جزئیات بسته حمایتی دولت از کسب‌وکارهای اینترنتی چیست؟ امتیازهای ویژه برای پلتفرم‌های داخلی

به گزارش پیوست، پس از گذشت ۴۴ روز از فیلتر شدن اینستاگرام و واتس‌اپ و اعمال محدودیت‌های گسترده در اینترنت کشور، کسب‌وکارهای بسیاری به خصوص فروشگاه‌های کوچک اینستاگرامی ضرر کردند و این ضرر همچنان ادامه دارد.

در این حال، امروز (۱۰ آبان ۱۴۰۱) بسته حمایتی کسب‌وکارهای اقتصاد دیجیتالی به همراه آیین‌نامه اجرایی آن رونمایی شد؛ آیین‌نامه‌ای که اختصاص درگاه پرداخت به پلتفرم‌ها، تبلیغات رایگان در صداوسیما به مدت ۶ ماه، تخفیف‌های پستی و… را شامل می‌شود.

چه کسانی مشمول حمایت‌ها می‌شوند؟

آیین‌نامه حمایت از کسب‌وکارهای اینترنتی که این روزها به بسته حمایتی دولت از کسب‌وکارهای اینترنتی معروف شده است، با تعریف «سکوی داخلی»، «سکوی مشمول» و «کسب‌وکارهای مشمول» حدود این حمایت‌ها را مشخص کرده است.

در تعریف سکوی داخلی آمده است‌: «بستر یا زیرساختی که امکان حضور یا مشارکت برخط مصرف‌کنندگان و عرضه‌کنندگان متکثر کالا و خدمات و محتوا را روی شبکه ملی اطلاعات فراهم می‌‌کند و دارای قواعد و سازوکارهای شفاف و بدون تبعیض است.»

سکوی مشمول نیز سکویی داخلی است که: «بر اساس ضوابط ابلاغی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات فعالیت کرده و به تایید وزارتخانه مذکور می‌رسد.» پلتفرم‌ها بر اساس معیارهایی مانند تعداد کاربر فعال، قابلیت‌ها و میزان آمادگی زیرساخت‌های فنی، حجم گردش مالی، بازه زمانی فعالیت سکو و بازخورد کاربران سطح‌بندی می‌شوند تا نوع برخورداری آنها از حمایت‌ها مشخص شود.

همچنین کسب‌وکارهایی که بر بستر پلتفرم‌های داخلی فعالیت اقتصادی می‌کنند جزو کسب‌وکارهای مشمول بسته حمایتی هستند.

امتیازهای تعیین‌شده

برای اینکه کسب‌وکارها بتوانند در پلتفرم‌های جدید، موقعیت قبلی‌شان را بازیابی کنند پلتفرم‌ها باید به کسب‌وکارهایی که به صورت دائمی به یک سکوی داخلی مهاجرت می‌کنند، تا زمانی که حداقل به نصف‌ تعداد دنبال‌کنندگان قبلی برسند، بسته ویژه تبلیغاتی ارائه کنند. وزارت ارتباطات نیز باید دستورالعمل اجرایی این بند را تهیه کند.

علاوه بر این وزارت ارتباطات و ارشاد نیز باید یک هفته پس از ابلاغ این مصوبه، دستورالعمل اجرایی ارسال پیامک تبلیغاتی و استفاده از ظرفیت‌ کانون‌های تبلیغاتی در جامعه هدف کسب‌وکارهای مشمول را تهیه و اجرا کنند.

تبلیغات در صداوسیما

آیین‌نامه مذکور تکالیفی را بر عهده سازمان صداوسیما گذاشته است، از جمله تبلیغ و معرفی پلتفرم‌های مشمول به مدت ۶ ماه و ترجیحاً رایگان در صداوسیما. اما الزامی به رایگان بودن پخش این تبلیغات برای صداوسیما تعیین نشده است و صداوسیما خود می‌تواند در این زمینه تصمیم‌گیری کند. بعد از مدت‌ شش‌ماهه نیز تبلیغات بر اساس تعرفه فرهنگی صورت می‌گیرد.

صداوسیما همچنین باید کلیه تعاملات خود با مردم را به پلتفرم‌های داخلی منتقل کند و برای معرفی پلتفرم‌ها و کسب‌وکارهای مشمول به عموم مردم و مخاطبان تخصصی، برنامه‌‌ بسازد.

خدمات پرداخت

در بسته حمایتی دولت از کسب‌وکارها بانک مرکزی با همکاری وزارت اقتصاد و وزارت صنعت، معدن و تجارت و از طریق شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت باید خدمات پرداخت مستقیم، حساب امانی، کیف پول الکترونیکی و پرداخت مبتنی بر ریال را برای پلتفرم‌ها و کسب‌وکارهای مشمول فراهم کند.

همچنین باید برای پلتفرم‌های مشمول خدمات درگاه پرداخت فراهم کند. بانک مرکزی قبلاً طی مصوبه سال ۹۶ شورای عالی فضای مجازی در حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی نیز ملزم شده بود خدمات پرداخت را به پلتفر‌م‌های داخلی عرضه کند اما این اتفاق نیفتاد. شاید اگر این بند اجرا می‌شد اکنون نیازی به این بند در مصوبه جدید نبود.

حمایت پستی

وزارت ارتباطات با همکاری سازمان برنامه و بودجه باید بسته‌ها و تعرفه‌های تشویقی جهت خدمات پستی برای سکوهای داخلی تدوین کند تا به کسب‌وکارهای مهاجرت‌کننده ارائه شود.

