۴ درصد کارمزد برای خرید آنلاین بلیت سینما؛ کارمزدی خلاف عرف جهانی

به گزارش پیوست، پلتفرم‌های خرید بلیت آنلاین سینما بیش از یک سال است که از کاربران خود بابت فروش بلیت سینما چهار درصد کارمزد خرید آنلاین می‌گیرند، موضوعی که سامانه‌های آنلاین فروش مثل سینماتیکت و ایران‌تیک آن را در شرایط فعلی اقتصادی و سینمایی راهی برای ادامه حیات پلتفرم‌شان می‌دانند.

دریافت کارمزد برای خرید آنلاین بلیت سینما از راه‌اندازی سامانه یکپارچه «سمفا» برای مدیریت فروش و اکران سینمای ایران شروع شد، از همان زمانی که سامانه‌های اینترنتی فروش بلیت به‌ عنوان بخشی از سامانه سمفا در نظر گرفته شدند و پنج مرجع فروش بلیت یعنی «گیشه ۷»، «سینماتیکت»، «آپ»، «ایران تیک» و «سینمابلیط» با هدف شکستن انحصار فعالیت خود را در این حوزه آغاز کردند.

هرچند بعدها از همین پنج سامانه دو درگاه عرضه بلیت به کناری رفتند و تنها سینماتیکت به عنوان قدیمی‌ترین مرجع بلیت‌فروشی در کنار دو سامانه گیشه هفت و ایران‌تیک به فعالیت خود تا امروز ادامه داده‌اند، اما همزمان با دونرخی شدن قیمت بلیت‌ها بحثی تازه به میان آمد؛ سامانه‌های فروش بلیت مجاز شدند تا در قبال فروش بلیت علاوه بر قیمت مصوب، چهار درصد کارمزد به عنوان «خدمات آنلاین» از خریداران خود دریافت کنند، هزینه‌ای که تا پیش از آن پرداختش بر عهده سینماداران بود اما به یکباره به دوش مخاطبان افتاد و به جیب آنها واگذار شد.

میثم معراجی مدیرعامل سامانه ایران‌تیک در این باره به پیوست می‌گوید: «بیش از یک سال است که سازمان سینمایی طبق آیین‌نامه اکران به سامانه‌های فروش اجازه داده است که بابت فروش آنلاین بلیت سینما یک درصد کارمزد از سینماها و چهار درصد کارمزد از کاربران بگیرند؛ گرچه گرفتن کارمزد از کاربران روندی منطقی به نظر نمی‌رسد و در بسیاری از کشورهای جهان مرسوم نیست، اما در حقیقت میزان فروش بلیت سینما در ایران در سطحی نیست که سامانه‌های فروش و یک پلتفرم بتواند بدون اینها به فعالیت خود ادامه دهد.»

او ادامه می‌دهد: «در تمام دنیا بابت اینکه خرید آنلاین انجام می‌دهید و بابت اینکه در مورد خدمات و محصول پیش‌پرداخت انجام می‌دهید تخفیف هم دریافت می‌کنید اما در شرایطی که در سینمای ایران دچار بی‌ثباتی است و نهایت برای یک هفته آینده می‌شود بلیت خرید، پس عملاً چرخش مالی آن نیز برای پلتفرم‌ها سودآور و قابل قبول نیست.»

مساله مرگ و زندگی پلتفرم‌های فروش

مدیرعامل سامانه ایران‌تیک هم که اساساً با دریافت کارمزد از کاربر مخالف است ادامه می‌دهد: «کاملاً مخالف دریافت کارمزد از کاربر هستیم؛ اما متاسفانه مجبوریم. ما با هزینه‌های سنگین نگهداری پلتفرم، تبلیغات و نیروی انسانی مواجهیم. گرفتن کارمزد از کاربر قطعاً به موضوع ضعف بدنه سینما مرتبط است، نرخ سینما باید آزادسازی شود و دولت نگاه متمرکزش را از سینما بردارد، اما در شرایطی که این کارها فعلاً منتفی است راه دیگری برایمان نمانده است. مگر هر سال چند فیلم به چرخه اکران می‌آید یا چند فیلم به مرزی می‌رسد که فروشی فوق‌العاده داشته باشد؟ اگر هم در میان ما سامانه فروش آنلاینی کارمزد نمی‌گیرد، پشتوانه دولتی دارد وگرنه ما سامانه‌های خصوصی در حال حاضر هم درآمدهایمان پاسخگوی هزینه‌هایمان نیست.»

