بزرگترین مانع AI در ایران، ناآشنایی مدیران ارشد با فناوری عنوان شد
مدیران عامل چند شرکت دادهمحور و فعال در حوزه هوش مصنوعی یکی از مهمترین موانع…
۱۹ آذر ۱۴۰۴
۱۹ آذر ۱۴۰۴
زمان مطالعه : ۸ دقیقه

جمعی از فعالان و متخصصان هوش مصنوعی بر این باورند موج جهانی هوش مصنوعی با چنان سرعتی پیش میرود که تعلل در ورود و سرمایهگذاری میتواند هر کسبوکاری را از رقابت دور کند. آنها تأکید کردند که در کنار زیرساخت و داده، نیروی انسانی عمیقترین و تعیینکنندهترین لایه بهرهگیری از این فناوری است.
به گزارش پیوست، ضرورت آمادگی کسبوکارهای ایرانی برای هوش مصنوعی، چگونگی کارکرد و استفاده از آن و آینده هوش مصنوعی با وجود چالشهای موجود در ایران از موضوعاتی بود که در ابتدای سومین رویداد نکستشیفت مطرح شد.
کیوان محیطمافی، مدیرعامل دیجینکست و از سخنرانان حاضر در این رویداد، بر این باور است که موج هوش مصنوعی به سه چیز تاثیر اساسی گذاشته است: شیوه کار کردن، شیوه یادگیری و شیوه برنده شدن.
او در این باره توضیح داد: تاثیر هوش مصنوعی در کار کردن و پرسش مداوم سوالات از هوش مصنوعی رفتاری است که دیر یا زود همه ما را مجبور میکند درباره معنا و کیفیت کار دوباره فکر کنیم. تاثیر هوش مصنوعی در شیوه یادگیری نیز موجی است که حتی فرآیند آموختن را تحت تأثیر قرار داده است و بی اعتنایی به این مسیر، تنها منجر به توهم دانایی میشود نه خود دانایی.

مدیرعامل دیجینکست با تأکید بر اینکه دیگر سازمانها فقط با سرمایه یا نیروی انسانی نخبه موفق نمیشوند، گفت: برای مثال گوگل همه چیز را در اختیار داشت؛ استعداد، زیرساخت فنی عظیم و انبوهترین دادههای جهان. در ظاهر هیچ رقیبی سر راهش نبود و همه انتظار داشتند روزی صنعت هوش مصنوعی را تماماً در اختیار بگیرد. همین نگرانی بود که گروهی را به سمت تأسیس اوپن ایآی سوق داد تا فناوری که توان دگرگون کردن جهان را دارد در انحصار یک شرکت باقی نماند. آغاز کار آن پروژه بر همین اصل باز بودن و غیرانتفاعی بودن استوار بود اما رشد خیره کنندهاش مسیر را تغییر داد و اولین مدلهایی که به بازار رسیدند با سرعتی غیرقابل تصور فراگیر شدند. رسیدن به یک میلیون کاربر در پنج روز اتفاقی نبود که گوگل بتواند نادیده بگیرد و همین نقطهای بود که وضعیت قرمز را در این شرکت به صدا درآورد.
محیط مافی تاکید کرد که تجربه گوگل نشان میدهد حتی بزرگترین شرکت دنیا هم اگر به دلیل ترس از آسیب دیدن درآمد یا به خاطر سنگینی و کندی ساختار سازمانی در تصمیمگیری تعلل کند، موج تغییر بیدرنگ از روی آن عبور میکند.
هادی مرادی، معاون پژوهشی دانشگاه تهران، هم در بخشی دیگر از این رویداد، در سخنرانی خود مروری کوتاه بر تاریخچه شکلگیری هوش مصنوعی ارائه کرد و سپس به مهمترین ویژگیهای این فناوری پرداخت. به گفته او، هوش مصنوعی در بهبود کارکرد اتوماسیون، تشخیص الگو در حجمهای عظیم داده، شخصیسازی خدمات برای مشتریان، ارائه کمک و دستیارهای هوشمند، و همچنین افزایش سرعت و کیفیت تحقیقات نقشی تعیینکننده دارد و اکنون بخش جداییناپذیری از جریان نوآوری در جهان شده است.
مرادی در ادامه بر محدودیتهای این فناوری نیز تأکید کرد. او توضیح داد که هوش مصنوعی هنوز در درک واقعیت، تشخیص انسانی و اخلاقی، تضمین بیخطایی، رسیدن به اتوماسیون کامل و عملکرد درست در شرایط پیچیده قادر به رقابت با انسان نیست و این حوزه همچنان نیازمند نظارت انسانی است.

