آیا ریزش بورس تقصیر رمز ارزهاست؟

به گزارش پیوست،برخی فعالان بورس معتقد اند که بازار رمزارزها دلیل کاهش اقبال مردم به بورس و افت این بازار است. در حالی که فعالان رمزارز با تکذیب این موضوع معتقداند که انداختن تقصیر نوسانات یک بازار به گردن بازاری دیگر، عادلانه و کارشناسی شده نیست.

لزوم پژوهش‌های کارشناسانه

رشد قیمت بیت کوین از ۶۲۱۸ دلار در فروردین ۱۳۹۹ تا قیمت فعلی آن (حدود ۴۸هزار دلار) و رونق بازار رمزارز از یک سو و ریزش بورس و کاهش اقبال مردم به سرمایه گذاری در این بازار سبب شده تا برخی از فعالان بازار بورس، این بازار را یکی از دلایل ریزش این بازار بدانند؛ مسئله‌ای که فعالان حوزه رمزارز به شدت با آن مخالفت می‌کنند.

در همین رابطه کارگروه تبادل رمزارز انجمن بلاکچین ایران در بیانیه هفته گذشته خود، ضمن محکوم کردن مسدود سازی درگاه‌های پرداخت پلتفرم‌های ایرانی تبادل رمزارز، با اشاره به استدلال‌هایی که در این باره انجام شده بود، آمده بود: «اینکه نوسانات در یک بازار سرمایه را فقط و فقط متوجه یک بازار سرمایه دیگر بدانیم، نه عادلانه است، نه کارشناسی شده و نه منطبق با واقعیات اقتصادی کشور.»

مجید خاکپور، رئیس کارگروه تبادل انجمن بلاکچین در گفت‌وگو با پیوست در این مورد گفت: «این مسئله که رشد بورس باید مبتنی بر واقعیت‌های اقتصادی کشور تحلیل و بررسی شود، بارها توسط کارشناسان اقتصادی مطرح شد؛ زمانی که ما شاهد رشد بورس بودیم، کارشناسان به این مسئله اشاره کردند که چرا باید درحالی‌که هیچ تغییری در شرایط یک شرکت ایجاد نشده یا ترازهای تجاری‌اش هیچ اتفاق مثبتی را نشان نمی‌دهند، قیمت سهام آن شرکت به عنوان مثال پنج برابر شود؟»

او ادامه داد: «موضوع دیگر افزایش بی رویه حجم نقدینگی بود که منجر به تورم شدید شد و اثر خود را در بازارهای مختلف دلار، طلا، مسکن و بورس نشان داد. همه این مسائل حاکی از آن است که نمی‌توان موضوع نوسانات بورس کشور را که یک مسئله کلان اقتصادی است و عوامل مختلفی روی آن تاثیرگذار هستند، به فقط یک عامل نسبت  داد.»

خاکپور با اشاره به اینکه نوسانات کوچک یا بزرگ بازار بورس در تمام دنیا موضوعی طبیعی و قابل انتظار است، گفت: «هرچند که بازار رمزارزها ممکن است روی بازار بورس تاثیراتی داشته؛ اما بازار رمزارزها هنوز بازار آنچنان بزرگی نیست که بتوان آن را به عنوان تنها عاملی موثر روی اقتصاد کلان کشور دانست و نسبت دادن کل یک موضوع کلان اقتصادی به بازار رمزارزها منصفانه و منطبق بر واقعیات اقتصادی نیست و باید این میزان اثر به صورت علمی در قالب پژوهش‌های کارشناسانه به طور دقیق بررسی شود.»

افزایش بی رویه حجم نقدینگی بود که منجر به تورم شدید شد و اثر خود را در بازارهای مختلف دلار، طلا، مسکن و بورس نشان داد. همه این مسائل حاکی از آن است که نمی‌توان موضوع نوسانات بورس کشور را که یک مسئله کلان اقتصادی است و عوامل مختلفی روی آن تاثیرگذار هستند، به فقط یک عامل نسبت  داد
مجید خاکپور، رئیس کارگروه تبادل انجمن بلاکچین

او با تاکید بر این که نگرانی‌ها و دغدغه‌های مسئولان مربوطه معقول، منطقی و مورد پذیرش فعالان بازار رمزارزهاست و این نگرانی‌ها باید در قانون گذاری این زمینه دیده شوند، ادامه: «مشابه این دغدغه‌ها در سایر کشورها هم مطرح بوده و هست و برای آن‌ها راه حل‌هایی به بوته آزمایش گذاشته شده‌  که نتایج آن‌ها مشهود است. بخش خصوصی نیز طرح خود را برای پاسخگویی به این دغدغه‌های به حق حاکمیت برای قانون گذاری این زمینه ارائه کرده و در انتظار تصمیم گیری مراجع ذی صلاح در این رابطه هستیم.»

