دستیار اجتماعی رئیسجمهوری: نمیشود از توسعه گفت و سیاست بقا را پیش گرفت
فناوریهای نوین و پلتفرمهای دیجیتال به ابزار اصلی توانمندسازی اجتماعی تبدیل شده است در همین…
۱۳ مرداد ۱۴۰۴
۱۳ مرداد ۱۴۰۴
زمان مطالعه : ۹ دقیقه
اختلال و سپس قطع اینترنت در دوره جنگ ۱۲ روزه، اولین مورد از چنین اتفاقی در سالهای اخیر نبود و به همین دلیل کاربران آمادگی بیشتری برای مواجهه با آن داشتند. از سمت مقابل نیز کسبوکارها دیگر میدانند نمیتوانند به حضور مستمر اینترنت، اتکا کنند و باید راهکارهای جایگزین را همواره مد نظر قرار دهند. در چنین فضایی، پیامرسانهای داخلی یکی از گزینههایی هستند که کاربران برای برقراری ارتباط در دوره قطع اینترنت مورد توجه قرار میدهند. کاظم کیال، مدیر عامل پیامرسان «بله» در گفتوگو با پیوست اعلام کرد افزایش ناگهانی کاربران، مشکلاتی را برای آنها به وجود میآورد و یک کسبوکار نمیتواند برای افزایش چندین برابری کاربران برنامهریزی کند. متن کامل این گفتوگو را در ادامه بخوانید.
بیشتر چه گروه افرادی در دوره جنگ از بله استفاده کردند؟
در دوره جنگ اینترنت محدود شد و به دلیل شرایط امنیتی که آدمها به دنبال ابزار ارتباطی هستند مراجعه به بله زیاد شد و بله فضای مناسبی برای کار کردن سازمانها بود. در واقع قسمتی از کاربران بله، شرکتها و سازمانها هستند که از این اپلیکیشن برای ارتباطات کاری استفاده میکنند. بخش دیگری از ویژگیهای بله، امکان ورود افراد خارج از کشور به اپلیکیشن بود و آنها میتوانستند به صورت صوتی و تصویری تماس بگیرند؛ البته دشواریهایی مانند دریافت هزینه هم داشت. این امکانات باعث شد مراجعه به بله زیاد شود و قطعا در این شرایط تابآوری و پایداری تبدیل به یکی از چالشها میشود.
تعداد کاربران در دوره جنگ چقدر بود؟
کاربران فعال به صورت روزانه در دوره جنگ، به حدود چهارونیم میلیون رسید و تا هشت میلیون نیز رکورد زد. همچنین ثبتنام کاربران در بله به صورت روزانه رکورد چهارصدهزار نفر در روز را ثبت کرد.
آمار کاربران در بله قبل و بعد از جنگ چگونه تغییر پیدا کرد؟
استفاده از بله قطعا بعد از رفع محدودیت اینترنت نسبت به دوره ۱۲ روزه کاهش پیدا کرده است ولی تمام تلاش ما این بود که سرویس خوب به کاربران ارائه دهیم. برخی از شرکتهایی که در زمان جنگ به بله آمدند بعد از جنگ از بله رفتند اما برخی از آنها نیز به ادامه دریافت سرویس از بله تمایل نشان دادند و فعال هستند. یکی از کارهای ما قبل از جنگ این بود که بتوانیم به سرویس مخاطبین سازمانی، برای ارتباطات با همکارانشان از بله استفاده کنند. اکنون ۳۶ میلیون کاربر رجیستر شده حضور دارند و حدود چهارده و نیم تا پانزده میلیون کاربر فعال به صورت ماهانه از این پیامرسان استفاده میکنند.
در دوره جنگ پیامرسانها بر اساس شخصیت کاربران تفکیک شده بود و درباره «بله» میگفتند کاربران استفادهکننده از این پلتفرم مخاطبهای خاصی دارد؛ آیا تایید میکنید؟
بعضی از این آمارها و صحبتها درباره کاربران فعال پیامرسانهای داخلی حسی و شهودی است و بعضا بر اساس تحقیق است. ما برای کارهای مارکتینگی تحقیقاتی انجام دادیم اما به صورت قطعی نمیتوان کاربران را دستهبندی کرد چون ما از کاربر در زمان ثبتنام، اطلاعات شخصی دریافت نمیکنیم و درباره شغل و سطح تحصیلات آنها سوالی نمیپرسیم. تلاش ما این بود که کاربران تجربه خوبی داشته باشند و یکی از معیارهای ما برای سنجش نمرهای است که در کافهبازار بله دریافت میکند و این امتیاز به ۴.۷ ارتقا پیدا کرده است و بر اساس تحقیق بازاری که در قالب نظرسنجی انجام میشوند، گفته میشود که بله، محل جامعه نخبگانی است.
