حوزه ارتباطات از هوش مصنوعی و بلاک‌چین جا ماند

به گزارش پیوست؛ در رویداد ٰفناوری‌های نوین و ارتباطات که به میزبان انجمن صنفی روابط عمومی برگزار شد، موضوع بکارگیری هوش مصنوعی و بلاک‌چین در حوزه تبلیغات و اقتصاد رسانه مورد بررسی قرار گرفت و تمامی حاضران در این رویداد متفق‌القول بودند که حوزه ارتباطات باید از فناوری‌های روز دنیا استفاده کند در غیر اینصورت بازار را از دست خواهد داد و هوش مصنوعی به زودی جایگزین کارشناسان این حوزه می‌شود.

انسان‌ها به این زودی‌ها حذف نمی‌شوند

این رویداد که ابتدا با سخنرانی سوفیا صوفی، نایب رئیس انجمن صنفی روابط عمومی استان تهران، در مورد لزوم یک‌صدایی و وجود فعالیت صنفی در کنار پیش‌برد اهداف علمی و حرفه‌ای آغاز شد؛ با ارائه نظرات کارشناسان حوزه ارتباطات و روابط عمومی درباب وضعیت به کارگیری هوش مصنوعی و اهمیت ورورد به بلاک‌چین در ایران ادامه پیدا کرد.

نخستین پنل با تمرکز بر رصد و بررسی بازار با اتکا به جمع‌آوری و تحلیل داده با تمرکز بر هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین به دست رضا نویدی نکو، مدیرعامل شرکت تحقیقات بازار نکس لوکس برگزار شد. او پیش از هرچیز صحبت‌های خود را با بیان این نکته آغاز کرد: «علارغم تمام پیشرفت‌های هوش مصنوعی نقش کلیدی و محوری کماکان با انسان است.» پس از این گفته‌ها با ارائه آمار و اراقامی به این نتیجه رسید که ایران با توجه با حجم بازار جهانی و میزان جمعیتش به نسبت جهانی، باید سالانه نزدیک به ۱۰ میلیارد دلار بودجه تبلیغاتی داشته باشد. این عدد اما در ایران تنها ۸۰ همت است که برابر با یک دهم میزان مورد انتظار است. او که گفت: «با نگاهی خوشبینانه و لحاظ فاکتورهایی مانند ارزش ریال می‌توانیم این میزان را تا هفت الا هشت میلیارد دلار کاهش دهیم، کماکان با شکافی مساوی یک هفتم بودجه لازم مواجه‌ایم. این که در سویه مالی صنعت PR در ایران کاملا نابالغ است با نگاهی به این ارقام پیداست.»

نویدی نکو صنعت PR در ایران را به لحاظ محتوایی این‌گونه تعریف کرد: ما در حوزه تبلیغات و PR تقریبا هیچ استفاده‌ای از تکنولوژی و تکنیک‌های روز دنیا نمی‌کنیم.

او در ادامه تبلیغات و ارتباطات را خلاصه در سه پرسش ساده دانست و گفت: «به چه کسی؟ چه چیزی؟ را درکجا؟ باید بگویم. او با برشماری فعالیت‌های تبلیغاتی و تحلیلی در مراحل هر یک از این پرسش‌ها میزان نفوذ و تسلط هوش مصنوعی در هر کدام را بررسی کرد. برای نمونه گفت: در حوزه به چه کسی؟ مساله STP وجود دارد که در سطح جهانی هم هنوز هوش مصنوعی جایگزین انسان نیست و حتی نزدیک هم نشده است. حوزه‌های دیگری هم وجود دارد که بخش اعظمی از روند تولیدشان به عهده هوش مصنوعی سپرده شده است مانند: در استیج دوم که چه چیزی بگویم است به جز بخش اول که کور مسیج است، سه مرحله دیگر را تکنولوژی کاملا از انسان گرفته است. این مراحل شامل تولید سناریو و استوری‌بورد، تولید محتوا اعم از متن و ویدیو و تصویر و همین‌طور تست‌‌های پری‌لانچ و پست‌لانچ می‌شوند.»