با وجود اقبالی که هر روز از سوی مردم برای سرمایه گذاری در بازار رمزارزها شدت می‌گیرد، سرمایه گذاری هیجانی و بدون آگاهی و دانش در بازاری جدید و تکنولوژی محور با نوسان‌های شدید، نگرانی‌های جدی برای مردمی ایجاد می‌کند که دارایی خود را با هدف سود به این بازار می‌آورند. هرچند که این اتفاقی جدید نیست و مشابه این مسئله یک سال گذشته در بازار بورس رخ داد.

به طور مثال در مرداد ماه ۱۳۹۹ مصاحبه‌ای از روستایی به نام مال ملا در صدا و سیما پخش شد که اهالی آن سرمایه‌ای در حدود ۳۰ تا ۴۰ میلیاردی در این بازار آورده و از از سودهای کلان خود گفتند. این در حالی بود که بعد از ریزش این بازار، اهالی این روستا گفتند که از سرمایه‌ای که وارد این بازار کرده اند، ۲۵ میلیارد آن را از دست داده اند.

رئیس کارگروه تبادل انجمن بلاکچین ایران در خصوص ریسک‌های یک بازار جدید  گفت: «ما همیشه به ریسک‌های بسیار بالای  بازار رمزارزها اشاره کرده‌ایم و همچنان هم به مردم هشدار می‌دهیم که رمزارز فناوری جدیدی در دنیاست و هنوز برای شناخت این بازار و فناوری جدید به زمان بیشتری نیاز داریم؛ در نتیجه ریسک های سرمایه گذاری روی رمزارزها فوق العاده بالاست و قابل قیاس با سایر بازارهای سرمایه نیست.»

خاکپور ادامه داد: «تاکید ما همیشه این بوده که اگر مردم علاقمند به این بازار هستند، ابتدا اطلاعات و دانش خود را افزایش داده و از سرمایه گذاری هیجانی اجتناب کنند، دوم اینکه بخش کوچکی از سرمایه و دارایی خود را وارد رمزارزها کنند تا نوسانات شدید این بازار، آسیبی به دارایی‌های عمده آنها وارد نکند.»

رئیس کارگروه تبادل رمزارز انجمن بلاکچین ایران توضیح داد: «برای کسانی که مدت زمان زیادی است که در این بازار فعالیت می‌کنند، نوسانات چهل، پنجاه و شصت درصدی در قیمت رمزارزها امری طبیعی است چون با این نوسانات آشنا هستند. به طور مثال سه سال قبل قیمت بیت کوین در عرض چند هفته از ۲۰هزار دلار به هفت هزار دلار سقوط کرد و کاهش قیمت آن در ماه‌های بعدی نیز ادامه داشت و سه سال طول کشید تا دوباره این رمزارز به قیمت ۲۰ هزار دلار بازگردد.»

او در ادامه با تاکید بر اینکه  فناوری بلاکچین و رمزارزها راه خودش را باز خواهد کرد، افزود: «ما وظیفه آگاهی بخشی به مردم را بر عهده خود می‌دانیم؛ اما از بقیه نهادها هم درخواست می‌کنیم که به جای مسدود کردن، در این حوزه قانون گذاری و آگاهی رسانی کنند.»

رئیس کارگروه تبادل انجمن بلاکچین ایران، معتقد است هرچند اعمال این محدودیت‌ها می‌تواند روی رفتار مردم در کوتاه مدت یا نحوه فعالیت آن‌ها تاثیر گذار باشد اما از آنجایی که این فناوری نو است، مردم علاقمند و کنجکاو به شناخت آن هستند و ممکن نیست که در بلند مدت بتوان جلوی این اقبال را با انسداد، گرفت.

او در صورت ایجاد محدودیت‌ دو خطر جدی را پیش روی مردم می‌بیند و توضیح می‌دهد: «خطر اول زیر زمینی شدن زمینه تبادل رمزارزها است. مردم به جای اینکه رمزارزها را از مجموعه‌های معتبری که باسابقه و شناخته شده هستند، تهیه کنند به سمت مجموعه‌های زیرزمینی جدیدی می‌روند که ممکن است با سواستفاده از این محدودیت تعداد آنها به شکل نمایی افزایش یابد. این مجموعه‌ها و افراد ناشناخته، تحت تاثیر محدودیت‌های جدید عرصه را برای جولان خود احتمالاً مناسب خواهند دید و اقدام به کلاهبرداری گسترده از مردم خواهند کرد.»

به گفته خاکپور خطر دوم که شاید مهمتر هم باشد، هدایت دارایی ها به سمت پلتفرم‌های خارجی است که به دلیل تحریم‌ها بارها دارایی مردم را به دلایل واهی بلوکه کرده‌اند.

