رئیس کمیسیون نوآوری اتاق بازرگانی تهران: سعی کردیم بر ابعاد دیگری از محدودیت‌های اینترنت متمرکز شویم

به گزارش پیوست، فرزین فردیس، رئیس کمیسیون نوآوری و تحول دیجیتال، در نشست اعضای ائتلاف برای فردا که با موضوع دهمین دوره انتخابات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران و گزارش عملکرد حوزه نوآوری و تحول دیجیتال برگزار شد درباره عملکرد اتاق‌های بازرگانی در دنیا گفت: اولین اتاق بازرگانی دنیا در شهر مارسی حدود پانصد سال پیش ایجاد شد. اتاق بازرگانی ایران قدمتی حدود ۱۴۰ ساله دارد. مرحوم امین‌الضرب و یاران‌شان این مجمع را شکل دادند. در طی این سال‌ها فراز و فرود بسیاری تجربه شد.

او درباره کارکردهای نهاد اتاق بازرگانی گفت: اولین کارکرد اتاق بازرگانی، وکیل مدافع بودن اعضای خود است. اتاق بازرگانی باید از منافع هم‌صنفی‌های خود دفاع و برای منافع اعضای خود مطالبه‌گری کند. کارکرد دوم این نهاد، شبکه‌سازی در درون اعضای خود و میان اتاق‌های بازرگانی مختلف است.

فردیس کارکرد سوم اتاق بازرگانی را توانمندسازی اعضای این نهاد دانست و گفت: شاید یک عضو اتاق بازرگانی به تنهایی نتواند ترندهای جهان را رصد و تاثیر تحولات جهانی بر بیزینس‌ خود را دنبال کند، اما اتاق بازرگانی می‌تواند این روندها را رصد و در این مورد اعضای خود را آگاه کند.

در بخشی از این نشست، رئیس کمیسیون نوآوری و تحول دیجیتال در پاسخ به پرسشی درباره علت اعلام نشدن آمار زیان به کسب‌‌وکارها به دنبال ایجاد محدودیت در دسترسی به اینترنت گفت: در آبان سال ۱۳۹۸ نخستین باری که قطعی اینترنت تجربه شد، آمار و اطلاعات را اعلام کردیم بنابراین امسال به سرعت توانستیم داده‌ها را گردآوری کنیم و محاسبه‌ای از میزان زیان کسب‌وکارها داشته باشیم. ماه‌های بعد در جلساتی که برگزار شد، نمایندگان نصر هم حضور داشتند. در آن جلسات می‌دیدیم که اعداد و ارقام مشخص است. مساله این نیست که عدد و رقم نگفتیم یا درباره خسارت صحبت نکردیم. از بالاترین سطح اتاق، نامه به مسئولان کشور نوشته شده است اما مساله این است که ابعاد دیگری از ماجرا در حال سایه انداختن بر ابعاد اقتصادی ماجراست. سعی کردیم به جای آنکه روی ابعاد اقتصادی مانور دهیم، ابعاد دیگری را نیز برجسته کنیم. مانند از دست دادن ابعاد سرمایه اجتماعی و انسانی که به عقیده ما مهم‌تر از آسیب‌های اقتصادی محدودیت اینترنت است. در گفت‌وگو‌ها، مصاحبه‌ها، نطق پیش از دستور نمایندگان اتاق تهران و اتاق ایران متمرکز بر این بودیم که ابعاد دیگر را هم پوشش دهیم. هنوز نتوانسته‌ایم مساله را حل کنیم اما طرف مقابل بیشتر نیاز داشت ابعاد دیگری به جز ابعاد اقتصادی را بشنود.

فردیس در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به همکاری اتاق تهران با پژوهشکده سیاست‌گذاری شریف گفت: یکی از اتفاقاتی که در این دوره برای اتاق تهران رخ داد، اضافه شدن پژوهشکده سیاست‌گذاری شریف، رصدخانه مهاجرت و نهادهایی بود که با داده‌کاوی عمیق‌تر می‌توانند نمونه‌سنجی کنند و تز سیاستی ارائه دهند. در واقع، با برون‌سپاری کارهای سفارشی سعی کردیم اطلاعات و آمار درست‌تری به دست آوریم.

یکی از این موضوعاتی که در این همکاری به آن پرداخته شد، موضوع قیمت‌گذاری دستوری است. پژوهشکده سیاست‌گذاری شریف گزارش‌های مفصلی درباره قیمت‌گذاری دستوری کار کرد و این گزارش‌ها در کمیسیون‌های مختلف ارائه شد. اتاق دارد سعی می‌کند تزی از جنس سیاست‌سازی ارائه و پیشنهاد دهد که جایگزین برای قیمت‌گذاری دستوری چیست.

