا قربانی، عضو هیات مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران در مورد دیفای گفت: یکی از جدی‌ترین فناوری‌هایی که در روند‌های مالی شاهد خواهیم بود همین موضوع دیفای است. امروز شاید انتزاعی به نظر برسد اما چند سال پیش موضوعاتی مثل فین‌تک و رمزارز هم مبهم بودند اما اکنون دارای اکوسیستم هستند. پنج مشکل کلیدی سیستم‌های متمرکز شامل کنترل متمرکز، دسترسی محدود، ناکارآمدی، عدم کارایی و شفافیت است. وقتی به سمت دیفای می‌رویم باید بپرسیم کدام مشکل را قرار است حل کنیم اگر یکی از این پنج چالش نیست پس دیفای نمی‌تواند راه‌حل باشد. در هر پدیده جدید باید ریسک‌هایش را ببینم و آنها را مدیریت کنیم، برخورد سلبی نداشته باشیم.

قربانی در مورد مشکلات کنترل متمرکز گفت: این یک موضوع تاریخی است و جوامع به صورت سنتی به شکل کاتوره‌ای زندگی می‌کردند. تا وقتی این سیستم‌های متمرکز که مثالی از آن دولت است شکل نگرفته بود پیشرفت هم وجود نداشت. پول متمرکز در جهان هم یک سابقه ۱۲۰ ساله دارد. سیستم‌های متمرکز یک دستاورد بزرگ بشری هستند و نمی‌توان آنها را حذف کرد بلکه می‌خواهیم این را توسعه دهیم. سیستم‌های بانکی که بر بستر پول متمرکز رشد کرده‌اند به این نتیجه رسیدند چطور می‌توانند در این فضای جدید نقش‌آفرینی کنند. پاسخ در دیفای خلاصه شده است. پروژه‌هایی که قرار است به سیستم‌های متمرکز برای تغییر کمک کند. دیفای پاسخی به مسائلی است که سیستم‌های متمرکز ایجاد کرده‌اند که یکی از آنها کنترل است. مثلاً در فضای متمرکز من کنترلی روی محل سرمایه‌گذاری سپرده‌ام ندارم در حالی که در دیفای اینطور نیست. دیفای برای حذف واسطه نیامده است اما قرار است آن را با کد و اپلیکیشن جایگزین کند.

دیفای و بانک متناقض هستند

عباس آشتیانی، مدیرعامل انجمن بلاک‌چین ایران در مورد راهکار‌های دیفای در زمینه دسترسی محدود گفت: دیفای و سیستم بانکداری نوعی متناقض یکدیگر هستند. بانک به عنوان یک نهاد متمرکز یک سری خدمات در زمینه مالی ارائه می‌دهد در حالی که سیستم غیرمتمرکز یعنی دریافت همین خدمات بدون اینکه نهاد متمرکز وجود داشته باشد. مثلاً یکی از مفاهیم وام هوشمند است. یک استخر نقدینگی وجود دارد و وام‌دهنده و وام گیرنده نیز هستند و نیازی به نهاد دیگری مثل بانک ندارد.

او افزود: سیستم‌های متمرکز ما باید از این موضوع درس بگیرند که به بازار توجه کنند. اولین درس دیفای این است که اقتصاد دستوری نیست و درس دوم این است که شفافیت منابع در تمام بخش‌ها مثل تامین مالی و وام و غیره وجود دارد. این درس‌هایی است که سیفای می‌تواند یاد بگیرد و حداکثر شفافیت در فرآیند تصمیم‌گیری داشته باشد. الگوی دیگر این است که بانک این ادبیات بررسی کردن فین‌تک‌ها را فراموش کنند و دنباله رو آنها باشد. توزیع اجزای نهاد‌های متمرکز درس دیگری است که می‌توان از دیفای آموخت. ما در گذشته دوازده شرکت پرداخت PSP داشتیم ولی وقتی پرداخت‌یاری باز شد بیش از یکصد پرداختیار فعال شدند. یعنی بیش از ۱۰۰ نوآوری جدید برای کسب‌وکارها ایجاد شده است.