او در انتهای سخنان خود نیز تاکید کرد که: «هوش مصنوعی قرار نیست معجزه کند و به دیتاست‌های قدرتمندی نیاز دارد که در ایران وجود ندارند. به همین سبب هم در بسیاری از موارد امکان استفاده از هوش مصنوعی در ایران وجود ندارد.»

درک مفاهیم گام اول است

در ادامه این رویداد هم عطاالله ابطحی، استادیار دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه آزاد، با بیان این حقیقت دست به آغاز سخنان خود زد که: «اهمیت هوش مصنوعی در جهان امروز یک امر بدیهی است و من لزومی نمی‌بینم که دوباره بر این محور پافشاری کنم.» در همین راستا هم البته تنها به ذکر نمونه‌ای برای پی بردن هرچه بیشتر به جدیت این مساله اکتفا کرد و گفت: «گوگل برای درک مفاهیم توسط هوش مصنوعی‌اش[جمنای]، از راکتورهای هسته‌ای برای تامین انرژی پردازشگرها استفاده می‌کند.»

او در پی گفته‌های خود نیز بازه ۱۰ ساله ۲۰۲۴ تا ۲۰۳۴ را سخت‌ترین و حیاتی‌ترین بازه بشر برای درک مفاهیم تازه و ورود به دوره جدیدی از فناوری‌ها دانست.

ابطحی با بیان این مساله که کلمه مصنوعی بار معنایی منفی در زبان فارسی دارد گفت: «در حقیقت امر کلمه Artificial Intelligence را باید به عنوان هوشی که هنرمندانه تولید می‌کند ترجمه کنیم. او بیشترین تاکید خود را بر درک و فهم مفاهیم تازه در ایران گذاشت و گفت: ما حتی اگر سخت‌افزار و نرم‌افزا نیز در اختیارمان باشد، اما آدم‌افزار و به عبارتی فهم مفاهیم را در اختیار نداشته باشیم، راهی برای پیش‌روی در این حوزه نداریم.»

سلسله امنیت و شفافیت

از سوی دیگری نیز بلاک‌چین مفهوم و بستر نسبتا تازه‌ای است که حال دیگر چشم‌پوشی و نادیده‌ گرفتن آن امکان‌پذیر نیست. موضوعی که ابطحی نیز اشاره‌ای گذرا به آن داشت و در بخش سوم رویداد رویداد فناوری‌های نوین و ارتباطات، حسین قریب، مدیرعامل شرکت فناوری اطلاعات سیتکس، به شکلی جامع و مفصل‌تر به آن پرداخت.

او ابتدای صحبت‌های خود را با فرآیند اقتصادی شدن رسانه‌ها و رسالت‌های اولیه آن و در ادامه تغییر این رسالت‌ها براساس روند منافع و سود بیش‌تر آغاز کرد و مزایا و معایب چنین روندی را به شکل موردی برشمرد. هر سیستم اقتصادی پویایی نیز که به سود و بقا نیازمند است، باید که به جدیدترین و به‌روزترین فناوری‌های روز مجهز باشد و بلاک‌چین یکی از کارآمدترین فناوری‌ها در این زمینه است. قریب پیش از هرچیز برای چالشی را مطرح کرد که ایده محوری پیدایش بلاک‌چین بود و گفت: «یکی از بزرگترین مشکلات حوزه علوم کامپیوتر وجود دیتابیس‌های یک‌پارچه‌ای بود که تمام اطلاعات را در خود ضبط داشتند، در نتیجه این هرکس که قصد استفاده از رانتی را داشت به راحتی به سراغ این دیتابیس رفته و در آن دخل و تصرف می‌کرد. بلاک‌چین با وارد شدن به عرصه این طرح را ارائه داد که به جای نگه‌داری داده در یک جا، آن را توزیع و غیرمتمرکز کند.»

