مارپیچ وحشت و مرگ: تاریخچه‌ رمزارزهای پایدار شکست‌خورده

رمزارزهای پایدار قرار بود برخلاف دیگر انواع پرنوسان رمزارزها به دارایی پایدارتری که معمولا دلار آمریکا است، وابسته باشند و کاربران بتوانند در عین بهره‌مندی از مزایای پرداخت با رمزارز، از نوسان قیمت رمزارزها در امان بمانند.

اما مشکل زمانی رخ می‌دهد که قیمت رمزارزپایدار از دلار یا هرچیزی که قرار بود معادلش باشد، فاصله می‌گیرد. سرمایه‌گذاران وحشت‌زده می‌شوند، سراغ بانکشان می‌روند و سرمایه خود را خارج می‌کنند و درنتیجه سکه‌ مورد نظر گرفتار «مارپیچ مرگ» می‌شود.

تازه‌ترین و خبرسازترین قربانی این مارپیچ مرگ، رمزارز پایدار ترا USD یا همان UST است. اما این رشته سر دراز دارد و پروژه‌های متعددی گرفتار این مارپیچ شده‌اند که در ادامه این مطلب چند مورد از بزرگ‌ترین‌ها را بیان می‌کنیم.

انواع رمزارزهای پایدار

به طور کلی سه نوع رمزارزپایدار اصلی در جهان رمزارزها وجود دارد:

• با پشتوانه فیات (که در این حالت توکن مورد نظر ارزشی معادل به یک ارز رایج را حفظ می‌کند)
• با پشتوانه کریپتو (که در این حالت رمزارز دیگری پشتوانه توکن مورد نظر است)
• الگوریتمی (که در این حالت توکن مورد نظر وابسته به الگوریتم‌هایی است که برای وصل کردن قیمت توکن به دلار، عرضه و تقاضا را تنظیم می‌کنند.)

UST توکنی با سیستمی مرکب از پشتوانه کریپتو و الگوریتمی است (برخی رمزارزهای پایداری الگوریتمی از پشتوانه دارایی واقعی برخوردار نیستند.) بیشتر رمزارزهای پایداری که تا به امروز به مشکل خورده‌اند در دسته الگوریتمی جای می‌گیرند.

رمزارزهای پایداری که پایدار نبودند

یکی از رمزارزهای پایدار شکست‌خورده بیسیس کش (Basis Cash) است. این رمزارز پایدار در اواخر سال ۲۰۲۰ راه‌اندازی شد و خیلی سریع به مشکل خورد. بیسیس کش در دوران اوج خود ۳۰.۷۴ میلیون دلار در بازار ارزش داشت. این رمزارز پایدار نهایتا در ژانویه ۲۰۲۰ در حفظ تعادل قیمت به مشکل خورد و ارزش آن از یک دلار به ۰.۳۰ دلار کاهش یافت.

این پروژه از سیستمی به نام «الگوریتم حق‌الضرب» (seigniorage algorithm) استفاده می‌کرد. براساس این سیستم، وقتی دو (یا چند) توکن ساخته می‌شود، یکی از آنها به رمزارز پایدار و دیگری به توکن آزادی شبیه به دیگر توکن‌ها تبدیل می‌شود. زمانی که قیمت رمزارز پایدار به زیر یک دلار سقوط کند، دارندگان توکن دوم می‌توانند رمزارز پایدار را با تخفیف خریداری کنند. این فرایند قیمت رمزارزپایدار را بار دیگر به یک دلار می‌رساند. در صورتی که قیمت از یکی دلار بالاتر برود، رمزارز پایدار بیشتری ساخته شده و در شبکه توزیع می‌شود و درنتیجه قیمت دوباره به مقدار مقرر خود باز می‌گردد.

این فرایند شبیه به سیستمی است که ترافورم لبز برای توکن‌های لونا (LUNA) و UST مقرر کرده بود. (گزارش اخیر کوین‌دسک نشان می‌دهد که دو وان، بنیان‌گذار ترافورم لبز یکی از هم‌بنیان‌گذاران بیسیس کش بوده و در آن زمان از نام مستعار استفاده کرده است.)

