آیا از پلتفرم‌های داخلی حمایت شد؟ سرنوشت یک آئین‌نامه پرهیاهو

به گزارش پیوست، این آیین‌نامه که گفته می‌شود ماه‌ها پیش از آغاز فیلترینگ اینستاگرام و واتس‌اپ تدوین شده بود، دستگاه‌های مختلف را بسیج کرد تا از پلتفرم‌های بومی حمایت کنند اما به سبب افزایش ناگهانی کاربران این پلتفرم‌ها بعد از روزهای پایانی شهریور سال ۱۴۰۱، تصمیم گرفته شد تا آیین‌نامه در آبان ماه تصویب و ابلاغ شود. بر اساس آن چه در وب‌سایت ۱۶۴۹ که برای این آیین‌نامه راه‌اندازی شده است، آمده صداوسیما موظف است به مدت ۶ ماه ترجیحا به صورت رایگان پلتفرم‌های مشمول را تبلیغ و معرفی کند. به گفته مدیران روبیکا، سروش پلاس و شیپور این اقدام از سوی صداوسیما عملی نشد.

مواد دیگر این آیین‌نامه به همکاری وزارت ارتباطات با نهادهایی همچون بانک مرکزی، سازمان پست، سازمان امور مالیاتی و وزارت ارشاد مربوط است که برای سکوهای مشمول یا جذابیت آنچنانی ندارد یا حمایت هایی را ارائه می‌کند که پیشتر برخی ازپلتفرم‌ها از آن برخوردار بودند. فرهاد مرادی، مدیرعامل سروش پلاس، درباره این آیین‌نامه حمایتی می‌گوید: این بسته حمایتی، ناظر به حمایت از کسب‌وکارهای خرد فعال در پلتفرم‌های داخلی بود. ما از تبلیغات صداوسیما استفاده‌ای نداشتیم.

او با بیان این که خود سروش پلاس برای کسب‌وکارها، بسته‌های تخفیفی طراحی کرده است که هنوز هم ارائه می‌شود گفت: تخفیف‌های پستی از سوی شرکت‌های پستی ارائه شده اما هنوز سازوکار پیاده‌سازی آن به مرحله اجرایی نرسیده است. چون کسب‌وکارها فعلا مالیاتی هم نمی‌دهند، موضوع مشوق‌های مالیاتی محل پیگیری نبوده است. در این بسته برای سروش پلاس تقریبا حمایتی پیش‌بینی نشده بود و البته انتظار حمایت نیز نداشتیم. معافیت مالیاتی خاصی هم در نظر گرفته نشده است. برای ما این مهم بوده که کسب‌وکارها حمایت شوند البته اگر موضوعی مثل تبلیغات صداوسیما مطرح می‌شد استفاده می‌کردیم که نشد.

بر اساس ماده سه این آیین‌نامه، سکوهای مشمول موظفند براساس ضوابط و تسهیلات فراهم شده بانک مرکزی نسبت به فراهم کردن امکان راه‌اندازی حساب امانی، خرید اعتباری و پس‌پرداخت و پرداخت مدت‌دار برای خریداران محصولات و خدمات در این پلتفرم‌ها اقدام کنند اما برخی کسب‌وکارهای مشمول مانند سروش پلاس می‌گویند پیش از این که حرفی از این آیین‌نامه به میان آورده شود، درگاه پرداخت را داشته‌اند و بله هم می‌گوید تقریبا هیچ‌یک از بندهای حمایتی وسوسه‌اش نکرده تا مشمول این آیین‌نامه شود.

امین تجملیان، قائم مقام مدیرعامل پیام رسان بله در گفت‌وگو با پیوست با بیان این که بله جزو سکوهایی نیست که مشمول آیین‌نامه حمایت از سکو‌ها و کسب‌وکارهای اقتصاد دیجیتال شده‌اند گفت: در پاییز سال گذشته موضوع این آیین‌نامه مطرح شد و مصوبه مربوط به آن در کارگروه اقتصاد دیجیتال دولت تدوین شد. با توجه به این که سرمایه‌گذار اصلی بله، بانک ملی است، خود بانک یک سری برنامه‌‌ها برای گسترش اقتصاد دیجیتال و بانکداری اجتماعی و کسب‌وکارهای خرد در این پلتفرم دارد. به همین دلیل ما برای این که مشمول حمایت‌های موجود در آیین‌نامه شویم درخواست ندادیم.