با ظهور چنین فرآیند نسبتا پیچیده و در عین حال ساده‌ای امنیت داده به شکلی مکانیزه اعتمادسازی شد. او در ادامه به توضیح فرآیند ثبت اطلاعات با نیاز به تایید اعضا با نام مکانیزم اجماع پرداخت و از الزام لاک و مهر شدن یا رمزنگاری هر صفحه پس از ثبت اطلاعات و به هم پیوستگی تمام بلوک گفت تا میزان امنیت و قابل اعتماد بودن این سیستم را هرچه ملموس‌تر کند.

او در خلاصه هم گفت:‌ «بلاک‌چین یک دیتابیس غیرمتمرکز با استانداردهای سطح بالا در حوزه توزیع شدگی، غیرقابل تغییر، امن و شفاف و مهم‌تر از همه کار کردن آن با مکانیز Proof of Work است که به کسی اجاز تغییر داده را براساس سلیقه و منظور خود نمی‌دهد.»

تمام این مقدمه‌چینی‌ها البته برای رسیدن به رابطه و امکان بهره‌گیری از بلاک‌چین در اقتصاد دیجیتال بود. قریب برای ذکر نمونه‌ای از این به‌کارگیری گفت: «شما اگر بخواهید آهنگی را گوش بدهید، باید اشتراک پلتفرمی را تهیه کنید و یا این‌که تمام آهنگ را خریداری کنید. با استفاده از بلاک‌چین اما این امکان به وجود می‌آید که شخص تنها به میزانی که به آهنگ گوش می‌دهد در طی یک فرآیند میکروپیمنت( micropayments) هزینه را پرداخت کند. حال می‌خواهد چندین بار به آهنگ گوش کند و یا نصف آهنگ را گوش کند.

از سوی دیگر هم بلاک‌چین امکانی را فراهم می‌کند که با تقسیم مستقیم و بدون واسطه منافع، تمام افرادی که در پروژه‌ای دخیل بوده‌اند بدون نیاز به سپردن سود یا درآمد به یک شخص یا صندوق و سپس تقسیم آن، به طور مستقیم و بدون فوت وقت سهم خود از درآمد را کسب کنند.

قریب در انتها نیز صحبت‌های خود را با بیت شعر سلسله موی دوست حلقه دام بلاست/ هر که در این حلقه نیست فارغ از این ماجراست به پایان برد. او حلقه را به عنوان بلاک‌چین تعبیر کرده و هرکه را که در مقابل شفافیت و امنیت می‌ایستد و با بلاک‌چین مقابله می‌کند را فارغ از این ماجرا تلقی کرد.

تمامش برای اثربخشی

تمام فعالیت‌های اقتصادی اما نیازمند رکنی مهم و جدایی ناپذیرند که امروزه بخش عظیمی از هزینه‌های شرکت‌ها را به خود اختصاص می‌دهد، هزینه‌هایی که درد بسیاری از موارد حتی امکان محاسبه اثربخشی آنها وجود ندارد، این رکن مهم تبلیغات است.

به عقیده ندا سلیمانی، استادیار دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه آزاد:«تمام این فعالیت‌های تبلیغاتی به یک هدف و آن هم تغییر رفتار مخاطب است که صورت می‌گیرند.» او با پرداختن به این حلقه مهم و لزوم رصد اثربخشی آن، از امکان رصد و محاسبه نتایج تبلیغات به وسیله بلاک‌چین و ردپای الکترونیکی افراد گفت. امکانی که می‌تواند تا حد بسیار زیادی به برنامه‌ها و هزینه‌های شرکت‌ها در زمینه تبلیغات کمک کند. او در بخش دیگری از صحبت‌های خود نیز به فقدان بزرگ رشته‌های حوزه تبلیغات در دانشگاه‌ها پرداخت و اذعان داشت که نمی‌توان به رشته‌ای که حتی کرسی مشخص دانشگاهی نیز ندارد چندان امید و انتظاری داشت.