حدود ۱۳ درصد نهادهای مالی از هوش مصنوعی در فرایندهای کلان استفاده می‌کنند

به گزارش پیوست، در روز دوم از کیش‌اینوکس ۲۰۲۵ نشستی با عنوان مدل واقع‌گرایانه بلوغ هوش مصنوعی در نهادهای مالی برگزار شد.

محمد امینیان، طراح و مشاور ارشد راهکارهای هوش مصنوعی، در ارائه‌ای درباره تأثیر هوش مصنوعی بر نهادهای مالی گفت با وجود تصور عمومی، نقطه شروع بحث باید این باشد که «حتماً نباید از هوش مصنوعی استفاده کنیم»، زیرا تصمیم‌گیری در این حوزه نیازمند نگاه جامع و بررسی همه ابعاد است.

امینیان با اشاره به سرعت بالای توسعه فناوری و تغییرات مداوم آن، اضافه کرد: هنگام مواجهه با تکنولوژی‌های جدید باید «تمام تصویر» دیده شود و تنها به مزایا یا هیجانات اولیه بسنده نکرد.

امینیان به داده‌هایی اشاره کرد که نشان می‌دهد حدود ۸۰ درصد پروژه‌های هوش مصنوعی شکست می‌خورند یا به نتیجه مطلوب نمی‌رسند. او همچنین به افت چهاردرصدی میانگین سهام شرکت‌های فعال در حوزه AI در دو هفته گذشته اشاره کرد و گفت این داده‌ها باید در کنار یکدیگر تحلیل شوند.

او چهار عامل اصلی شکست پروژه‌های هوش مصنوعی را اینچنین تشریح کرد: نخست، «هدف‌گیری اشتباه» که به گفته او زمانی رخ می‌دهد که مسئله واقعی مشتری دیده نمی‌شود.

به گفته او، بسیاری از شرکت‌ها بدون آماده‌سازی نیروی انسانی، ابزارهای هوش مصنوعی را وارد فرآیندهایی مانند ارزیابی عملکرد کرده‌اند؛ در حالی‌ که کارکنان با سیستم‌هایی که توضیح‌پذیر نیستند و معیارهایشان شفاف نیست، کنار نمی‌آیند و همین موضوع در برخی سازمان‌ها منجر به مقاومت یا حتی خروج نیروها شده است.

امینیان گفت زیرساخت سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مستقیماً بر کیفیت و نتیجه پروژه‌های هوش مصنوعی اثر دارد. او به تجربه‌ای در طراحی یک دستیار یا چت‌بات هوشمند برای یک مجموعه بانکی اشاره کرد و گفت در صورت نبود زیرساخت مناسب، حتی بهترین طراحی‌ها نیز کارایی لازم را نخواهند داشت.

امینیان تأکید کرد تصمیم‌گیری درباره ورود به حوزه هوش مصنوعی باید بر مبنای مسئله واقعی، آمادگی فرهنگی و زیرساختی سازمان و ارزیابی دقیق بازگشت سرمایه انجام شود.

محمد امینیان در ادامه ارائه خود به ضرورت ایجاد «سامانه‌ها و معماری‌های متمرکز» در نهادهای مالی اشاره کرد و گفت سازمان‌ها باید تمام اجزای خود را از مرحله تولید داده تا نگهداری، توسعه، ارتباط با مشتری و ارائه پیشنهادهای شخصی‌سازی‌شده، با فناوری هوش مصنوعی سازگار کنند. به گفته او، اگر نهادهای مالی به سمت یکپارچگی داده و معماری‌های سوپراَپ‌گونه حرکت نکنند، شکست در این صنعت محتمل خواهد بود.

امینیان مهم‌ترین حوزه‌های کاربرد هوش مصنوعی در نهادهای مالی را کشف تقلب، اعتبارسنجی، پیشنهادهای شخصی‌سازی‌شده، بازاریابی و بهبود عملیات عنوان کرد. او ادامه داد: الگوهای رفتاری در تراکنش‌های بانکی پیچیده‌تر از آن است که نیروی انسانی بتواند همه پارامترها را همزمان بررسی کند، بنابراین ابزارهای هوش مصنوعی در کشف رفتارهای غیرعادی و پیشگیری از تخلف به‌ویژه ضروری‌اند.

در نشست تخصصی دیگری با عنوان «تامین مالی موفق با حداقل هزینه از بازار سرمایه» در کیش‌اینوکس ۲۰۲۵ سخنرانان بر این نکته تأکید کردند که بسیاری از شرکت‌ها هنگام تأمین مالی با فرایندهای طولانی و پیچیده روبه‌رو هستند؛ فرایندهایی که هرچند روی کاغذ هزینه مشخصی دارند، اما در عمل به‌دلیل زمان‌بر بودن، هزینه اقتصادی تأمین مالی را برای شرکت افزایش می‌دهند. نمونه‌ای از این مشکل، استعلام نرخ از شرکت‌های مشاور است که ممکن است هفته‌ها طول بکشد و عملاً هزینه پنهان تأمین مالی را بالا ببرد.

امیر تقی‌خان تجریشی رئیس هیات مدیره و  معاون سرمایه گذاری گروه مالی فیروزه اشاره کرد که سیاست‌های اخیر بانک مرکزی مسیر دریافت تسهیلات بانکی را دشوار کرده و همین موضوع باعث شده شرکت‌ها بیشتر به سمت بازار سرمایه بیایند. بسیاری از شرکت‌ها در سال گذشته درخواست تأمین مالی داشتند، اما به‌دلیل شرایط نرخ‌ها یا پیچیدگی فرآیندها، به نتیجه نرسیدند.

سخنرانان دیگر نشست نیز تأکید کردند که استفاده از یک مشاور مالی حرفه‌ای می‌تواند تأثیر زیادی در کاهش هزینه‌ها داشته باشد. مشاور، با بررسی ساختار سرمایه شرکت، سودآوری، دارایی‌ها و امکان ارائه ضمانت، می‌تواند بهترین ابزار تأمین مالی را پیشنهاد دهد. گاهی ممکن است شرکت لازم نباشد بدهی بگیرد و بتواند از طریق افزایش سرمایه یا ابزارهای دیگر ساختار مالی خود را تقویت کند.

در پایان گفته شد که ابزارهای مختلفی در بازار سرمایه وجود دارد و انتخاب درست آن‌ها باید بر اساس مرحله رشد شرکت انجام شود. شرکت‌های نوپا می‌توانند به سراغ صندوق‌های جسورانه بروند، شرکت‌های در مرحله قبل از بهره‌برداری امکان انتشار اوراق خاص دارند و شرکت‌های بزرگ‌تر می‌توانند از اوراق بدهی بهره‌مند شوند. به گفته آنها کوتاه‌سازی فرایندها، انتخاب مشاور مناسب و تشخیص ابزار درست، کلید کاهش هزینه تأمین مالی است.