معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان: صندوق پژوهش و فناوری بیمه راه‌اندازی می‌شود

به گزارش پیوست، تورج امرایی، معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان در نشست خبری معرفی برنامه‌ها و دستاوردهای معاونت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: راه‌اندازی صندوق پژوهش و فناوری بیمه در معاونت علمی، کلید خورده است. این صندوق با سرمایه هزار میلیارد تومانی تشکیل می‌شود و می‌تواند برای زیست‌بوم فناوری رشد ایجاد کند تا به‌کارگیری محصولات دانش‌بنیان رونق بیشتری بگیرد؛ درواقع این طرح برای محصولات دانش‌بنیان ضمانت ایجاد می‌کند.

معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: پایدارترین منبع و پیش‌برنده زیست‌بوم دانش‌بنیان ظرفیت اعتبار مالیاتی ماده ۱۱ و ۱۳ قانون جهش تولید دانش‌بنیان است؛ با این حال، بسیاری از شرکت‌ها از این قانون مترقی و نقشی که می‌تواند در پویایی زیست‌بوم داشته باشد، مطلع نیستند و تعداد کمی برای استفاده از این ظرفیت وارد میدان شده‌اند. در نتیجه فعال شدن کمیته اعتبار مالیاتی از اولویت‌های امروز ما است و می‌کوشیم شرکت‌هایی که مستعد اعتبار مالیاتی هستند را به نحوی شناسایی کنیم و به آنها برای استفاده از این ظرفیت آموزش‌های لازم ارائه دهیم.

در کارگروه تولید بار اول دستگاه‌های متقاضی سهم یکسانی ندارند؛ حدود ۷۰ درصد مربوط به صنعت نفت بوده است. ۳۰ درصد باقی‌مانده وزارت نیرو و بعد وزارت ارتباطات است. براساس ماده ۱۰، دستگاه متقاضی که خواهان محصول است، باید وجود داشته باشد، انتظار ما این است که وزارت ارتباطات ورود موثرتری داشته باشد. اما در حال حاضر یک محصول ذیل کارگروه تولید اول تعریف شده است و دستگاه متقاضی وزارت ارتباطات است. این محصول در دفع حملات سایبری کارآمد است. جایگاه وزات ارتباطات برای استفاده از این قانون رتبه سوم است اما می‌تواند خیلی بیشتر از این باشد.

به گفته او، اکوسیستم شرکت‌های دانش‌بنیان کشور شامل بیش از ۱۰ هزار و ۱۰۰ شرکت است که ۶۷ درصد آنها نوپا، ۲۴ درصد نوآور و ۹ درصد فناور هستند.

سهم فروش محصولات دانش‌بنیان

او افزود: درآمد کل شرکت‌های دانش‌بنیان در سال گذشته ۱۱۴۷ هزار میلیارد تومان بوده که از این میزان، ۲۶۳ هزار میلیارد تومان مربوط به محصولات دانش‌بنیان بوده است. این میزان در تولید ناخالص داخلی کشور سهمی ۲.۸ درصدی دارد، اما سهم فروش محصولات دانش‌بنیان تنها ۰.۶ درصد از تولید ناخالص داخلی است.

طبق گفته او، این رقم باید مطابق با برنامه هفتم توسعه افزایش یابد تا سهم اقتصاد دانش‌بنیان به ۷ درصد و تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان به ۳۰ هزار شرکت برسد. به گفته امرایی، اکوسیستم شرکت‌های دانش‌بنیان کشور شامل بیش از ۱۰ هزار و ۱۰۰ شرکت است که ۶۷ درصد آنها نوپا، ۲۴ درصد نوآور و ۹ درصد فناور هستند.

امرایی اعلام کرد: درآمد کل شرکت‌های دانش‌بنیان در سال گذشته ۱۱۴۷ هزار میلیارد تومان بوده که از این میزان، ۲۶۳ هزار میلیارد تومان مربوط به محصولات دانش‌بنیان بوده است. این میزان در تولید ناخالص داخلی کشور سهمی ۲.۸ درصدی دارد، اما سهم فروش محصولات دانش‌بنیان تنها ۰.۶ درصد از تولید ناخالص داخلی است.

او افزود: این رقم باید مطابق با برنامه هفتم توسعه افزایش یابد تا سهم اقتصاد دانش‌بنیان به ۷ درصد و تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان به ۳۰ هزار شرکت برسد. ۳هزار شرکت دانش‌بنیان وجود دارد که درآمد زیر یک میلیارد دارند. این شرکت‌ها به کمک صندوق و معاونت می‌توانند رشد کنند.

امرایی یکی از مهم‌ترین مواد قانون جهش دانش‌بنیان را ماده ۱۱ و ۱۳ دانست و توضیح داد که در قالب این مواد، دبیرخانه‌ای تحت عنوان دبیرخانه اعتبار مالیاتی در معاونت علمی ایجاد شده است. این دو ماده به شرکت‌های دانش‌بنیان و حتی شرکت‌های غیر دانش‌بنیان اجازه می‌دهند که در صورت انجام تحقیق و توسعه یا سرمایه‌گذاری در زیست‌بوم فناوری کشور، از اعتبار مالیاتی بهره‌مند شوند.

