تکنولوژی که مراقب سلامتی و تحرک انسانهاست، میتواند مراقب شهرها هم باشد. مثلا هشداری شهر را مطلع کند که امروز بیش از حد زباله تولید شده است. یا مصرف انرژی امروز بیش از حد بوده است. یا دادههای جمعآوری شده نشان دهد برای بهبود ترافیک قسمت شرقی شهر، جادهها نیاز به بهسازی یا توسعه دارند. با اینکه به گفته کارشناسان، تکنولوژی شهر هوشمند به شکل ایدهآلش هنوز محقق نشده، اما بسیاری از شهرهای جهان در راستای هوشمندسازی تلاش کردهاند. در این مقاله قصد داریم شما را با بهترین نمونههای شهر هوشمند جهان آشنا کنیم.
هوشمندترین شهرهای جهان در بخش حمل و نقل؛ نیویورک و لندن
لندن و نیویورک با حملونقل عمومی منحصر به فرد خود در جهان شناخته میشوند. این دو شهر به لطف سیستم حمل و نقل پیشرفته، به ترتیب مقام اول و دوم لیست شهر در حرکت IESE (IESE’s City in Motion) را به خود اختصاص دادهاند. نیویورک با زیرساختی یکپارچه و متصل در بخش حمل و نقل و استفاده از دوربین و حسگر در بیش از ۱۰ هزار تقاطع شهری توانسته روند شلوغی و ترافیک را به خوبی کنترل کند و از جمله دیگر نوآوریهای این شهر میتوان به برنامه خودروهای متصل اشاره کرد که بهصورت آزمایشی دادههای خودروهای متصل به تکنولوژیها و اپلیکیشنهای مختلف را جمعآوری و تحلیل میکند و از آن برای بهبود امنیت و مدیریت لحظهای ترافیک استفاده خواهد شد.
لندن هم در آن سوی اقیانوس اطلس یکی از پیشتازان توسعه زیرساخت 5G محسوب میشود و آزمایشگاه حرکت هوشمند لندن (SMLL) با استفاده از پیشرفتهترین ابزارها، اتصال 5G را در اختیار خودروهای متصل و خودران قرار میدهد. طبق اعلام اپراتور موبایلی که خدمات SMLL را فراهم میکند، تکنولوژی 5G در سیستم مدیریت شهری، امکان کاهش ۱۰ درصدی ترافیک را فراهم کرده و علاوه بر کاهش ۸۸۰ میلیون پوند هزینه در سال، آلودگی CO2 را هم به میزان ۳۷۰ هزار تن در سال کاهش میدهد.
هوشمندترین شهرها در بخش مدیریت شهری؛ ویل و ملبورن
- ویل: شهر ویل (Vail) از ایالت کلورادو آمریکا (Colorado) که حدود ۶ هزار نفر جمعیت ثابت دارد برای نظارت امنیتی، مدیریت پارکینگها، کنترل سیستمهای گرمایش و سرمایش، ردیابی خودروهای مشکوک و نظارت بر مراسمهای عمومی از شبکه سراسری وایفای استفاده میکند.
- ملبورن: ملبورن در جهت آمادگی برای افزایش جمعیت به تکنولوژی پناه برده است. روند آمادهسازی موضوعاتی مثل سیستم شمارش پیادهها، یک برنامه اوپن دیتا و وایفای رایگان عمومی در برخی محلهها را شامل میشود. این شهر با استفاده از تکنولوژی روند جمعآوری زباله را بهبود بخشیده و سیستمهای هوشمندی را برای کمک به نابینایان و ناشنوایان ارائه کرده است.
هوشمندترین شهرهای خاورمیانه؛ ابوذبی و دبی
براساس نتایجی که در مطالعه مشترک IMD و SUTD منتشر شده، ابوذبی و دبی با قرار گرفتن در ردههای ۴۲ و ۴۳ ردهبندی شهرهای هوشمند جهانی، هوشمندترین شهرهای خاورمیانه محسوب میشوند.