تسهیلات به ابری‌ها

صندوق نوآوری و شکوفایی مکلف است تسهیلات لازم با حداقل نرخ سود را به منظور تامین امکانات، تجهیزات شبکه، تجهیزات ذخیره‌سازی و پردازش داد‌ه‌ها، برای ارائه‌دهندگان خدمات ابری و مراکز داد‌ه‌ای که به سکوهای مشمول ارائه خدمات می‌کنند، در چارچوب اساسنامه خود فراهم کنند. وزارت ارتباطات نیز باید برای راه‌اندازی و توسعه اولیه سکوهای مشمول از زیرساخت‌ها و تجهیزات خود استفاده کند.

مشوق‌های مالیاتی

بخشی از بسته حمایتی دولت از کسب‌وکارهای اینترنتی به مشوق‌های مالیاتی اختصاص پیدا کرده است؛ سازمان امور مالیاتی باید برای کسب‌وکارهایی که سابقه مالیاتی ندارند، در صورتی که فعالیت‌های خود را به سکوهای مشمول انتقال دهند، مشوق‌های زیر را اعمال کند: تعیین حداقل نرخ مالیات مقطوع کسب‌وکارهای مشمول به صورت پلکانی، معافیت از هرگونه جریمه ناشی از عدم تسلیم اظهارنامه و نگهداری اسناد و مدارک مربوطه و محسوب کردن کلیه هزینه‌های ایجاد و توسعه پلتفرم‌ها و کسب‌وکارها در بخش هزینه‌های مالیاتی.

وزارت اقتصاد نیز مکلف است جزء ۹ بند الف تبصره ۱۸ بودجه ۱۴۰۱ را اصلاح کند تا ۱۰ درصد از منابع این بخش برای ارائه تسهیلات از سوی وزارت ارتباطات به کسب‌وکارهای مشمول انتقال پیدا کند.

حساب کاربری به عنوان وثیقه

بانک مرکزی باید با هماهنگی وزارت ارتباطات دستورالعملی واحد تدوین کند تا حساب کاربری متقاضیان وام مبنای اعتبارسنجی آنها قرار گیرد. همچنین هر شخص متقاضی طبق دستورالعمل اجرایی تسهیلات خرد می‌تواند می‌تواند حساب کاربری خود را به عنوان وثیقه استفاده کند.

سکوها در پارک

در ماده ۸ مقرر شده است به منظور حمایت از استقرار سکوهای مشمول و برخورداری از مزایای استقرار در پارک‌های علم و فناوری، وزارت ارتباطات مکلف است شرایط پذیرش و استقرار دفاتر اصلی و شعب سکوهای مشمول را در پارک فناوری اطلاعات و ارتباطات یا شعب استانی آن فراهم کند.

ثبت به منزله تایید مجوز

در بخش دیگری از این آیین‌نامه آمده است ثبت کسب‌وکار در پلتفرم‌ مشمول عیناً برابر با ثبت در درگاه ملی مجوزهاست و با ثبت‌نام در سکو دیگر نیازی به اخذ مجوز از سایر مراجع نیست. وزارت ارتبطات نیز مکلف شده با همکاری وزارت اقتصاد، درگاه ملی مجوزها را به سکوهای مشمول متصل کند.

احراز هویت کاربران

در ماده ۱۰ بسته حمایت دولت از کسب‌وکارها ذکر شده است: «سکوی داخلی موظف است شرایط اخذ نشان هویت تاییدشده را برای کاربرانی که شرایط برخورداری از این نشان را دارند اعلام و برای کاربران فراهم کند.»

حفاظت از داده‌ها

داده‌ها و اطلاعات کاربران در پلتفرم‌ها، طبق این قانون مشمول فصل سوم قانون تجارت الکترونیکی مصوب ۱۳۸۲ می‌شوند و سکوها موظف به حفظ و جلوگیری از انتشار اطلاعات کاربران هستد. همچنین هرگونه دسترسی و استفاده از اطلاعات کاربران بدون مجوز قانونی یا موافقت صاحبان پیام ممنوع است.

یکی از پیش‌نیازهای این آیین‌نامه نیاز به قانون حمایت از داده است که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در مراسم رونمایی از بسته حمایتی دولت از کسب‌وکارها وعده داده است تا این لایحه هرچه زودتر به مجلس ارائه شود و به تصویب رسد.

لایحه حفاظت از داده از لوایحی است که در دولت روحانی تدوین شد اما هیچ‌گاه به مرحله نهایی و تصویب نرسید.

خدمات دولتی از طریق پلتفرم‌ها

وزارت ICT در این آیین‌نامه مکلف شده است امکان ارائه خدمات پنجره ملی خدمات هوشمند در پلتفرم‌های داخلی را فراهم کند. تهیه دستورالعمل آن نیز بر عهده همین وزارتخانه است.

هرچند در بسته حمایتی دولت از کسب‌وکارها تاکید شده است پلتفرم یا سکوهای داخلی است ملزم‌اند به منظور بازیابی شبکه ارتباطی کسب‌وکارها با زنجیره مشتریان‌شان برای کسب‌وکارهایی که به صورت دائمی به پلتفرم‌های داخلی مهاجرت می‌کنند تا زمان رسیدن به حداقل نصل تعداد دنبال‌کنندگان‌شان در پلتفرم‌های خارجی از قبیل اینستاگرام و واتس‌اپ بسته ویژه تبلیغاتی ارائه کنند، اما هنوز مشخص نیست چه تعداد از کسب‌وکارها به پلتفرم‌های داخلی مهاجرت خواهند کرد و چه تعداد از مشتریان‌شان به سراغ این کسب‌وکارها در پلتفرم‌های داخلی خواهند رفت.

متن کامل بسته حمایتی دولت برای حمایت از کسب و کارهای اینترنتی