هویتی در تنیدگی گسسته؛ دعاوی حقوقی در حوزه نام دامنه

تیم برنرز لی مخترع وب و استاد دانشگاه آکسفورد درباره دامنه می‌گوید: «سرور نام دامنه (DNS) پاشنه آشیل وب محسوب می‌شود. آنچه مهم است مدیریت مسئولانه آن است.» در واقع تیم برنرز با اختراع خود علاوه بر ایجاد تحولی فوق عظیم در زندگی مردم دنیا، حوزه گسترده‌ای از حقوق و تعهدات را هم به وجود آورد که در کنار تسهیل امور زندگی و کسب‌وکارها، مسئولیت‌های چشمگیری را هم طلب می‌کند. دامنه هم مانند تمام ابزارهای دیجیتالی و غیردیجیتالی وقتی مورد استفاده اشخاص قرار می‌گیرد، می‌تواند ایجاد اختلاف کند، خصوصاً در شرایطی که کسب‌وکاری با نام دامنه مشخصی شناخته شود و در معرض سوءاستفاده دیگری قرار گیرد. در این نوشته اهم اختلافات ناشی از ثبت و استفاده از نام دامنه بررسی می‌شود. اختلافات ناشی از دامنه به‌ طور معمول در اختلافات ناشی از دامنه، دو شخص (حقیقی یا حقوقی) دخیل هستند که هر یک مدعی حقی بر نام دامنه مورد اختلاف‌اند. آنچه عموماً در این بین اتفاق می‌افتد، تعارض بین حقوق ناشی از دامنه و حقوق ناشی از علامت تجاری است. چنانچه یکی از طرفین مالک نام دامنه باشد و طرف دیگر مالک حقوق علامت تجاری، مشکل پیدا خواهد شد. با در نظر داشتن این نکته که نام دامنه شامل حق کپی‌رایت نمی‌شود و در قوانین کشورهای پیشرو در حوزه حقوق نرم‌افزار در زمره حمایت از حقوق علائم تجاری قرار می‌گیرند. متاسفانه قوانین ناظر بر نام دامنه در ایران اعم از قانون تجارت الکترونیکی یا مقررات حاکم بر حقوق مالکیت فکری، پاسخ صریح و مشخصی بر اکثر اختلافات این حوزه ندارند و طرفین، چه به عنوان مالک دامنه و چه به عنوان مالک علامت تجاری، باید دفاعیات و احقاق حقوق‌شان را با استفاده از دانش حقوقی مشاوران خود به انجام رسانند. چنین اختلافاتی می‌تواند با مراجعه به مراجع قضایی یا با طی کردن فرایندهای حل اختلاف پیش‌بینی‌شده، مانند داوری یا میانجی‌گری،...