بهعلاوه، امارت متحده عربی در زمینه کیفیت زندگی شهری و تکنولوژی شهری پیشرفتهای متعددی را تجربه کرده است. امارات در سال ۲۰۲۱ از سوی بانک سرمایهگذاری HSBC به عنوان یکی از پنج مکان برتر برای کار و زندگی معرفی شد و نسبت به مقام دهم سال گذشته خود پیشرفت قابل توجهی را تا رتبه چهارم تجربه کرده است.
از جمله دیگر پیشرفتهای منطقه میتوان به استفاده آزمایشی دبی از سیستم تاکسیهای هوشمند، توسعه سریع شبکههای نسل پنجم ارتباطات (5G) و استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت ترافیک اشاره کرد.
هوشمندترین شهرهای جهان
موسسه توسعه مدیریت (IMD) و دانشگاه تکنولوژی و طراحی سنگاپور (STUD) هر ساله یک ردهبندی برای شهرهای هوشمند منتشر میکنند. این ردهبندی برداشت شهروندان را از تاثیر تکنولوژی بر کیفیت زندگی و همچنین دادههای اقتصادی و اجتماعی شاخص توسعه انسانی سازمان ملل (HDI) مد نظر قرار میدهد. براساس آخرین نسخه منتشر شده از این شاخص، سنگاپور، زوریخ، اوسلو، تایپه و لوزان برترین شهرهای هوشمند جهان هستند.
- سنگاپور: شهر سنگاپور که در یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان با درآمد ناخالص ملی (GNI) ۸۸،۱۵۵ دلار در ازای جمعیت واقع شده میزبان یکی از پر رفتوآمدترین بنادر جهان است. این شهر که از آن به عنوان «سوییس آسیا» هم یاد میشود با وجود اهمیتی که بهعنوان یک مرکز تجاری دارد، از هرج و مرج و مشکلات بسیاری از شهرهای آسیایی به دور است و نرخ جرم، فقر و ترافیک پایینی دارد. در سالهای گذشته دولت این کشور سعی کرده تا با استفاده از درختهای عظیم مجهز به صفحههای خورشیدی که ارتفاعشان به ۵۰ متر هم میرسد، این شهر را به «شهری در یک باغ» تبدیل و بخش مهمی از انرژی مصرفی را با این درختها تامین کند. این شهر همچنین از لحاظ هوشمندی و پایداری در وضعیت خوبی قرار دارد. تاریخچه شهری که در جهان مدرن آن را با نام سنگاپور شناختهایم به اوایل قرن نوزدهم بازمیگردد و البته شواهد حاکی از آن است که در قرن ۱۴ هم مرکز بازرگانی مهمی در این جزیره وجود داشته است. در سال ۱۸۱۹، استمفورد رافیس، نماینده امپراتوری بریتانیا طی یک معاهده، بندر تجاری مهمی را در این منطقه احداث کرد و کلونی سنگاپور در سال ۱۸۶۷ شکل گرفت.
- زوریخ: این مرکز اقتصادی، به خوبی زندگی خلاق شهری را با طبیعت تلفیق کرده است. زوریخ که به عنوان مرکز اقتصادی و آموزشی سوئیس شناخته میشود یکی از امنترین مکانهای زندگی در اروپا است. به لطف حمل و نقل عمومی پاک و کارآمد، کیفیت هوای این شهر با بسیاری از شهرهای کوچکتر برابری میکند. این عامل در کنار ۳۰۰ مرکز جمعآوری برای بازیافت زباله و پروژهای که قصد دارد با افزایش بازده انرژی خانهها و ادارات، جامعهای ۲۰۰۰ واتی تشکیل دهد، این شهر را به یکی از پایدارترین شهرهای جهان تبدیل کرده است. زوریخ یکی از شهرهای کهن اروپا محسوب شده و از زمان امپراتوری روم تا به امروز همواره جمعیتی قابل توجه را میزبانی کرده و مرکز تجاری و سیاسی مهمی در تاریخ اروپا محسوب میشود.