یکی دیگر از رمزارزهای پایدار شکست خورده که آن هم براساس سیستم حق‌الضرب-الگوریتمی فعالیت می‌کرد امپتی ست دلار (Empty Set Dollar) است. این رمزارز پایدار در اواخر سال ۲۰۲۰ راه‌اندازی شد و در دوران اوجش به ارزش بازار ۲۲.۷۴ میلیون دلار رسید. پس از گذشت چند ماه برابری قیمت این توکن با دلار نابود شد و ارزش آن به کمتر از ۰.۰۱ دلار سقوط کرد.

رمزارز پایدار آیرون فایننس (Iron Finance) نیز نمونه دیگری است که قربانی مارپیچ مرگ شد. این رمزارز پایدار در ژوئن ۲۰۲۱ با مشکل مواجه شدو فروپاشی آن سرمایه‌ افرادی مثل مارک کوبین، کارآفرین آمریکایی، را نابود کرد. کوبین خیلی سریع پس از این حادثه خواستار قانون‌گذاری در این فضا شد.

این رمزارز پایدار از یک الگوریتم حق‌الضرب با پشتوانه نسبی کریپتو استفاده می‌کرد، سیستمی شبیه به UST. زمانی که توکن تایتان (TITAN) این شرکت با اضافه بار همراه شد، بسیاری از سرمایه‌گذاران بزرگ سرمایه خود را خارج کردند و درنتیجه قیمت این رمزارز پایدار از دلار فاصله گرفت و بله همانطور که حدس می‌زنید، رمزارز پایدار دیگری گرفتار مارپیچ مرگ شد.

با اینکه آنچه گفتیم بزرگترین نمونه‌های شکست رمزارهای پایدار است، اما پروژه‌های دیگری در حجم بسیار کم نیز بدون اینکه آسیب به بازار وارد کنند با شکست مواجه شدند. پروژه‌های رمزارزپایدار دیگری که قیمتشان از معادلشان فاصله گرفت و هیچ‌گاه احیا نشدند عبارتند از سیف‌کوین‌ (SafeCoin)، بیت‌USD (BitUSD)، دلار دیجیتال (DigitalDollar)، نوبیتس (NuBits) و CK USD.

آیا احتمال احیای UST وجود دارد؟

اوضاع آشفته‌ای است. شرایط ترا (Terra) بسیار وخیم است. تنها یکی از رمزارزهای پایدار، آن هم در شرایطی متفاوت، توانسته از این مارپیچ مرگ نجات پیدا کند.

رمزارز پایدار OUSD در نوامبر سال ۲۰۲۰ هک شد و قیمت آن به ۰.۱۴ دلار نزول کرد. قیمت این رمزارز ماه‌ها ثابت ماند و بسیاری از سرمایه‌گذاران را نگران کرد. در نهایت طی یک راه‌اندازی مجدد در ژانویه ۲۰۲۱، قیمت این رمزارز پایدار به نزدیک یک دلار بازگشت و حالا ارزش بازار آن از کمتر از یک میلیون دلار در زمان هک، به بیش از ۶۰ میلیون دلار رسیده است.

در هرحال سقوط ترا و بازار کریپتو باعث شده درخواست و تقاضای قانون‌گذاری در این حوزه افزایش یابد. شرایط آشفته بازار باعث نگرانی‌های تازه‌ای درمورد تتر، بزرگترین رمزارز پایدار جهان شده است. این رمزارز پایدار هم به دنبال فروپاشی UST برای مدت کوتاهی تعادل خود با دلار را از دست داد. تتر مدعی است که با پشوانه پول نقد و «معادل پول نقد»، این رمزارز پایدار را پشتیبانی می‌کند. با این حال تتر پیشتر به دلیل گزارش نادرست دارایی‌هایش از سوی دولت آمریکا جریمه شده و از آن زمان تا به امروز هنوز نتوانسته شفافیت مدنظر بسیاری را فراهم کند.

جنت یلن، وزیر خزانه‌داری آمریکا، در پی آشفتگی‌های UST گفت امیدوار است که کنگره قوانین مورد نیاز برای رسیدن به یک چارچوب قانونی برای رمزارزهای پایدار را در همین سال جاری تصویب کند.

منبع: FastCompany