معاون وزیر ارتباطات: بخش ICT سالی ۲۰ درصد رشد می‌کند اما برای جهش کافی نیست

به گزارش پیوست، رضا باقری اصل، معاون امور دولت، مجلس و استان‌های وزارت ارتباطات در نشست بررسی برنامه هفتم با محوریت اقتصاد دیجیتال که در اتاق بازرگانی تهران برگزار شد، گفت: متوسط سهم اقتصاد دیجیتال از GDP در دنیا بالای ۱۵ درصد است. در ایران این میزان ۷.۹ درصد است که برای پر کردن این فاصله کار بزرگی داریم. تنها الکترونیکی کردن بخش‌های دیگر اقتصاد کافی نیست و خود کیک اقتصاد دیجیتال باید بزرگ شود.

او به مورد چین اشاره کرد که به سهم ۴۴ درصدی از اقتصاد دیجیتال و اتصال ۹۸ درصدی به فیبر نوری دست یافته است.

باقری اصل در ارتباط با رشد بخش ICT در سال‌های مختلف گفت: در سال‌های اجرای برنامه‌های توسعه پس از انقلاب، رشد بخش ICT به طور متوسط ۱۹.۲ درصد بوده است که بسیار بالاتر از کل اقتصاد است اما اگر می‌خواهیم جهش کنیم این میزان باز هم کم است.

معاون وزیر ارتباطات در مورد هدف‌گذاری‌های برنامه هفتم توسعه نیز توضیح داد: سال ۹۵ سهم اقتصاد دیجیتال حدود ۴.۳۲ بود. هدف‌گذاری ما ۱۵ درصد از تولید ناخالص داخلی تا پایان برنامه بود که مجلس آن را به ۱۰ درصد تولید ناخالص ملی رساند.

او در مورد یکی از احکام برنامه هفتم در مورد تدوین سند هوش مصنوعی نیز گفت: تدوین سند هوش مصنوعی مساله‌ای است که دعوا بر سر آن زیاد است و بخش‌های زیادی وارد فرایند انجام آن شده‌اند.

نایب رئیس کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال از بخش خصوصی برای مشارکت در تدوین برنامه هفتم نیز انتقاد کرد: پارسال با صنف برای مشورت گرفتن در مورد برنامه هفتم جلسه گذاشتیم و فقط ۲۵ نفر حاضر شدند. جلسه بعدی من گفتم خدمت شما می‌رسم، آنجا هم فقط ۵ نفر آمدند.

متفرق بودن اصناف، آسیب‌زاست

علی حکیم‌جوادی، رئیس جدید سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران نیز در این نشست گفت: به باور من مهم‌ترین مسأله در اقتصاد دیجیتال تغییر ذهنیت مدیران است. هیچ کاری نمی‌توانیم بکنیم مگر اینکه با بخش خصوصی همکاری کنیم. امروز بیش از ۱۰ سال است از حوزه دولتی جدا شده‌ام اما اکنون به نظرم این وابستگی باید بیشتر شود. علی‌رغم خیلی از شعارها دوستان مصوباتی را تصویب می‌کنند که بخش دولتی رقیب بخش خصوصی شود. یکی از مجموعه‌ها در حال ایجاد شرکتی است پروژه‌های بزرگ ملی را به سمت خودش ببرد.

او در مورد هدفگذاری‌های برنامه‌های توسعه گفت:‌ در چین به وزیر زیرساخت آنها گفتم برنامه پنجم ما به دنبال یک سری اهداف است. او گفت شما خیلی از ما جلوترید، یک سوم اینها در برنامه‌های ما نیست.

حکیم‌جوادی از دخالت‌های دولتی انتقاد کرد: دیشب یکی از مجموعه‌های حاکمیتی گفت احراز هویت فقط باید از کانال ما انجام شود. بخش خصوصی را وادار به سرمایه‌گذاری می‌کنیم اما تضمینی برای حمایت وجود ندارد. دیروز یکی از سهام‌داران دیجی‌کالا به من گفت به ما اعلام کرده‌اند از روز اول اسفند ماه حق تبلیغ محصولات خارجی را ندارید.

رئیس نصر تهران ادامه داد: شرط اول تحول دیجیتال این است که فرایندها را متحول کنیم. امروزه برای فعالیت اقتصادی مجوزهای زیادی می‌خواهند. آیا به همه آنها نیاز است؟‌ در بخش مقررات‌گذاری خیلی مشکل داریم و  دستگاه‌ها هر کدام زیر بار مقررات‌گذاری بخش‌های دیگر نمی‌روند.