آشتیانی گفت: ما در مورد یک کلاس جدید دارایی صحبت می‌کنیم که بخشی از سرمایه‌گذاری جهان به سمت کریپتو جذب شده است. اما آیا می‌دانستید بانک مرکزی در تاریخ ۱۰ دی ۹۶ بانک‌ها و موسسات مالی را از ورود به این حوزه منع کرده است؟ اینکه بانک مرکزی دغدغه پولشویی دارد درست است. راه حل آن هم از سال ۲۰۱۷ کشف شده و گفته می‌شود بیشترین شفافیت‌پذیری را داشته باشیم. در جهان استفاده از کریپتو کارنسی برای تمام جرایم در هر سطحی هنوز به ۵ درصد فیات‌ها نرسیده است. چون برای مجرم باهوش رمزارز آخرین گزینه است او می‌داند کریپتو شفاف است.

دیفای شفافیت می‌آورد

حسین یعقوبی، مدیر واحد بلاک‌چین شرکت خدمات انفورماتیک در مورد تعریف خدمات مالی غیرمتمرکز گفت: دیفای را می‌توانیم بانکداری بدون بانک تعریف کنیم من به عنوان یک کاربر نیاز به خدمات بانکی دارم نه بانک اگر یک فین‌تکی بتواند این سرویس‌ها را فراهم کند من نیازی به بانک نخواهم داشت. ما در گذشته از بانکداری بدون شعبه صحبت می‌کردیم که مهمترین ظهور فناوری بود. بعد بحث بانکداری باز مطرح شد که بانکداری بدون کانال است و خدمات آن را فین‌تک‌ها ارائه می‌دهند. اما خدمات بانکداری باز هم روی هسته بانک تعریف می‌شوند. انقلاب بلاک‌چین در حوزه مالی این است که آن لایه اعتماد‌ساز را تغییر می‌دهد و دیگر نیازی به کربنکینگ و نهاد متمرکز نداریم.

او افزود: دیفای شفافیت را از دو منظر فرآیند‌ها و اطلاعات مالی فراهم می‌کند که قبلاً برای مشتریان بانک‌ها پنهان بود منظر دوم بحث حکمرانی و تنظیم‌گری جمعی در حوزه دیفای است. تصمیمات بانک در یک محیط یسته انجام می‌شود که شاید فقط نهاد رگولاتور از آن مطلع باشد. اکنون با طیفی مواجه هستم که یک سر آن سیفای و متمرکز است و در سمت دیگر آن همه زنجیره غیرمتمرکز است. بانک‌ها شاید بخواهند خود را در این طیف جانمایی کنند و بخشی از خدمات خود را غیرمتمرکز کنند.

ریال دیجیتال تا پایان سال توسعه پیدا می‌کند

یعقوبی در مورد CBDC و ریال دیجیتال گفت: ریال دیجیتال انتقال P2P دارد و از قرارداد‌های هوشمند پشتیبانی می‌کنند و می‌تواند توسط بانک‌ها برنامه‌ریزی شود. از سال گذشته که توسعه فنی ریال دیجیتال کامل شد وارد فاز آزمایشی شدیم و سه بانک ملی و ملت و تجارت ریال دیجیتال در خدمت کاربران قرار می‌دهند و چند بانک دیگر مانند پست بانک، رفاه و آینده در دست اقدام هستند. ریال دیجیتال در بستر بلاک‌چینی برنا به کیف خزانه بانک‌ها منتقل و از آنجا در اختیار کاربران نهایی قرار می‌گیرد. لازم است توجه داشته باشید ریال دیجیتال استیبل کوین نیست و فیات است. یعنی بانک مرکزی بخشی از اسکناسی که می‌خواسته چاپ کند را تبدیل به ریال دیجیتال می‌کند و نوعی از پول رسمی کشور است. طبق مصوبه شورای پول و اعتبار در مرحله آزمایشی سقف حجم ریال دیجیتال می‌تواند یک همت باشد. ضمن اینکه مشتریان حداکثر پنج کیف دیجیتال می‌توانند داشته باشند و در هر کیف تا سقف ۱۵ میلیون تراکنش مجاز است یعنی در پنج کیف ۷۵ میلیون تومان قابل جابه‌جایی است. ضمن اینکه سرویس‌های انتقال کیف به کیف و مواردی از این دست نیز فراهم شده است.