بازار موبایل شب عید، ناقص و کم‌رمق

بازار موبایل در شب عید امسال مانند سال‌های گذشته روند رو به رشد و صعودی نداشته است. به دلیل نوسانات ارز در چند هفته گذشته خریداران منتظر کاهش نرخ ارز هستند و به نظر می‌رسد خریدهای خود را به بعد عید موکول کرده‌اند. این انتظار به دلیل روند کاهشی نرخ ارز در 2 هفته اخیر اسفند ماه است و خریداران را به این روند کاهشی در ابتدا سال جدید نیز امیدوار کرده است.

نوسان ۶۰۰ دلاری‌ها

عده‌ای از فعالان بازار موبایل از کمبود برخی مدل‌های بالای 600 دلار صحبت می‌کنند و بازار موبایل امسال را بازار پرمبادله‌ای نمی‌بینند. اما مهدی عبقری دبیر انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و وسایل برقی معتقد است بازار موبایل از جهت واردات کالا وضعیت مناسبی دارد. او درباره شرایط موبایل در آستانه سال نو می‌گوید: «خوشبختانه در شب عید ما درمورد واردات کالا کمبودی نداریم و حدود 2 هفته است که تخصیص ارز جدیدی برای واردکنندگان صورت گرفته است. شرکت‌ها هم طبق آن کالا وارد می‌کنند. فقط در بحث گوشی‌های بالای 600 دلار به‌دلیل اینکه براساس ارز آزاد، قیمت تعیین می‌شود و نرخ ارز روی کالا تاثیر بیشتری می‌گذارد. به جز این مورد، کالاها به خوبی وارد و عرضه می‌شوند.»
عبقری درباره تفاوت شب عید امسال با سال‌های گذشته ادامه می‌گوید: «در 2 سال گذشته به دلیل کرونا خیلی از خانواده‌ها مجبور به بروزکردن گوشی‌های همراهشان شدند. امسال هم به دلیل آلودگی هوا این اتفاق تکرار شد درنتیجه خرید بالایی از سمت مردم صورت گرفته است. در بازار شب عید ما دو نوع مشتری داریم؛ کسانی که دنبال خرید گوشی بر اساس نیازهایشان هستند و افرادی که می‌خواهند گوشی هایشان را با مدل‌های جدیدتر بروز کنند. در بحث تعویض‌ها به علت اینکه بیشتر افراد دنبال ارتقا کالای خود هستند ممکن است به گوشی‌های بالا 600 دلاری بیشتر رجوع ‌کنند و طبیعتا این تفاوت قیمت را بیشتر حس می‌کنند. به دلیل این افزایش قیمت در گوشی‌های بالای 600 دلاری، مردم شب عید کمی صبر کردند.»

به امید زنده‌ایم

عبقری با تاکید برکاهش ۳۰ درصدی نرخ ارز در سطح عرضه بازار در ۱۵ روز گذشته توضیح داد: «با این کاهش قیمت نرخ ارز، اقبال عمومی برای خرید گوشی بالای ۶۰۰ دلار خیلی ضعیف شده است زیرا همه منتظر کاهش قیمت ارز هستند و از طرفی هم قشر دیگری که می‌خواستند خرید کنند شاید به علت نوسان قیمت تا بعد عید دست نگه داشتند.»
دبیر انجمن واردکنندگان موبایل درباره پیش‌بینی بازار موبایل در سال آینده گفت:« ما برای رویه واردات تجاری مشکلی نداریم. نکته مهم این است که موبایل صد درصد ارزبری دارد برای همین باید طبق نرخ ارز سنجیده شود با این اوصاف پیش‌بینی من این است که وضعیت ارز در سال آینده بهتر خواهد شد. اگر بر اساس این پیش‌بینی جلو برویم باتوجه به اینکه ما در سامانه دوم هستیم و نرخ ما تقریبا براساس نرخ شناور است، احتمالا کالا ارزان‌تر می‌شود.»

