مشکل فنی بانکی موجب تاخیر در تسویه پرداختیارها شد
براساس اطلاعیه پرداختیارهای زرینپال، وندار و جیبیت، تسویه پرداختیاری امروز، یکم آذر ۱۴۰۳، با تاخیر…
۱ آذر ۱۴۰۳
۲ اسفند ۱۴۰۱
زمان مطالعه : ۹ دقیقه
عضو هیئت مدیره نصر تهران در نشستی که به بررسی اکوسیستم فینتک میپرداخت با بیان این که «اقتصاد دیجیتال آمده است که مرزها را از بین ببرد» گفت: فینتک در غایت خود قرار نیست بانک شود. قرار است کیفیت زندگی مردم افزایش یابد در همین حال مدیرعامل جیبیت نیز گفت: فرق میان فینتک و بانک فقط مجوز و سطح دسترسی است
به گزارش پیوست، رضا قربانی، رئیس کمیسیون فینتک سازمان نظام صنفی رایانهای در نشستی که با عنوان «اکوسیستم فینتک در ایران و تعامل اثربخش با نظام بانکی ایران» در حاشیه نهمین همایش سالانه بانکداری الکترونیکی و نظام پرداخت برگزار شد در پاسخ به پرسشی درباره مرز میان بانکها و شرکتهای فینتک گفت: اکوسیستم در این چند سال تغییر کرده است. در گذشته، این نمایشگاه در بانکها خلاصه شده بود اما الان وضعیت تغییر کرده است. از منظر مشتری نهایی، تفاوتی ندارد که سرویس را از بانک بگیرد یا کارگزاری و فینتک. مرز بانک و فینتک از بین رفته است.
او ادامه داد: این که بگوییم بانک مرکزی سپردههای مردم را در صورت ورشکسته شدن بانکها پس میدهد، افسانه است. سپردهها فقط تا صد میلیون تومان بیمهاند. این که هنوز مردم به بانکها بیشتر از فینتکها اعتماد دارند مصداقی از رفتار متناقضآمیز انسانهاست ما میدانیم ایران خودرو محصول بیکیفیت تولید میکند اما مردم در صف میایستند. وقتی مجوز دست بانک است معلوم است که به بانک اعتماد میکنیم. بانک یا سپرده میگیرد یا کار پرداخت را انجام میدهد یا تسهیلات ارائه میکند.
قربانی با طرح این پرسش که «چرا مردم به نوبیتکس اعتماد کردهاند و دارایی خود را در این پلتفرم قرار دادهاند؟» گفت: کدام رگولاتور پشت نوبیتکس است؟ مگر جز این بوده که رگولاتورها در تمام این سالها تبلیغات منفی کرده؟ در تنها مصوبه هیئت دولت در خصوص رمزارز گفته شده که هیچ مسئولیتی در این حوزه ندارد. در حال حاضر نوبیتکس چند میلیون کاربر دارد.
او با اشاره به تلاشهای سازمان نظام صنفی رایانهای در ماههای اخیر برای گفتوگو با حاکمیت و پیگیری برای آزادی افرادی که از اکوسیستم فناوری بازداشت شده بودند گفت: سازمان نظام صنفی رایانهای کار بزرگی کرده است و دارد با حاکمیت صحبت میکند. من نمیتوانم قبول کنم این جا زمین سوخته است. ما از حاکمیت و مردم انواع تهمتها را شنیدهایم اما پیگیر آزادی فعالان ICT بودیم. در کجای دنیا نهاد صنفی مجبور است این ماجراها را دنبال کند؟
قربانی در بخش دیگری از این پنل با بیان این «مسئله کارمزد مسئله فنی نیست» گفت: موضوع کارمزد یک مسئله سیاسی شده است. بحث فنی آن روشن است اما بحث سیاسی آن چه؟ من معتقدم بانک مرکزی هم نمیتواند این مشکل را حل کند. سیاستهای پولی غیرشفاف است و میان رگولاتور و حوزه اجرا درگیری وجود دارد. در حوزه اجرایی قوانینی داریم که متعلق به سال ۱۳۱۱ است.
حمیدرضا توسلی، عضو هیئت مدیره بانک قرضالحسنه مهر ایران، درباره فعالیتهای بانکها و فینتکها گفت: پیوستاری میان فینتکها و بانکها وجود دارد که نقطه بهینه آن هنوز پیدا نشده است. ادبیات دیجیتال ترنسفورمیشن در صنعت بانکی به صورت جدی دنبال میشود اما قطعا این ترنسفورمیشن در کالبدی سخت قابل ظهور نیست. بانکها با طمطراقی که دارند خدماتی خاص با ساختاری خاص به مشتریان ارائه میدهند. فینتکها قرار است با تنوعبخشی ارائه این خدمات را سادهتر کنند. قطعا فینتکها میتوانند ظرفیت جدیدی ایجاد کنند. در این حین قرار است ارزش پیشنهادی جدیدی ارائه دهند که در ساختار قبلی نبوده است.