معراجی همچنین معتقد است در حالی که پس از کرونا شرایط سینماها به خودی خود بحرانی شدند و فرهنگ خرید آنلاین بلیت سینما هنوز هم در میان مردم جا نیفتاده است، شاید بهتر بود کارمزد سامانه‌های فروش بلیت در داخل بلیت در نظر گرفته می‌شد: «اینکه چهار درصد کارمزد ما از ابتدا در نظر گرفته می‌شد و کاربران مجبور نبودند بابت اینکه آنلاین بلیت می‌خرند بهای بیشتری بپردازند، ایده‌ال‌ترین حالت ممکن بود چون در حقیقت گرفتن کارمزد تنها از سمت سینمادارها هم معقول نیست آن هم در شرایطی که سینمادارها هم با سالن‌های خالی از مشتری، هزینه‌های سنگین تجهیزات، سالن و نیروی انسانی مواجه‌اند.»

یک هدف را دنبال می‌کنیم

گیشه هفت در حال حاضر بین سامانه‌های فعال فروش آنلاین بلیت سینما (سینماتیکت و ایران‌تیک) تنها سامانه‌ای است که بابت فروش آنلاین بلیت، کارمزدی از کاربران نمی‌گیرد. موضوعی که محسن آزاددل مدیر سامانه فروش بلیت گیشه‌ هفت در گفت‌و‌گو با پیوست آن را این‌گونه توضیح می‌دهد: «از زمانی که سامانه مدیریت فروش و اکران سینمای ایران (سمفا) به پلتفرم‌های فعال در حوزه فروش بلیت سینما اجازه داد که کارمزد آنلاین تا چهار درصد از مخاطبان گرفته شود، ما در گیشه هفت این کار را انجام ندادیم. البته شرایط ما هم در گیشه هفت متفاوت بود، مالکیت گیشه هفت متعلق به موسسه بهمن سبز است که پشتیبانی سینماهای حوزه هنری را بر عهده دارد، ما در ابتدا تنها به سینماهای حوزه هنری خدمت‌رسانی می‌کردیم و طبیعتاً بابت این موضوع هم از کاربران کارمزد نمی‌گرفتیم.»

آزاددل ادامه می‌دهد: «در واقع گرفتن کارمزد از کاربران به نوعی با پیشرفت آنلاین در تضاد است و وقتی کاربری آنلاین خرید می‌کند، نه تنها نباید هزینه‌ای بیشتر از کسی که حضوری بلیت می‌خرد بپردازد بلکه باید برای اینکه حضوری به صف خرید نرفته و مبلغ بلیت را پیش‌پرداخت کرده تخفیف هم بگیرد. این مبلغ در واقع نباید از کاربر گرفته می‌شد و بهتر بود از سهم فیلم‌ها و سینمادارها کم می‌شد اما در حقیقت همگی در حال خدمت دادن به سینما هستیم ولی بحث درآمدزایی مطرح است و امکان قانونی است که سازمان سینمایی برای حیات پلتفرم‌ها فراهم کرده است.»

سینماتیکت هم در این باره می‌گوید: «در صورتی می‌توانستیم بگوییم بهتر است از کاربران کارمزد گرفته نشود که گردش اقتصادی سینما صنعتی سودده بود، در شرایطی که حالا تهیه‌کنندگان فیلم‌ها و سینمادارها با هزینه‌های چندبرابری مواجه شده‌اند و عملاً تمام بدنه سینما با ضرر روبه‌رو هستند، ما هم اگر نخواهیم با تبلیغات و بنرهای غیرمرتبط هزینه سایت را تامین کنیم مجبوریم با همین مبالغ ناچیز کارمزد برای پلتفرم درآمدزایی کنیم.»

در نهایت اینکه تمام سامانه‌های فروش آنلاین بلیت معتقدند این چهار درصد کارمزد برای کسانی که واقعاً قصد رفتن به سینما دارند مهم نیست و هیچ تاثیری در کاهش فروش آنلاین بلیت‌ها نداشته است.