چرا پیامرسانهای داخلی برای بحرانهایی مانند جنگ آمادگی ندارند؟
بله یک بیزینس است و سهامدار این بیزینس حساب و کتاب میکند که خروجی آورده او چقدر است. بله قبل از جنگ چهار و نیم میلیون کاربر فعال روزانه داشت و باید همیشه برای مراجعه کاربران به میزان پنجاه درصد از آمار روزانه آماده باشیم. اما گاهی اوقات هجوم کاربران بسیار زیاد میشود و ما نیز نمیتوانیم منابع زیادی داشته باشیم. آن منابع فقط سختافزار نیست و بحث نرمافزاری و هزینه و نگهداری آن نیز مهم است. منطقی است که بتوانم برای حمایت از درصد بیشتر از حالت نرمال آمادگی داشته باشیم اما بیشتر از آن ممکن نیست. ما به دنبال یک بیزینس پایدار هستیم که مقدار مشخصی کاربر فعال دارد، خدمات و اطلاعرسانی و توسعه آن به صورت منطقی توسعه پیدا میکند و پایدار است.
بله آمادگی کافی در مواجهه با این بحران را داشت؟
ما توانستیم در مواجه با دو برابر حجم کاربر نسبت به حالت عادی آن پایداری را حفظ کنیم اما اگر این حجم پنج برابر شود، نمیتوان آن مدیریت کرد. فکر میکنم بله جزو اپلیکیشنهایی بود که توانست به خوبی سیل تقاضاها را پاسخ دهد. باتوجه به نمرهای که کاربران میدهد نمره ما افت نکرده است. نگه داشتن نمره بالا کار سختی است.
آیا حمله سایبری به بله هم رسید؟
در شرایط جنگ تمام شرکتهای سایبری در هشدارباش امنیتی بودند. تمام سرویسها آماده بودند و شاید قسمتی از حملهها را شبکه زیرساخت کشور دفع میکرد و مانع این میشد که حملات به ما برسد. ما نیز سعی میکردیم با تمهیداتی که داریم در مقابله با آن حملات انجام دهیم. در آن دوران دسترسیها نیز محدودتر است و به علت اینکه خطراتی احساس میشد باید در راستای حفظ امنیت، اقداماتی انجام میشد. از طرف دیگر کاربران نیازمندیهایی داشتند که باید به آنها پاسخ میدادیم. در مرتبه اول باید سرویس ارائه میدادیم، در مرحله دوم باید حجم زیادی از کاربران را پشتیبانی میکردیم و انجام این موضوعات کنار هم کار سختی بود. در این شرایط مرز ساعت کاری بیمعنی بود تا نیروها بتوانند به پایداری سرویسها پایبند باشند.
اخیرا موردی تحت عنوان بازوی هوش مصنوعی در بله دیده میشود؛ بازوی هوشمصنوعی چیست؟
بازو یک سامانه بیرونی را به بله وصل میکند. بازوی هوش مصنوعی در بله از اواخر اسفند سال گذشته در دسترس قرار گرفت. وجه تمایز بله نسبت به رقبا، بازوی هوش مصنوعی آن است. بازو در تلگرام به اسم «bot» شناخته میشود. بازوی هوش مصنوعی مدلهای خارجی و داخلی دارد و چتجیبیتی مدل خارجی هوش مصنوعی است. بازوی هوش مصنوعی یک میلیون کاربر فعال به صورت ماهانه دارد. در ابتدا به چتجیبیتی وصل بود اما سایر سرویسها به این بازو اضافه شده است. اخیرا متن بازوی هوش مصنوعی را رایگان کردیم اما ساخت تصویر رایگان نیست.
«بازو» چه کارکردهای دیگری دارد؟
سازمانهای زیادی یک بازو در بله دارند؛ به عنوان مثال سازمان پست اطلاعرسانیها را روی بله انجام میدهد. بازویی در بله داریم که اگر کاربران در آن ثبت نام کرده باشند نسخه پزشکی آنها روی بله ارسال میشود. شرکت توانیر نیز برای اطلاع رسانی خاموشی ها بازویی دارد و از این طریق خاموشیها را اعلام میکند. باتوجه به صرفه اقتصادی، سازمانهای زیادی از بله استفاده میکنند. ما سریسی داریم به نام «OTP» که در ایام جنگ برای کسب و کارها رایگان کردیم و رایگان نیز مانده است.
