عضو شورای عالی فضای مجازی: طراحی «@» ایرانی هزینه‌ای نداشت

ابتدای هفته جاری وقتی دبیر شورای عالی فضای مجازی و برخی اعضای این شورا در پنجمین همایش فضای مجازی پاک از نماد ایرانی «@» با نام «در نشان»‌ رونمایی کردند؛ شاید فکرش را نمی‌کردند که این رونمایی برای چند روز متوالی به بحث داغ کاربران در شبکه‌های مجازی تبدیل شود و حتی برای آن هشتگی به عنوان «# نشان در نشان» هم به وجود آید.
به گزارش پیوست، رسول جلیلی، عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی، در مراسم رونمایی از این نشان اعلام کرد که طراحی این نماد در مقابل «@» برای ایجاد هویت مستقل فارسی‌زبانان در فضای مجازی است.

بعد از توئیت اظهارات او در توئیتر ماهنامه پیوست؛ کاربران بازخوردهای متفاوتی را نسبت به این رونمایی مطرح کردند. عمده واکنش‌ها به این طرح این بود که چه کسی و با چه هدف چنین نمادی را طراحی و برای ثبت یونیکد آن را پیشنهاد داده است؟ چگونه قرار است از این نشان «در نشان» یا «در» به جای «@» استفاده شود؟ چقدر بودجه برای آن صرف شده و چرا با توجه به اولویت‌های مهمتر در کشور برای طراحی یک نماد بومی شده «@» گروهی وقت و هزینه صرف کرده‌اند؟

رسول جلیلی، عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی در گفت‌وگو با پیوست اعلام می‌کند که طراحی این نماد نه تنها یک اولویت نبوده؛ بلکه کار داوطلبانه از سوی جوانان یک سازمان مردم نهاد به نام «جمعیت توسعه گران فضای مجازی پاک» بوده است. همچنین او تاکید می‌کند که برای طراحی این نماد هیچ بودجه‌ای تعلق نگرفته و تنها برای ساخت تندیس «در نشان» برای رونمایی  یک میلیون تومان هزینه شده است.

شروع جریان جدید در فضای مجازی

جلیلی بر این باور است که رونمایی از نماد «درنشان» در مقابل «@» یک حرکت نمادین بوده که می‌تواند نقطه شروع برای یک جریان جدید در فضای مجازی باشد. او با تاکید این نکته که طراحی نشان «در نشان» یک اولویت نبوده و ارتباطی هم با شورای عالی فضای مجازی ندارد به پیوست می‌گوید:‌ «نشان یا نماد «در نشان» در مقابل «‌@» می‌تواند یک سمبل جدید تبدیل شود که با قرار گرفتن در کنار دیگر نشان‌های فارسی در فضای مجازی، به انتقال مفاهیم کمک می‌کند. همچنین طراحی این نشان می‌تواند شروعی برای طراحی نمادهایی برای مفاهیم دیگر و جدیدتر باشد.»

او با اشاره به انتقادهای برخی کاربران و کارشناسان فضای مجازی که چرا با وجود اولویت‌های مهم‌تر در فضای مجازی،‌ گروهی به دنبال بومی‌سازی نماد «@» افتاده‌اند اعلام می‌کند: «ما هم می‌دانیم که بومی‌سازی یا فارسی‌سازی یک نماد برای اینکه در فضای فارسی به جای «@» از «در» یا «درنشان» استفاده شود اولویت کشور نیست. طراحی این نماد اولویت یک سازمان مردم نهاد به نام «جمعیت توسعه‌گران فضای مجازی پاک» بوده است. این نماد با پشتکار جوانان این سازمان مرد نهاد طراحی شده  و صرفا ما هم برای قدردانی از زحمات این جوانان از این نماد در همایش فضای مجازی پاک رونمایی کردیم.»

هزینه‌ یک میلیون تومانی برای «در نشان»

عمده سوال‌هایی که کاربران در فضای مجازی بعد از رونمایی از نماد ایرانی «@» مطرح می‌کردند؛ هزینه و بودجه این طرح بود. رسول جلیلی در پاسخ به سوال پیوست در مورد بودجه و هزینه برای طراحی «@» ایران می‌گوید: «هیچ هزینه و بودجه‌ای برای طراحی «در نشان» از سمت ارگان یا نهادی تزریق نشده؛ چرا که این یک پروژه داوطلبانه بوده است؛ اما برای تندیس این نماد که در پنجمین همایش فضای مجازی پاک رونمایی شد تنها یک میلیون تومان هزینه صرف شد.»
این عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی تاکید می‌کند که در مورد این طرح نه قرارداد مالی امضاء شده و نه برای آن فرد یا افرادی به دنبال منابع مالی بوده‌اند و حتی طراح این نماد نیز هزینه‌ای برای کار خود دریافت نکرده است.

کاربرد «در نشان» در فضای مجازی

در حالی پیشنهاد استفاده از «درنشان» در مقابل استفاده از «@» داده می‌شود که مشخص نیست از نظر فنی قرار است از این نماد فارسی چگونه در فضای مجازی استفاده شود. آنطور که جلیلی به پیوست می‌گوید استفاده از این نماد در فضای مجازی فارسی زمان‌بر است و اینگونه نیست که چون نماد آن امروز رونمایی شده، ماه دیگر امکان استفاده از آن وجود داشته باشد.
او در توضیح جنبه‌های فنی استفاده از نشان «در نشان» در فضای مجازی فارسی به پیوست می‌گوید: «درگام نخست این نشان باید به عنوان یک کاراکتر در کنار دیگر کاراکترهای موجود فارسی در یونیکد ثبت شود و این کار هم باید توسط نماینده یونیکد در ایران رخ دهد. از سوی دیگر برخلاف ادعای برخی که اعلام می‌کنند این نشان باید در پروتکل‌های مربوط به سازمان‌های حاکمیتی اینترنت مانند آیکان هم ثبت شود درست نیست؛ چرا که «در نشان» یک نماد است نه پروتکل.»
به باور او با ثبت یونیکد این نشان امکان اضافه شدن «در نشان» به کیبوردها و برنامه‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری در سالیان بعد وجود خواهد داشت. جلیلی معتقد است با توجه به فارسی‌نویسی در فضای مجازی استفاده از نمادی در مقابل «@» ضروری است.
از سوی دیگر او استفاده از این نماد را نیز عاملی بر ایجاد یک بازار در معادلات منطقه‌ای معرفی می‌کند و می‌افزاید:‌ «در مراودات منطقه‌ای وزارت ارتباطات یا وزارتخانه‌های دیگر از جمله وزارت خارجه می‌توانیم با کشورهای عربی وارد تعامل شده و یک کارکتر مشترک نیز با آنها ایجاد کنیم. از سوی دیگر کشورهای فارسی زبان دیگر مانند ازبکستان، تاجیکستان و افغانستان هم با ثبت یونیکد این نماد، می‌توانند آن را در اختیار داشته باشند.»  این عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی طراحی فعلی نشان فارسی «@» را نهایی نمی‌داند و اعلام می‌کند که از طرح‌ دیگر افراد در این زمینه در راستای بهبود طراحی «در نشان»  استقبال می‌شود.