مهدی حق‌باعلی، عضو هیات مدیره تیاس: پای شرکت‌های حاکمیتی به میان می‌آید

مهدی حق‌ باعلی عضو هیات علمی موسسه پژوهش‌های پیشرفته تهران (تیاس) را در اوج گرما در دانشگاه دیدیم، کلاس‌ها تعطیل بودند و راهروهای خالی فضای عجیبی ایجاد کرده بود. وقتی با حق ‌با‌علی صحبت کردیم که هنوز خرید سهام دیجی‌کالا از سوی همراه اول نهایی نشده بود و خبرها در حد شنیده‌ها بود. با وجود این، او از دلایل طولانی شدن مذاکرات برای سرمایه‌گذاری روی استارت‌آپ‌ها صحبت کرد. حق‌ باعلی مشکل را در استارت‌اپ‌ها یا بورس نمی‌داند بلکه از نظرش مشکل در جایی دیگر است. او در پایان مصاحبه به‌نوعی اشاره می‌کند شاید راه برون‌رفت از مشکل فعلی استارت‌آپ‌ها خرید بخشی از سهام آنها از سوی خصولتی‌ها باشد. در دهه گذشته همسو با توسعه استارت‌آپ‌ها، سرمایه‌گذاری روی آنها توسعه پیدا نکرد و امکان عرضه اولیه سهام اکثر استارت‌آپ‌ها فراهم نشد، از همین رو استارت‌آپ‌های جدید‌تر در تامین مالی به مشکل‌ برخوردند. حال این سوال پیش آمده که آیا توسعه استارت‌آپ‌ها بدون امکان ورود به بورس برای آنها میسر است؟ در واقع مشکل اصلی از طرف استارت‌آپ‌ها نیست بلکه چالش از طرف بورس و نهادهای دیگر است. چون کسب‌وکارهای استارت‌آپی ایران از لحاظ بیزینس‌مدل و صورت‌های مالی مشابه استارت‌آپ‌های خارجی عمل می‌کنند. به عنوان مثال استارت‌آپ دلیوری‌هیرو مشابه اسنپ‌فود است. نمونه‌های داخلی ما سعی کرده‌اند برای داشتن ساختار اصولی یا بیزینس‌مدل درست از نمونه‌های خارجی الگو بردارند. بنابراین طبق ساختار مشابه، قاعدتاً باید جذب سرمایه برای این استارت‌آپ‌ها نیز با روش‌های مشابه در دنیا مانند IPO‌ یا ‌کرادفاندینگ و غیره به‌خوبی پیش می‌رفت، اما بورس در ایران کمی متفاوت است، ساختار بورس همواره حافظ منافع سرمایه‌گذاران خرد است از همین روست که ریسک پذیرش کسب‌وکارهایی را که سرمایه نامشهود دارند نمی‌پذیرد.  این حساسیت در بازار بین‌الملل وجود ندارد؟ در بازارهای خارج از ایران نیز این چالش برای استارت‌آپ‌ها وجود دارد، چون در نهایت نبود دارایی ثابت در ساختار خارج از ایران...