در بازو خدماتی نیز مثل کالابرگ و اطلاع از وضعیت پست، ارائه میشود. برای اینکه کاربر بله، هزینه متعادلی پرداخت کند ما از سرویس متوسطی اسفتاده میکردیم. در مدلهای رایج متوسط سرویسهای داخلی هم قابل رقابت هم هست.
علاوه بر مدل خارجی مدلهای داخلی داریم که با کیفیت مطلوبی میتوانیم سرویس دریافت کنیم. زمانی که اینترنت قطع بود از یک شرکت داخلی سرویس دریافت میکردیم. سرویس خارجی برای ارائه خدمات هزینه دریافت میکند و طبیعتا برای گرفتن سرویس مطلوب میزان هزینهای که دریافت میکردند بالا بود.
در ایام جنگ، تصمیم گرفتیم که برای کمک به کسبوکارها و نهادهای خدماترسان، ارسال OTP را بهصورت رایگان ارائه کنیم. از نیمه خرداد تا نیمه تیر، بیش از ۱۰۰ یا بگیم ۱۰۳ سازمان و کسبوکار از این امکان استفاده کردند. قبضینو و سایر شرکتهای فینتک که از بستر امن OTP بله استفاده کردند. اسنپ دکتر که با استفاده از بازوی سازمانی خود، خدمات مشاوره پزشکی و روانشناسی به کاربران ارائه داد. آبفاهای استانی برای اطلاعرسانی به مشترکان در وضعیتهای اضطراری استفاده کردند و جاباما که از طریق بازوی اختصاصی خود، اقدام به معرفی محلهای اسکان برای آسیبدیدگان جنگ کرد.
بانک ملی چه کمکی به بله کرد؟ اگر نباشد چه اتفاقی میافتد؟
ما روز اولی که بله را راهاندازی کردیم به این نتیجه رسیدیم که باید وجه تمایزی با رقبای خارجی داشته باشیم. بانک ملی کمک کرد خدمات نوآورانه را ارائه دهیم. به عنوان مثال زیرساخت کیف پول را فراهم کرد و ما روی بله، ویژگی پاکت هدیه را اجرایی کردیم و به راحتی میتوانید کارت به کارت کنید. ما توانستیم قسمتی از این وجه تمایز را ایجاد کنیم. قسمت دیگری که به این نوآوری کمک کرد، این بود که پیامرسان بله بیزینس مدل داشت و نقطه شروع آن از خدمات بانکی بود و باعث رشد پایداری در بله شد. بانک ملی تصمیم گرفت که بله را جایگرین پیامکهای تبلیغاتی کند و این منجر به یک صرفهجویی ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد تومانی برای بانک ملی شد. بابت این سرویسی که ما به بانک ملی ارائه میدهیم هزینه بسیار کمتری نسبت به پیامک دریافت میکنیم و در واقع یک بازی برد-برد است.
به نظر شما، کسبوکارهای دیگر برای خارج شدن از شوک جنگ به کمک مالی احتیاج دارند؟ اکنون بله نیز در این وضعیت است؟
اکنون بله سودده است تعدیل نیرو نداشتیم و در این شرایط فعلا به این کمک نیاز نداریم اما ممکن است به کسبوکارهای مشابه شوک وارد شده باشد. معتقدم که به رفع این شوک حمایت لازم است. ممکن است شاید این حمایت به صورت مالی نباشد. نقطه صفر این است که تسهیلاتی داده شود که وضعیت شرکت ها بهتر شود و البته این تسهیلات ارائه میشود اما کمک دیگر میتواند درباره بازار آن شرکت باشد تا آن بازار از دست رفته دوباره برگردد.
آمار کارکنان بله چقدر است؟
متوسط رنج سنی کارکنان در بله حدود ۲۸ سال است و حدود ۱۳۵ نفر نیرو در بخش های مختلف بله داریم. ما اکنون قصد داریم سرویس هایی که در سال ۱۴۰۴ در حوزه ارائه سرویس در حوزه سازمانی را بیشتر کنیم و سازمان های بیشتری از بله استفاده کنند. ترجیح ما این است که افراد برای نیازهای جدی و نیازهای کاری به ما مراجعه کنند. بله جایی است که برای سازمانها و کسبوکارها مناسب است و اولین اپلیکیشنی است که بستر کارت به کارت را فراهم کرد.