او درباره عملکرد مرکز بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران و تغییراتی در استفاده از ابزارهای ارتباطی بیان کرد: این مرکز، گزارشی به صورت ماهانه منتشر می‌کند که در آن همه شاخص‌های اقتصاد کلان کشور به تدریج سعی کردیم داده‌های اقتصاد نوآوری مانند تعداد تراکنش‌ها را هم وارد کنیم. جامعیت و تنوع گزارش‌های مرکز بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران و مرکز پژوهش‌های اتاق ایران باید بیشتر شود و گزارش‌های تخصصی‌تری منتشر شود. موضوع دیگری که در این دوره مطرح بود استفاده از افکار عمومی است. در انتشار بیانیه‌ها، آمار و ارقام منحصر به کانال‌های خاصی بودیم که باید در آن بازنگری شود. اتاق در ابزارهای ارتباطی‌اش در حال پوست‌اندازی است. برای رسا‌تر شدن صدای اتاق نیاز داریم تنوع ابزارها را بیشتر کنیم.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم وزن اقتصاد دیجیتالی را بیشتر کنیم، باید سهم فعالان اقتصاد دیجیتال در اتاق تهران را بیشتر کنیم. اعضای بیشتر، وزن صحبت‌ها را پررنگ می‌کند. در دوره‌ای که گذشت، به همه تشکل‌هایی که ذیل چتر اتاق تشکیل شده بودند و به نوآوری مربوط بودند، ذیل این کمیسیون قرار گرفتند. قبلاً در جلسات این بهانه وجود داشت که میان صحبت‌های نصر و اتاق همخوانی نیست اما همکاری این دو نهاد اکنون آن‌قدر قوی شده که این بهانه وجود ندارد. علاوه بر این، هیات رئیسه در اغلب موارد، با آغوش باز پیشنهادهای ما را پذیرفت.

فردیس با اشاره به شکل‌گیری مدرسه تکاپو گفت: هدف ما این نبود که نهادی موازی با عضوی دیگر از اتاق ایجاد کنیم. حق نداریم نهادی ایجاد کنیم که عضو ما را تضعیف کند. در بیش از ۳۰ جلسه چهار سال گذشته، یکی از نمایندگان کمیسیون صحبت کرده‌ است و تلاش کرده‌ایم مسائل را به گوش بقیه برسانیم.

فردیس در پاسخ به سوالی درباره کاهش تعداد اعضای کمیسیون نوآوری و تحول دیجیتال اتاق بازرگانی تهران در دوره فعلی بیان کرد: در دوره قبل ۶ نفر وارد شدند اما یکی دو نفر از اعضا برای ائتلاف و اتاق وقت نگذاشتند. آنها همین حالا هم از ائتلاف حمایت می‌کنند اما در ائتلاف نیمی از اعضا کنار گذاشته می‌شوند و نیمی دیگر جانشین می‌شوند تا خونی تازه در جریان فعالیت‌ها قرار گیرد و یکی از معیارها وقت گذاشتن برای ائتلاف و فعالیت‌های اتاق است. به همین دلیل به جای سه عضو دیگر، مازیار نوربخش وارد شد.

او درباره تعداد اعضای اتاق و سهم اعضای فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال گفت: آمار تقریباً به‌روز اتاق تهران 29 هزار عضو است که ظرف چهار سال گذشته دوبرابر شدند. البته برنامه اتاق برای این دوره این بود که تعداد اعضا را به ۵۰ هزار نفر برسانیم. البته باید این موضوع را ریشه‌یابی کنیم. اتاق استانبول ۱۲۰ هزار عضو دارد. هرچه تعداد اعضا بیشتر باشد قدرت آن برای مطالبه بیشتر است. حدود ۱۲۰۰ عضو شرکت‌های دانش‌بنیان و حوزه اقتصاد دیجیتال هستند.

رئیس کمیسیون اقتصاد نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران افزود: در صورت پیروزی در انتخابات، برای ورود به هیات رئیسه تلاش خواهیم کرد. همه تلاش ما حفظ کیان اتاق است. خیلی‌ها که بخش خصوصی نیستند به اتاق چشم دارند و باید کیان اتاق را حفظ کنیم.

او در بخش پایانی سخنان خود درباره برنامه آینده در صورت پیروزی در انتخابات گفت: تمام تلاشم را به کار خواهم بست که اتاق فقط انتقاد نکند بلکه سیاست‌ پیشنهاد دهد. قریب به اتفاق انتقادها درست است اما جایگزینی برای مواردی که مورد انتقاد قرار می‌گیرد نداریم. اتاق بازرگانی یک نهاد خصوصی است و تحریم شرکت در انتخابات آن، اعتراض به تصمیمات حاکمیت به شمار نمی‌رود.