بزم پیرمردها

با محاسبه نرخ ۴۵ هزار تومان برای ارز، گوشی‌هایی با قیمت ۲۷ میلیون تومان، در محدوده گوشی‌های ۶۰۰ دلاری قرار می‌گیرند. البته گوشی‌هایی که قیمت جهانی زیر ۶۰۰ دلار دارند نیز وضعیت با ثباتی ندارند به عنوان مثال مدا نسبتا قدیمی سامسونگ Note 20 که در ابتدای پاییز حدود ۳۰ میلیون تومان قیمت داشت اکنون به محدوده 45 میلیون تومان رسیده است. مدل قدیمی‌تر S21 اولترا نیز همینطور است و این گوشی که اکنون با قیمت حدود ۴۵ میلیون تومان مبادله می‌شود ابتدای پاییز قیمت آن در حدود 32 میلیون تومان بود.
این افزایش کهکشانی قیمت‌ها را می‌توان به دلیل فقدان مدل‌های جدید در بازار دانست. آنچه مشخص است واردکنندگان نیز علاقه‌ای به این مدل‌ها ندارند و تعداد گوشی‌های گران قیمت، لوکس، حرفه‌ای و جدید بازار تنوع فوق‌العاده اندکی دارد.
مدل‌های دیگر که در میان گوشی‌های لوکس یا حرفه‌ای قرار می‌گیرند نیز چندان پرتعداد نیستند و اگر سامسونگ با دو مدل S22 و S23 و اپل با مدل‌های آیفون 13 را از این گروه حذف کنیم عملا این دسته خالی خواهد شد. رشد قیمت آیفون 13 پس از ممنوعیت قطعی آیفون 14 شتاب بیشتری گرفت و نمودار قیمت آیفون 13 پس از یک سال از عرضه آن، اکنون شبیه یک خط عمودی است که همچنان به حرکت خود ادامه می‌دهد.

بازار خبری نیست

یکی از فعالان بازار موبایل درباره وضعیت بازار شب عید توضیح داد: «شب عید امسال بازار پررونقی نداشتیم یکی از دلایل آن نوسانات جدی قیمت ارز بوده که مردم را در خرید مردد می‌کند و این افزایش و کاهش باعث می‌شد مصرف‌کننده یا خریدار نهایی در زمان خرید تردید کند و دلیل دوم هم نبود رونق بازار، عدم تنوع کالا است.
یکی دیگر از فعالان حوزه موبایل درباره روند عرضه و تقاضا بعد عید توضیح داد :«رفتار بازار تقاضا این گونه است که در یک زمان‌های خاص مثل شب عید، تقاضا افزایش پیدا می‌کند. اما اگر در شرایط غیرعادی باشیم طبیعی است که انتظار رفتار افزایشی نداشته باشیم.»
درنهایت او توضیح داد:« نمی‌شود انتظار داشت که در سال آینده شاهد یک جهش عجیب و غریب در تقاضا باشیم زیرا یک‌سری پارامتر وجود دارد که باعث شکل‌گیری تقاضا می‌شود. یکی از این پارامترها نیاز مصرف‌کننده است. معمولا تا اواسط اردیبهشت، با تقاضای پایین و رکود از سمت مصرف‌کننده مواجه هستیم. اما امسال به دلیل نوسانات شدید قیمت امکان اینکه سال آینده تا اواخر اردیبهشت با تقاضای بیشتر مصرف‌کنندگان مواجه باشیم، وجود دارد.»

دولت وارد می‌شود

واردکنندگان می‌گویند به دلیل کنترل نهادهای نظارتی، امکان افزایش قیمت ندارند و این افزایش نرخ موبایل از جای دیگری تقویت می‌شود. به‌دنبال افزایش حساسیت‌ها اکنون گفته می‌شود وزارت صمت به‌دنبال ساماندهی قیمت‌ها از طریق سامانه افق است. طرحی که دولت امیدوار است با اجرای آن بتواند شفافیت بیشتری در عرصه فروشگاه‌ها ایجاد کند و شاید خدمات پس‌ از فروش نیز ارتقا یابد.
در همین رابطه علیرضا شاه‌میرزایی، معاون وزیر صمت، با اشاره به مصوبه ۲۲ اسفند کارگروه خدمات پس از فروش وزارت صمت، می‌گوید: همه واردکنندگان تلفن‌های همراه از ابتدای سال ۱۴۰۲ متعهد می‌شوند که ثبت اسناد تجاری گوشی‌های موبایل را در تمام زنجیره توزیع تا مصرف‌کننده نهایی طبق مقررات انجام دهند و بر عوامل خود نظارت کنند و رتبه‌بندی آنان بر این اساس انجام خواهد شد.
شاه‌میرزایی در زمینه تولید تلفن‌همراه نیز توپ را به زمین وزارت ارتباطات انداخت و گفت مهمترین عامل در بومی‌سازی تولید تلفن همراه، سیستم عامل است که طبق مصوبه شورای عالی فضای مجازی این وظیفه بیش از ۱۰ سال است بر عهده وزارت ارتباطات گذاشته شده است.