رئیس کارگروه تبادل انجمن بلاکچین ایران در پایان، راهکار پیشنهادی برای دیده شدن دغدغه های به حق حاکمیت را ایجاد چارچوب بدون الزام به مجوزدهی برای فعالیت قانونی در زمینه تبادل رمزارزها دانست. امری که به گفته او در طرح‌های تهیه شده توسط انجمن بلاکچین و سایر تشکل‌های صنفی و علمی در نظر گرفته شده و به بخش های مختلف حاکمیت ارائه شده است.

برای سرمایه مردم تصمیم نگیرید

بعد از شدت گرفتن تب خرید ارزهای دیجیتال در ایران، کم کم فضای مجازی پر شد از کارشناسانی که ادعای آموزش در این حوزه را به مردم داشتند. برخی از این کارشناسان به طور جدی مردم را به ورود در این بازار دعوت می‌کردند. این در حالی است که فعالان واقعی این بازار، حضور این افراد را آفتی جدی برای این حوزه می‌دانند.

مسیح علوی، عضو کمیسیون بلاکچین و رمزارز نظام صنفی رایانه‌ای تهران درگفت‌وگو با پیوست معضل سرمایه گذاری ناگاهانه در هر حوزه ای‌ را معضلی اجتماعی و فرهنگی دانست و گفت: «هر از چندگاهی به دلیل وضعیت وخیم اقتصادی بدون هیچ آگاهی از آن بازار، برای به دست آوردن سودهای یک شبه دارایی خود را به آن بازار می‌برند و این رفتار تنها مربوط به بازار رمزارزها نیست و از سالیان قبل در حال تکرار شدن برای بازارهای مختلف است.»

او تخصیص بودجه در حوزه آموزش سرمایه گذاری به مردم را امری ضروری دانست و ادامه داد: «مسئولان ما هرگز پیش از اینکه تب بازاری در کشور داغ شود، آگاهی بخشی‌های لازم را درباره آن انجام نمی‌دهند در حالی که باید برنامه‌ریزی درستی برای این مسائل در سطح کلان وجود داشته باشد؛ به جای آن صبر می‌کنیم تا مسئله بحرانی شود و بعد صورت مسئله پاک می‌شود.»

علوی با اشاره به اینکه خیانت رسانه‌ها به مردم با تبلیغات ناروا معضلی جدی است، گفت: «ما بارها از طریق کمیسیون و انجمن‌های مختلف هشدارهای لازم را در این باره داده ایم. این رسانه‌هایی که در حال حاضر به خروج سرمایه مردم از بورس و ورود آن به بازار رمزارزها اعتراض دارند یا با دریافت پول افراد نالایق را به عنوان کارشناسان این حوزه به مردم معرفی می‌کنند، عملا فقط به فکر درآمد خود هستند.»

او در خصوص کارشناسانی که در این روزها مردم را به سرمایه گذاری در بازار رمزارزها تشویق می‌کنند؛ گفت: «ما بیشترین ضرر را از افرادی می‌خوریم که از طرف کمیسیون‌ها و انجمن‌های مربوطه به عنوان کارشناسان صاحب نام شناخته نمی‌شوند و صلاحیتی برای تشویق مردم ندارند. این‌ها همین افرادی بودند که سال گذشته مردم را به سرمایه گذاری در بورس تشویق و دائما تحلیل‌های تکنیکال و فاندامنتال ارائه می‌کردند؛ این افراد به هیچ عنوان کارشناس نیستند و به فکر منافع خودشان هستند.»

مسئولان ما هرگز پیش از اینکه تب بازاری در کشور داغ شود، آگاهی بخشی‌های لازم را درباره آن انجام نمی‌دهند
مسیح علوی، عضو کمیسیون بلاکچین و رمزارز نظام صنفی رایانه‌ای تهران

عضو کمیسیون بلاکچین و رمزارز نصر تاکید کرد: «هرگز هیچ کدام از انجمن‌ها و کمیسیون‌های رمزارز که در این بازار شناخته شده و کارشناس هستند، مردم را به سرمایه گذاری تشویق نکرده اند و همواره درباره مخاطرات این بازار به مردم هشدار داده اند.»

علوی در ادامه با اشاره به اینکه تب بورس در مرداد ماه ۱۳۹۹ریخت که همین ریزش هم دلایل متعددی داشت، توضیح داد: «این در حالی است که در آن زمان قیمت بیت کوین هنوز ۸ تا ۱۰هزار دلار بود و هنوز سرمایه مردم به سمت ارزهای دیجیتال نرفته بود. تب و تاب بیت کوین در اواخر اسفند با رسیدن قیمت بیت کوین به ۶۰ هزاردلار آغاز شد و همزمان با این مسئله باید این نکته را در نظر داشت که سرمایه مردم عملا در بورس گیر کرده و قادر به خارج کردن آن نیستند.»

او در پایان با تاکید براینکه نباید برای سرمایه مردم تعیین تکلیف کرد، گفت: «تجربه به ما نشان داده است که رفتار دستوری عاقبتی ندارد و آگاهی رسانی تنها وظیفه‌ای است که بر دوش ما و مسئولان است.»