درباره تاثیر محدودیت‌های اینترنت به مفاهمه نمی‌رسیدیم

در بخش دیگری از این نشست، شهاب جوانمردی، نایب رئیس کمیسیون نوآوری و تحول دیجیتال اتاق بازرگانی تهران، درباره وجود فشاری بر اعضای این نهاد در خصوص اعلام آمار زیان به کسب‌وکارها در پی محدودیت‌های اینترنت گفت: ما درگیر فشار مصرحی که به ما بگویند این اعداد را نگویید نبودیم. به ما می‌گفتند ما اصلاً این اعداد را قبول نداریم. آنها به دنبال مبناهایی بودند که نه مرکز آمار و نه هیچ مرکز قانونی دیگری آن اطلاعات را در اختیار ندارد. عمده مباحثات این بود که زیان‌ها را کوتاه‌مدت می‌دیدند و می‌گفتند با کمک‌هایی که انجام می‌دهیم این زیان‌ها جبران می‌شود اما به عقیده ما این زیان‌ها بلندمدت و عمیق است بنابراین ما اصلاً به مفاهمه نمی‌رسیدیم. حتی اگر به نقطه‌ای می‌رسیدیم که می‌بایست در آن به تصمیم‌گیری رسید طرف مقابل می‌گفت این موضوع در حوزه اختیارات ما نیست.

شهاب جوانمردی با اشاره به جلسه‌ای مشورتی که پیش از انتخابات دوره قبل برگزار شده بود گفت: در این جلسه، فرد خوشنامی که سابقه حضور در اتاق‌های قبلی را داشت در پاسخ به نگاه تحول‌گرای ما گفت برای تحول عجله نداشته باشید چون تغییر در یک نهاد قدیمی نیازمند این است که درست شناخته شود و ما نمی‌توانیم قبل از اینکه طبع صنایع قدیمی با سابقه چند ده ساله را بدانیم، صرفاً با نسخه‌ای که مناسب بخش جدید اتاق است، برای تغییر و تحول اتاق اصرار کنیم. این تغییر اتاق بازرگانی دو فاز تحولی جدی را نیاز دارد که بخش اول آن شناخت و نهادسازی است. اگر چهار سال گذشته را دوره شناخت بدانیم، شبکه‌سازی، ایجاد اعتماد و توثیق میان نهادهایی مانند سازمان نظام صنفی بدانیم، در این دوره به سمت این می‌رویم که مشارکت جدی را در حوزه گنجاندن مسائل جدب اساسی حوزه اقتصاد دیجیتال در ارکان اتاق بدانیم. شکل تحولی ویژه مانند بازطراحی ویژه اساسنامه اتاق می‌تواند در دوره‌های آینده رخ دهد. موضوع اقتصاد دیجیتالی و دانش‌بنیان را می‌توانیم یکی از ارکان‌های اتاق قرار دهیم.

مدیرعامل فناپ ادامه داد: ما به هر حال داریم تلاش می‌کنیم افرادی را نمایندگی کنیم که پایی در اقتصاد دیجیتالی دارند. انتظار داریم که کسب‌‌وکارها و شرکت‌هایی که در انتخابات حضور پیدا می‌کنند بعد از انتخابات نیز این نمایندگی دادن را با انتقال خواسته‌ها و پشتیبانی‌های همه‌جانبه دنبال کنند. باید زیرساخت‌ها یا پلتفرم‌هایی راه‌اندازی شود که ارتباط وثیق‌تر را ممکن کنند.

جوانمردی هم درباره کاهش تعداد اعضای فعال در حوزه اقتصاد دیجیتالی در هیات نمایندگان اتاق تهران گفت: حضور ۶ نفر در دوره قبل یک استثنا بود اگر بخواهیم سهم در اقتصاد را مدنظر قرار دهیم همین چهار نفر هم نباید نماینده‌های حوزه اقتصاد دیجیتالی باشند اما باور ائتلاف به اهمیت و آینده‌نگری باعث می‌شود ما نمایندگان این بخش باشیم چه بسا اگر اهتمام بیشتری داشتیم هنوز هم می‌توانستیم سهم بیشتری داشته باشیم. دستاورد جدی‌تری که داشتیم این بود که یک نماینده از نصر به صورت ارگانیک در اعضا داریم، این نشان می‌دهد یک تریبون رسمی و جدی برای شرکت‌ها ایجاد کردیم. در دوره قبل ما چانه‌زنی برای نصر نداشتیم. ما به عنوان اعضای اتاق اعلام کردیم حمایت نصر را نیز داریم. ما از یک سال قبل این موضوع را با هیات رئیسه ائتلاف مطرح کردیم که حضور جدی‌تر و مداوم نصر می‌طلبد که نماینده‌ای مورد تایید نصر را در جمع خود داشته باشیم.