قائم مقام مدیرعامل پیام‌رسان بانکی بله در پاسخ به این سوال که کسب‌وکارهای فعال در بله از مشوق‌های مالیاتی بهره‌مند می‌شوند یا خیر گفت: فکر نمی‌کنم الان آیین‌نامه‌ اجرایی شده باشد. به طور کلی ما کسب‌وکارها را در جایی رجیستر نمی‌کنیم که پرونده مالیاتی برای آن‌ها ثبت شود. بعید است که پلتفرم‌های پیام‌رسان به زودی از دارندگان کانال‌های فروشگاهی بخواهند کسب‌وکار خود را در جایی ثبت کنند.

او با اشاره به این که «حدود ۳۰۰۰ کانال فروشگاهی در بله وجود دارد» گفت: مباحث مربوط به مالیات از عهده پلتفرم خارج است. پلتفرم صرفا فضایی را برای فعالیت مجازی کسب‌وکارها فراهم می‌کند.

تجملیان در پاسخ به پرسشی درباره این که برای کسب‌وکارهای حاضر در بله درگاه پرداخت ایجاد شده است گفت: ما در بله امکانات مالی‌ای مانند کیف پول داریم و به دلیل وجود این نوآوری، در حال حاضر نیازمند درگاه پرداخت نیستیم.

روئین صمدزاده، مشاور مدیرعامل شیپور، پیشتر در گفت‌وگویی که اسفند سال گذشته با پیوست داشت، درباره هدف مدیران این پلتفرم از درخواست برای تحت حمایت قرار گرفتن گفت: ما برای سرمایه‌گذاری بیشتر در شیپور دنبال راه‌های مختلف بودیم. سرمایه‌گذار خارجی که نیست، سرمایه‌گذار داخلی هم در این سال‌ها به خصوص در مقیاس شیپور کم شده است، منابع بانکی هم برای تامین مالی با مشکلات خاصی مانند وثیقه رو‌به‌رو هستند. بنابراین به پیشنهاد یکی از دوستان در روز آخر، درخواست خود را برای بهره‌مندی از این بسته ارسال کردیم و خیلی هم در جریان جزئیات آن نبودیم. بعد پنج کسب‌وکار را دعوت کردند که یکی از آنها ما بودیم.

او در آن گفت‌وگو بیان کرد:«اخیراً در یکی از جلسات پرسیدیم بحث تسهیلات و حمایت‌ها چه می‌شود که به ما گفتند هنوز بودجه آن ابلاغ نشده است. ما دنبال تسهیلات و قبول کردن وثیقه و این‌طور چیزها بودیم اما هیچ اتفاق خاصی نیفتاده و صرفاً یکسری جلسه برگزار شده است که خروجی خاصی نداشتند. حتی مدلی هم که می‌گفتند کسب‌وکارهای کوچک بیایند به پلتفرم‌ها و از آنها حمایت شود به مرحله اجرا نرسیده است و صرفاً یکسری ایده بوده که ظاهراً به خاطر اختلاف سازمان‌ها و نهادهای مختلف و مشغولیت‌های این نهادها در دو سه ماه پایانی سال عملاً اتفاق خاصی نیفتاده است.»

مشاور مدیرعامل شیپور در گفت‌وگویی که به تازگی با پیوست داشت، تاکید کرد که تغییری در وضعیت قبلی حاصل نشده است صرفا همان تعداد محدود جلساتی که پیشتر برگزار می‌شد هم برگزار نمی‌شود.

او در پاسخ به سوالی درباره ابلاغ معافیت‌های مالیاتی به کسب‌وکارهای فعال در پلتفرم‌های داخلی مشمول این آیین‌نامه گفت: بحث معافیت کسب‌وکارهایی که روی این پلتفرم‌ها فعال هستند ابلاغ شده اما ما پیگیری‌ای نکردیم.

به گفته صمدزاده، شیپور نیز مشمول تبلیغات تلویزیونی رایگان که در بسته حمایتی به آن اشاره شده بود، نشده است.

مدیران کسبینو و ایتا حاضر به گفت‌وگو درباره بسته حمایتی ۱۶۴۹ نشدند اما روبیکا در یک جوابیه کوتاه در پاسخ به سوال امکاناتی که روبیکا به دنبال بهره‌مندی از این بسته حمایتی دریافت کرده، گفت: «ما هیچ حمایتی دریافت نکردیم.»