توسلی ادامه داد: این مسیر هماکنون با یک روند همنوا سپری نمیشود. اگر فینتکها گزاره ارزشیای که بانکها معمولا نیاز دارند که به مشتریان ارائه دهند را نداشته باشند رابطه مناسب شکل نمیگیرد. وقتی فینتک قابلاعتماد شود قطعا میتواند در شان بانک کار کند. حوزه فینتک مذاکرهکننده خوبی نیست. فینتکها باید اقناع کنند که میتوانند قابلاعتماد باشند.
عضو هیئت مدیره بانک قرضالحسنه مهر ایران با بیان این که «لازمه گفتوگو یک تغییر پارادایم است» گفت: ما مسیری داریم که محتوم است. بانکها باید به عنوان ریزدانه سرویسهای خود را به لایههای کسبوکارها ببرد. بانکها سطحی از گشودگی را در برابر فناوریهای disruptive دارند. گفتوگو میتواند بسیاری از مسائل را حل کند.
محمدمهدی شریعتمدار، فعال حوزه فینتک در این نشست با تاکید بر این که مرز بین بانک و فینتک فقط مجوز و دسترسی است گفت: هیچ مرز دیگری در دنیا میان این دو باقی نمانده است. از نظر گستره سرویس به نظرم این دو نهاد همگون شده و میشوند. مزیت فینتک این است که سریعتر و بهینهتر عمل کند.
مدیرعامل جیبیت ادامه داد: زنجیره ارزش بانک در اروپا و آمریکا به سه قسمت License Provider، Technology Provider و Distributor تقسیم میشود. دو دسته آخر از بانک خواهش نمیکنند که بخشی از بازار را به آنها بسپارد بلکه این موضوع را به بانک تحمیل میکنند و بانک بعد از مدتی تصمیم میگیرد با آن همکاری کند. نمیتوانیم انتظار داشته باشیم این رابطه اخلاقی باشد. این یک رابطه تجاری است.
این صاحبنظر حوزه فینتک درباره جلب اعتماد مردم توسط فینتکها گفت: مردم برای حفظ ارزش دارایی خود اعتماد بیشتری به نهادی که رگوله نشده دارند. فینتکهای ما در حد یک بانک نهاد امینی نیستند. فینتکها نیاز به تکامل و بلوغ دارند.
شریعتمدار درباره موفق نبودن فینتکها در مذاکره با رگولاتور گفت: موفقیت این نیست که در جنگ ببریم بلکه موفقیت این است که در مذاکره به نتیجه بهینه برسیم. ما به نتیجه بهینه نرسیدیم. موفقیت این است که سند تنظیمگری در یک حوزه روی میز باشد که دغدغههای نهاد حاکمیت، مردم، مصرفکننده و کسبوکار برطرف شود. علت نبود چنین سندی این است که بلوغ تنظیمگری رخ نداده است و این موضوع دلایل مختلفی دارد که یکی از آنها این است که ما کارشناسان تنظیمگری خود را به کشورهای دیگر باختهایم.
امیرحسین راد، مدیرعامل نوبیتکس در بخش دیگری از این نشست درباره همنوا نبودن تغییرات در مسیر فینتکها گفت: تشکلها و انجمنهای صنفی میتوانند در پیگیری مشکلات کسبوکارها راهگشا باشند. در ارتباط بین کسبوکارها با بانکها مشکل خاصی وجود نداشت بلکه مشکل با رگولاتور بود. رگولاتور از دو ناحیه ایجاد مانع کرده است. رگولاتور کند و محافظهکار است که جلوی نوآوری را میگیرد و نمیگذارد نوآوری با هر درجهای اتفاق بیفتد. از سوی دیگر رگولاتور خود وارد بازار شده است. کاری که فینتکها یا کسبوکارهای خصوصی میتوانستند انجام دهند را انجام داده و حالا تضاد منافع رخ داده است.
راد در پاسخ به پرسشی درباره این که کسبوکارهایی بدون مجوز مانند نوبیتکس چگونه اعتماد مردم را جلب میکنند گفت: اعتماد به دو شکل ایجاد میشود. یا یک نهاد حاکمیتی مجوز میدهد که البته این مجوز لزوما نمیتواند ضامن اعتماد باشد. مانند آن چه برای موسسات مالی و اعتباری پیش آمد.