نایب رئیس کمیسیون نوآوری و تحول دیجیتال اتاق بازرگانی تهران در بخش پایانی سخنان خود گفت: شهادت می‌دهم در طول چهار سال گذشته در اتاق هیچ‌گاه کارت ویزیت اتاق را جایی ندادم و برای منافع شخصی از این نهاد و پیشتر نهاد صنفی استفاده نکردم. نباید بگذاریم زمین بازی از این کوچک‌تر شود. هرچه عقب‌نشینی کنیم، اقتصاد دولتی و خصولتی سهم بیشتری پیدا می‌کند.

مطالبه اصلی ما و سازمان نظام صنفی رایانه‌ای این است که وضعیت اینترنت به قبل از شهریور بازگردد

در ادامه این نشست، مازیار نوربخش، عضو هیات مدیره نصر تهران با بیان اینکه «در این دوره میان اتاق بازرگانی تهران و نصر تهران همکاری‌های خیلی خوبی شکل گرفت» گفت: سعی می‌کردیم در مطالبات هماهنگی داشته باشیم. کمیته مشترکی که برای قطعی اینترنت شکل گرفت به مکاتباتی با رئیس‌جمهور وزیر انجامید و سعی کردیم پیگیری‌ها را به صورت غیرعلنی پیش ببریم. این مطالبه حق همه مردم و کسب‌و‌کارهاست.

او ادامه داد: تاثیرات این زیان‌ها مشخص است. شعار دادن و غر زدن راحت است اما ما به دنبال نتایج و خروجی هستیم. ددلاینی برای بعد از عید مشخص کردیم اگر تا آن زمان موفق نشویم، سعی می‌کنیم مذاکرات را از حالت غیرعلنی خارج کنیم. همیشه در کشور موضوعاتی داریم که مشکلات قبلی را کنار می‌زند مثلاً الان کمیته‌‌ای برای ارز هم تشکیل شده است اما مطالبه اصلی کمیته ما و نصر این است که اینترنت به حالت قبل از ماه شهریور بازگردد. حمایت به تنهایی جوابگو نیست. باید فضای آزاد و رقابت ایجاد شود. این کف مطالبات ماست.

نوربخش در بخش پایانی سخنان خود درباره شرکت در انتخابات اتاق تهران گفت: اتاق یک تشکل دولتی نیست که با آن قهر کنیم. اگر در انتخابات شرکت نکنیم، سهم مربوط به اقتصاد دیجیتالی یا توسط صنایع دیگر پر می‌شود یا توسط افرادی که دغدغه بخش خصوصی واقعی را ندارند. اکثریت قریب به اتفاق ائتلاف، بخش خصوصی واقعی هستند. صرف حضور کافی نیست همیشه دستاوردها برای ما اهمیت دارد.

اتاق ایران از ناکارآمدی رنج می‌برد

در این نشست، افشین کلاهی، عضو کمیسیون اقتصاد نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران، در بخش دیگری از این نشست با بیان این مطلب که «چند سال است دائماً درباره اشتباه بودن سیاست شکل‌گیری استارت‌آپ‌های کوچک صحبت کرده‌ایم و نتیجه آن این بوده که معاونت علمی تلاش خود را بر ارتباط میان شرکت‌های بزرگ و کوچک متمرکز کرده است» گفت: معاونت علمی تلاش کرده ارتباط میان شرکت‌های کوچک با شرکت‌های بزرگ را فراهم کند و به این ترتیب سهم اقتصاد دیجیتالی را از اقتصاد کل کشور افزایش دهد. به نظرم در خصوص تغییر نگاه سیاست‌گذاران موفق بودیم و نتیجه آن تدوین قانون جهش تولید دانش‌بنیان بود. هرچند محدودیت‌های اینترنت ما را با فرار سرمایه مواجه کرد.

او در پایان درباره برنامه‌های آینده توضیح داد: در این کشور برنامه‌ریزی سخت است. ما برنامه‌های خود را اعلام کردیم اما حقیقتاً تحولات به گونه‌ای است که نمی‌شود برنامه‌ریزی دقیق داشت. اتاق تهران در سال‌های اخیر تغییر کرد. این نهاد چالاک شد، سیاست‌گذاری‌های بهتری داشت و اتاق موفقی بود. از سوی دیگر، اتاق ایران از ناکارآمدی رنج می‌برد و علت آن وجود تناقضات ساختاری و ماموریتی است، اگر بتوانیم تغییرات کوچکی در اتاق بازرگانی ایران ایجاد کنیم، تاثیر مهمی داشته‌ایم.