- اوسلو: سالهاست که مبارزه با تغییرات اقلیمی به یکی از اولویتهای اصلی اوسلو تبدیل شده است. این شهر در تلاش است که تا سال ۲۰۳۰ بیش از ۹۵ درصد آلودگی خود را کاهش داده و تا سال ۲۰۵۰ به کربن صفر برسد. مقامات برای رسیدن به این هدف در حال استفاده از اتوبوس و تاکسیهای بدون آلودگی هستند. اسلو که بیش از یک میلیون جمعیت را میزبانی میکند حتی در بخش ساخت و ساز هم برای کاهش مصرف انرژی تلاش کرده و ساختمانها به لطف تکنولوژی هوشمند، بازده انرژی بالایی دارند. این شهر همچنین یکی از پیشتازان داده آزاد در زمینه محیط زیست، سلامت، کشاورزی، ترافیک و جمعیت محسوب میشود. تاریخچه اوسلو بهعنوان یک مرکز تجاری را میتوان تا اولین تمدنهای پس از وایکینگها دنبال کرد. این شهر در سال ۱۰۴۸ توسط هارالد هاراردا بهعنوان یک مرکز تجاری احداث شد و در حدود سال ۱۳۰۰ میلادی به پایتخت نروژ تبدیل شد.
- تایپه: شهر تایپه به فعالیتهای مفید خود در زمینه پایداری شهری و مشارکت شهروندان به خود میبالد. خدمات آموزشی، بازیافت و درمان هم از نگاه پاسخدهندگان به تحقیق از وضعیت مطلوبی برخوردار هستند. پایتخت تایوان یک ابر شهر مدرن و شلوغ محسوب میشود و به همین دلیل موضوع مسکن و جادهها یکی از اولویتهای اصلی این شرکت ۲.۷۲ میلیون نفری است. مقامات برای رفع این مشکلات سرمایهگذاری روی تحلیل هوشمند دادههای ترافیکی، سیستمهای پارک متر و سیستمهای دریافت قبض هوشمند با استفاده از اپلیکیشن را در دستور کار قرار دادهاند. پس از اعلام استقلال نسبی تایوان در سال ۱۸۸۶، تایپه بهعنوان پایتخت این منطقه خودمختار به رسمیت شناخته شد. سپس در سال ۱۸۹۵، ژاپن پس از پایان جنگ چین و ژاپن کنترل تایوان را در اختیار گرفت و تایپه پایتخت این منطقه باقی ماند تا اینکه حدود نیم قرن بعد و در سال ۱۹۴۵، به دنبال شکست ژاپن در جنگ جهانی دوم، تایوان بار دیگر به چین بازگشت و در حال حاضر این منطقه به عنوان یکی از بحث برانگیزترین مناطق تحت کنترل چین و از جمله مراکز تجاری مهم منطقه، به صورت نیمه مستقل و تحت حمایت ایالات متحده در حال فعالیت است.
- لوزان: لوزان سوئیس وضعیت خیلی خوبی از لحاظ ساختاری دارد و زمینههایی مثل آموزش، خدمات درمان، فضای سبز، فعالیتهای فرهنگ، موسسات درمان و بازیافت از نقاط قوط آن محسوب میشوند. شهروندان هم از فرصتهای آنلاین برای کار و فعالیت رضایت دارند. با این حال این شهر ۱۴۰ هزار نفری، در زمینه شلوغی، آلودگی هوا و مسکن مناسب با مشکل مواجه است. امنیت هم از دیگر مشکلات این شهر محسوب شده و از جمله دیگر نقاط ضعف آن میتوان به نمره پایین این شهر در زمینه رایگیری الکترونیکی، اپلیکیشنهای پیدا کردن جای پارک و اشتراکگذاری خودرو اشاره کرد. این شهر کوهستانی اولین بار در قرن دوازدهم به عنوان یک شهر مستقل شناخته شد و از ابتدای قرن بیستم با میزبانی کمیته بینالمللی المپیک، به مرکز توجه ورزش جهان بدل شده است. این شهر با در اختیار داشتن سیستم مترویی با ۲۸ ایستگاه مختلف، کوچکترین شهر جهان با سیستم حمل و نقل سریع محسوب میشود.