او در مورد تعدد نهادهای صنفی نیز گفت: امروز انواع و اقسام اتحادیه، کانون، صنف و تشکل داریم. این متفرق بودن آسیب جدی به همه می‌زند. بعضی اوقات به جایی در مورد یک تصمیم معترض می‌شویم اما می‌گویند فلان صنف یا انجمن موافقت کرده است. سازمان نظام صنفی رایانه‌ای نهاد صنفی قدرتمندی است که مطابق قانون تشکیل شده و ۲۰ سال قدمت دارد. البته بعد از این مدت اساسنامه سازمان نیاز به اصلاح دارد.

برنامه هفتم به دنبال رفع دغدغه حاکمیت است

افشین کلاهی، رئیس مجمع تشکل‌های دانش‌بنیان نیز در این نشست از برنامه هفتم انتقاد کرد: من امیدوارم بودم برنامه هفتم الگوی مشخصی داشته باشد. وقتی دیدم همه الگوها بررسی شده خوشحال شدم اما نمی‌شود به همه آنها اتکا کرد.

او ادامه داد: دوستان می‌گویند بدون همکاری بخش خصوصی کار پیش نخواهد رفت. اصلا برنامه را باید برای بخش خصوصی نوشت. فاصله میان پارادایم دولت و بخش خصوصی زیاد است.

این عضو اتاق تهران همچنین گفت: آیا اصلا اقتصاد دیجیتال، محور برنامه است یا نه؟ آیا قصد توسعه اقتصاد دیجیتال وجود دارد؟ در برنامه هفتم بیشتر دغدغه و نگرانی حاکمیت دیده می‌شود. وقتی صحبت از شبکه‌ ملی اطلاعات و شبکه‌های اجتماعی در آن می‌شود انگار برنامه نوشته شده تا دغدغه‌های حاکمیت برطرف شود.

کلاهی به صحبت‌های حکیم جوادی در مورد اتحاد صنفی نیز واکنش نشان داد:‌ در مورد تشکل‌ها معتقدم محدودیت در هیچ زمینه‌ای جواب نمی‌دهد و تشکل‌ها را هم نمی‌شود جمع کرد اما کار عاقلانه این است اینها را هم‌سو کنیم. در سال‌های اخیر اتاق تهران این کار را به خوبی انجام داده است. به خاطر ابزارهایی که اتاق در اختیار دارد می‌تواند نقش پر رنگ‌تری در این زمینه ایفا کند.

مازیار نوربخش، رئیس کمیسیون تحول نوآوری و بهره‌وری اتاق تهران نیز گفت: میزان تحقق برنامه‌های قبلی توسعه موفقیت‌آمیز نبوده است. در مورد خیلی از قوانین این طور است، مثلا قانون بهبود تنها ۵۹ درصد احکام محیط کسب‌وکار اجرا شده است.

نوربخش ادامه داد: چطور می‌توانیم به هدفگذاری ۱۵ درصدی اقتصاد دیجیتال برسیم وقتی در پایه اقتصاد دیجیتال یعنی اینترنت، مشکل داریم و از دنیا عقب افتاده‌ایم. سانسور، فیلترینگ و دسترسی نداشتن به بسیاری از ابزارهای اصلی از مشکلات امروز اینترنت است.

برنامه‌ها در کهکشان قوانین، رها می‌شوند

محمد قاسمی، رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران به مشکلات برنامه‌های توسعه در ایران پرداخت و گفت: در ایران برنامه‌ای تدوین می‌شود اما کسی منتظر اجرای آن نیست و در کهکشان قوانین کشور رها می‌شود. اگر واقعا حوزه‌هایی از برنامه مربوط به بخش خصوصی است، خودش بخش خصوصی باید به دنبالش باشد. نباید منتظر گزارش عملکرد اجرای برنامه باشی. حیف این کاغذها که صرف این گزارش‌های اداری می‌شود.

او در ادامه گفت:‌ سال ۹۴ طرحی در مورد چارچوب‌های اقتصاد دانش‌بنیان تعریف شده بود. بخشی از طرح تحت عنوان بنیان‌های حقوقی سیاسی اقتصاد دانش‌بنیان را من انجام دادم. آنجا به این نتیجه رسیدیم مهم‌ترین مشکل ما ساخت حکمرانی این حوزه است. در کشورهایی که برنامه مشخص و درست در این رابطه وجود دارد، بنیان‌های حقوقی اقتصاد دانش‌بنیان روی چهار پایه مشخص بنا شده است و ارتباط این پایه‌های حقوقی کاملا مشخص است اما در اینجا زمانی که قوانین را می‌نوشتیم فقر نظری داشتیم.

این اقتصاددان هشدار داد: اگر نقطه عطف پیش روی تاریخ را که به آن انقلاب صنعتی چهارم می‌گویند درک نکنیم برای دهه‌ها عقب میفتیم. همانطور که هنگام تحول از قرن ۱۸ به ۱۹ و از ۱۹ به ۲۰ حکمرانان اشتباه کردند و عقب افتادیم. فقر این حوزه می‌تواند منجر به فقر کشور شود و رشدش می‌تواند موجب پیشرفت کشور شود.