به گفته او، سقف مصوب پروژه‌های اعتبار مالیاتی در سال جاری به بیش از ۵ هزار میلیارد تومان رسیده و همچنان در حال ارزیابی است. این موضوع موجب رونق فعالیت‌های تحقیق و توسعه در شرکت‌های دانش‌بنیان و غیر دانش‌بنیان خواهد شد.

امرایی درباره برنامه‌های اعتبار مالیاتی توضیح داد: بخشی از برنامه‌های اعتبار مالیاتی به سمت فراخوان‌های مسئله‌محور پیش رفته‌است؛ در این راستا یک فراخوان در زمینه دارو و یک فراخوان در بحث ناترازی انرژی تحت عنوان اعتبار انرژی را در دستور کار داریم.

طبق گفته معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان، با انتشار این فراخوان‌ها از یک طرف شرکت‌های دانش‌بنیانی که می‌توانند مجری پروژه‌های مشمول اعتبار مالیاتی باشند، شناسایی می‌شوند و از طرف دیگر دستگاه‌های بهره‌بردار که مسئله فناورانه دارند و می‌خواهند در این حوزه‌ها از اعتبار مالیاتی‌شان استفاده کنند نیز مشخص می‌شود؛ به عبارتی، این فراخوان‌ها، نوعی جهت‌دهی و هدایت طرفین عرضه و تقاضا به اعتبار مالیاتی مطرح شده در ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش‌بنیان است.

امرایی با تاکید بر اینکه هماهنگی خوبی میان معاونت علمی، وزارت اقتصاد و سازمان امور مالیاتی در بحث اعتبار مالیاتی ایجاد شده است گفت که وزارت اقتصاد و دارایی و سازمان امور مالیاتی همراهی قابل تقدیری با اجرای این ماده دارند.

به گفته معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان، سال گذشته از ۴ و نیم همت پروژه مصوب اعتبار مالیاتی نزدیک یک و نیم همت هزینه‌کرد بر اساس پیشرفت پروژه‌ها تخصیص داده شده است؛ یعنی حدود یک سوم از این ظرفیت استفاده ‌شد اما امسال حجم هزینه‌کرد بیشتر است. علاوه بر این بخشی هم پروژه‌های انتقالی از سال پیش است که به این پنج همت اضافه می‌شود. ظرفیت ماده ۱۱ و ۱۳ میزان قابل توجهی است و ما انتظار داریم طی سال‌های آینده به سقف ۲۰ تا ۳۰ همت برسیم.

او با اشاره به برنامه‌های دیگر معاونت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان توضیح داد: برنامه‌های ترویجی از جمله این اقدامات است و طی آن گروهی از خود معاونت در قالب یکسری سفرهای استانی، جلساتی را با مسئولان استانی، شرکت‌های موجود و پارک‌های علم و فناوری جهت شناسایی شرکت‌های مشمول اعتبارمالیاتی تشکیل می‌دهند. جمع‌بندی ما این است که چند استان را به صورت ویژه هدف‌گیری کنیم به خصوص استان‌های صنعتی مثل اصفهان، آذربایجان شرقی، خراسان و حتی آنجا نماینده داشته باشیم که محقق شدن این ماده را تسریع کند.

حمایت از تولید بار اول

یکی دیگر از بخش‌های مهم این قانون، ماده ۱۰ است که به تولید بار اول اختصاص دارد. امرایی توضیح داد که دبیرخانه‌ای تحت عنوان کارگروه تولید بار اول در معاونت علمی تشکیل شده است که شامل نمایندگانی از وزارت صمت و سایر دستگاه‌های مرتبط است. هدف این کارگروه، ساخت محصولات راهبردی دانش‌بنیان برای اولین بار در کشور و جلوگیری از وابستگی به واردات است.

امرایی اعلام کرد که تاکنون ۱۷۹ ابلاغیه تولید بار اول به دستگاه‌های اجرایی ارسال شده که ارزش آنها ۴۵۵ میلیون دلار است. از این تعداد، ۱۳۴ قرارداد به ارزش ۲۴۱ میلیون دلار به مرحله اجرا رسیده و ۵۴ قرارداد نیز به پایان رسیده است. در حال حاضر، ۱۳۴ قلم محصول دانش‌بنیان کلیدی و ۵۴ محصول راهبردی در کشور در حال بومی‌سازی است. این محصولات در حوزه‌هایی همچون نفت، برق، فناوری اطلاعات و ارتباطات قرار دارند.

او در پاسخ به پیوست درباره حوزه ICT در این بخش گفت: در کارگروه بار اول سهم دستگاه‌های متقاضی یکسان نیست. حدود ۷۰ درصد مربوط به صنعت نفت است و ۳۰ درصد برای وزارت نیرو و بعد وزارت ارتباطات است. انتظار ما این است که سهم وزرات ارتباطات بیشتر شود زیرا درحال حاضر رتبه این وزارت‌خانه سوم است و باید ورود موثر‌تری داشته باشد.

معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان درباره برنامه‌ دیگر این معاونت گفت که قرار است سند فهرست کالا و خدمات دانش‌بنیان‌ها به‌روز شود این سند آخرین بار سال ۱۴۰۰ ویرایش شده بود. همچنین معاونت در تلاش است سطح محصولات‌ دانش‌بنیان را ارتقا دهد؛ به گفته او درصد محصولات‌ سطح یک دانش‌بنیان‌ها باید افزایش پیدا کند اما درحال حاضر سطح دو بیشتر است.