او ادامه داد: راه دیگر برای جلب اعتماد مردم، انباشت عملکرد خوب طی زمان است. وقتی یک کسبوکاری بدون مجوز شروع به کار میکند افراد در ابتدا به سختی به آن اعتماد میکنند اما همان گروه میتوانند تسریدهنده اعتماد میان جامعه باشند. مسیری که برای کسبوکارهای مشابه ما طی شده، با تداوم فعالیت اعتمادزا شکل گرفته است. مجوز، کمک میکند نظارتهای دورهای شکل بگیرد و جلوی تخلفها گرفته شود.
مدیرعامل نوبیتکس درباره دشواریهای مذاکره فعالان فینتک و بانکها گفت: وقتی دو فرد از دو دنیای متفاوت میخواهند مذاکره کنند، پیدا کردن نقطهای برای تفاهم سخت میشود. وقتی رگولاتور دغدغه توسعه کسبوکار و اقتصاد دیجیتال را نداشته باشد نمیتواند با کسی که دغدغهش اشتغالزایی و درآمدزایی است به نقطه مشترک برسد. لازمه برطرف کردن این مشکل این است که به تنظیمگر اختیارات لازم داده شود و نگران نباشد در آینده بابت تصمیماتش بازخواست میشود و کار به دادسرا و قوه قضائیه کشیده میشود. همانند اتفاقی که برای برخی مقامات سابق بانک مرکزی رخ داده است.
امین رضا ریاضتی، مدیرعامل باشگاه مشتریان بانک ایرانزمین(آوا) با اشاره به این که مردم میان بانک و فینتک تفاوت قائل میشوند گفت: مشتری مهمی که برای درآمد خود برنامهریزی کرده است شرکتهای معتبر بانکی را به فینتک ترجیح میدهد. ما الان نهادهای ابرقدرت اقتصادی در کشور داریم که میخواهند تبدیل به بانک شوند. سهامدار یک بانک، مجوز را به هیچ قیمتی به خطر نمیاندازد.
ریاضتی درباره فعالیت شرکت آوا که زیرمجموعه بانک ایران زمین است گفت: شرکتی که من در آن مشغولم صددرصد متعلق به بانک ایران زمین است. یک چارچوبی برای ما تعیین شده که مشخص میکند تا چه حد میتوانیم برای بازارگیری مذاکره کنیم. دستوپای شرکت زیرمجموعه برای ورود به بازار و مذاکره بسته نیست اما در بعضی موارد که بانک را مستقیما تحت تاثیر قرار میدهد، بانک به طور ویژه وارد موضوع میشود و طی یک مدت کوتاهی نظر خود را اعلام میکند.
مدیرعامل شرکت آوا با اشاره به موفقیت نوبیتکس در جلب اعتماد مردم گفت: با حفظ احترام به نوبیتکس، کسی که سرویس مشابه نوبیتکس را میخواهد اگر گزینه دیگری داشته باشد که سهامدار آن بانک باشد، آیا باز هم نوبیتکس را انتخاب میکند؟ نوبیتکس با هر ریسک و اعتقاد و اطمینانی نیاز به سرویس را رفع کرده است اما اگر شرکتی با کیفیت نوبیتکس و سهامداری بانک وجود داشته باشد، مردم شرکت دوم را انتخاب میکنند.
او با اشاره به سابقه حضور خود در جیرینگ همراه اول و علل ناموفق بودن آن گفت: علیرغم توان اپراتور و فراز و نشیبهای روسای مختلف، قانونگذار و بانک مرکزی از زیاد قدرت گرفتن اپراتورها خوشش نمیآید. پیوند بین پیاسپی، بانک و اپراتورسال به سال تضعیف شد.
مدیرعامل آوا درباره اهمیت نوآفرینی توسط فینتکها گفت: این که فینتکها توقع داشته باشند، هر سرویسی را که میخواهند بانک با مدلی که آنها تمایل دارند، ارائه کند منطقی نیست. بانک هزینههای نامشهودی برای ارائه این سرویسها دارند. وقتی بانک سرویسهای خود را Outsource میکنند برای این است که فینتکها خلق ایده و نوآفرینی کنند. اگر قرار باشد هر سرویسی که بانک ارائه میکند را از بانک بگیرند و از او بخواهند آن خدمت را ارائه نکند، قابل توجیه نیست و بانک این رویه را نمیپذیرد.