به باور او، استفاده مسئولانه از این فناوری، پرهیز از وارد کردن دادههای شخصی دیگران، سرمایهگذاری روی تیمهای متخصص و آموزشدیده، شروع از پروژههای کوچک و توسعه مرحلهبهمرحله، همکاری با شرکتها و استارتآپهای ارائه دهنده محصولات هوش مصنوعی، و ایجاد ساختار و کارگروههای مشخص برای مدیریت ریسک، از الزامات ورود حرفهای به این عرصه است.
مرادی اضافه کرد: هرجا فعالیتی به صورت طبیعی قابل انجام است، هوش مصنوعی نیز قابلیت اجرا دارد و دیر یا زود جای خود را باز میکند.
او با اشاره به دیدگاه ایلان ماسک گفت طی ۱۰ تا ۲۰ سال آینده کار کردن انتخابی خواهد شد و تنها کسانی میتوانند کار را کنار بگذارند که به فناوریهای هوش مصنوعی دسترسی داشته باشند. بر این اساس آینده شرکتها وابسته به میزان سرمایهگذاری آنها در این حوزه است؛ اگر امروز ظرفیت داخلی ایجاد نشود، ناچار خواهند شد در آینده به خدمات خارجی تکیه کنند.
حمیدرضا سلیمانی، معاون تکنولوژی و محصول تپسی نیز در انتهای سومین رویداد نکستشیفت نقش نیروی انسانی را در بهرهمندی از فناوری هوش مصنوعی، بسیار حائز اهمیت دانست.
او توضیح داد: در جریان فراگیری هوش مصنوعی و بهدنبال آن تعدیل نیرو از سمت سازمانها، افزایش ظرفیت آموزش و بها دادن به نیروی انسانی، اصلیترین و بنیادیترین مساله برای بهرهمندی از این فناوری است. هرچند که هوش مصنوعی میتواند کارهای تکراری و فعالیتهایی با الگوی مشترک را سریعتر انجام دهد اما برای محقق شدن همین کار به تعداد زیادی مهندس و کارشناسان فنی و داده نیاز است.
به اعتقاد او در این شرایط، نگاه نباید لزوما تعدیلمحور باشد بلکه شرکتها و سازمانها باید به سمت آموزشدهی به همکاران و بها دادن به آنها حرکت کنند. زیرا مهندسان و متخصصان فنی و بهطور کلی این حوزه از سطح بسیار خوبی از علم و دانش برخوردارند و مطالعه و افزایش توانمندی در زمینه هوش مصنوعی میتواند منجر شود نقش آنها در این حیطه هم پررنگ شود.

معاون تکنولوژی و محصول تپسی به اهمیت داده در طراحی و نوشتن مدلهای هوش مصنوعی تاکید کرد و گفت که تنها در اختیار داشتن حجم بالایی از داده کافی نیست و سازمانها باید موارد حساسی چون ذخیرهسازی، پردازش و تبدیل آنها را مورد توجه قرار دهند.
سلمانی همچنین از راهاندازی تپسیکلاد با در اختیار داشتن بیش از چهار دیتاسنتر و تجهیزات زیرساختی پرشمار خبر داد. او بر اهمیت نیروی انسانی در طراحی مدلهای هوش مصنوعی اشاره کرد و اضافه کرد: نیروی انسانی عمیقترین و اصلیترین لایه موفقیت در استفاده از هوش مصنوعی است. همچنین تپسی حدود ۹ سال است که روی راهاندازی دیتاسنترها و نوشتن مدلها تمرکز کرده.
سلیمانی با توضیح الگوی پیشنهاددهی اسپاتیفای به نقش جمعآوری و پردازش داده تاکید کرد و گفت: سازمانها علاوهبر اینکه باید کوهی از داده داشته باشند، باید زیرساختی برای نگهداشت، CPU، GPU را هم تامین کنند. اگر این لوازم را نباشد بهتر است سراغ شرکتهای ارائهدهنده سرویسهای ابری حرکت کرد.
به اعتقاد معاون تکنولوژی و محصول تپسی، نیروی انسانی عمیقترین و اصلیترین لایه موفقیت در استفاده از هوش مصنوعی است. از همین رو برای داشتن نیروی انسانی متخصص و توانمند در این حوزه باید فرهنگی مناسب هم شکل گیرد.
صادق سپندارند، مدیر کل بانکداری خرد و کسبوکارهای کوچک بانک ملی نیز معتقد است که فناوری و قدرت هوش مصنوعی خطرناک نبوده و باید نسبت به چگونگی استفاه از آن آگاه بود. او در سومین رویداد نکستشیفت اعلام کرد: شرکتها و کسبوکارها باید موضوع بهکارگیری «هوش مصنوعی» در سازمان خود را مورد توجه قرار دهند. این اقدام دربردارنده سه پیشنیاز است و پیشنیاز نخست، پایه فرهنگی مستحکمی است که فناوری در آن نقش شتابدهنده داشته باشد.
به گفته مدیر کل بانکداری خرد و کسبوکارهای کوچک بانک ملی، شکلگیری فرهنگ دادهمحور، دومین پیشنیاز است و آخرین پیشنیاز نیز به سرمایهگذاری ارتباط دارد که باید از گامهای کوچک شروع شود.

او به نقش زمانی تعیین استراتژی تاکید کرد و در ادامه گفت: جوهره استراتژی در کارهایی است که نباید انجام داد. در هوش مصنوعی هم همین است باید بررسی کرد که چه مواقع و در چه مواردی باید نسبت به استفاده و سرمایهگذاری در حوزههای هوش مصنوعی وارد شد. همچنین سازمانها باید چکلیستی از بایدها و نبایدها داشته باشند تا بدانند که در کدام زمینهها باید سرمایهگذاری انجام دهند و از سرمایهگذاری روی کدام موارد صرف نظر کنند.
او همچنین اشاره کرد که بسیاری از استراتژیهای موفق از دل آزمون و خطا حاصل میشود بنابراین سازمانها نباید از اجرای استراتژیهای جدید دوری کنند.
سپندارند در پایان با اشاره موضوع قدرت هوش مصنوعی و از بین رفتن بسیاری از مشاغل، گفت: هوش مصنوعی تضمینکننده «آب و نان» ما نخواهد بود اما احتمالا در آینده اقتصاد جایگاهی برای ما را خواهد ساخت.