آشنایی با فیبر تاریک و کاربردهای آن

فیبر تاریک چیست؟

فیبر تاریک (Dark fiber) یا فیبر سیاه (Black fiber) اساساً به کابل‌های فیبر نوری مازاد و بلا استفاده گفته می‌شود که هیچ سرویس یا ترافیک اینترنتی روی آن وجود ندارد. این نوع فیبر به این دلیل، «تاریک» نام‌گذاری شده، زیرا که پالس نوری از طریق آن منتقل نمی‌شود. توجه داشته باشید که در کابل‌های فیبر معمولی، داده‌ها از طریق پالس‌های نوری ارسال می‌شوند.

وقتی فیبر زیر بار می‌رود و تجهیزات انتقال در دو سر آن نصب و راه‌اندازی می‌شود، به آن Lit Fiber (به معنی فیبر روشن) می‌گویند. با توجه به این تعریف، فیبر تاریک با نام Unlit fiber نیز شناخته می‌شود، زیرا که هیچ تجهیزی در دو طرف آن وجود ندارد.

هنگامی که مالکان شبکه یا اپراتور‌های مخابراتی، شبکه فیبر نوری خود را احداث می‌کنند، معمولاً تعداد کابل‌های لازم برای کار خود را بیش از حد مورد نیاز، برآورد می‌کنند تا با رشد ترافیک کاربران در آینده، با کمبود پهنای باند مواجه نشوند. به همین دلیل، بسیاری از اپراتور‌ها دارای کابل‌های بی‌استفاده زیادی هستند که می‌توانند در اختیار متقاضیان قرار دهند.

مزایای فیبر تاریک

شبکه‌های فیبر تاریک از شبکه‌های اصلی جدا هستند و به جای اپراتور شبکه، توسط مشتری مدیریت می‌شوند. از این رو، بر خلاف خدمات فیبر مدیریت شده، فیبر تاریک حداکثر سطح کنترل را به صاحبان کسب‌و‌کار می‌دهد تا تجهیزات خود را مدیریت و نگهداری کنند. همچنین، به آن‌ها امکان می‌دهد تا از پروتکل دلخواه خود برای انتقال ترافیک استفاده کنند.

شبکه‌های فیبر تاریک ظرفیت بسیار بالایی داشته و قدرت سیگنال عالی را ممکن می‌کنند. این شبکه به صورت یک اتصال کاملاً اختصاصی برقرار می‌شود. این بدان معنی است که فقط ترافیک کسب‌و‌کار شما از آن عبور می‌کند.

فیبر تاریک از مالک شبکه یا اپراتور‌های مخابراتی اجاره یا خریداری می‌شود اما بر خلاف خدمات اترنت یا فیبر مدیریت‌شده، باید تجهیزات مورد نیاز برای استفاده از آن را نیز نصب و مدیریت کنید.

فیبر تاریک را می‌توان به صورت اتصال نقطه‌به‌نقطه (Point-to-Point)، نقطه‌به‌چند (Point To Multipoint) و رینگ (Ring) راه‌اندازی کرد.

فیبر تاریک می‌تواند در زیر‌زمین و همچنین زیر دریا‌ها و اقیانوس‌ها قرار داشته باشد.

کاربردهای فیبر تاریک

فیبر تاریک یک انتخاب عالی برای سازمان‌هایی است که به یک سرویس اختصاصی، با ظرفیت و سرعت بالا و ایمن برای انتقال داده‌های خود نیاز دارند. البته جالب است بدانید از این فیبرها تنها برای انتقال داده‌ها استفاده نمی‌شود، بلکه در تحقیقات زلزله و نظارت بر خاک منجمد نواحی قطبی نیز کاربرد دارد.

مزایای Dark fiber

یکی از مهم‌ترین مزایای فیبر تاریک این است که به کسب‌و‌کار‌ها امکان می‌دهد تا نظارت و کنترل تقریباً کاملی روی زیرساخت شبکه خود داشته باشند و مهم‌تر از آن، ظرفیت پهنای باند خود را مدیریت کرده و در صورت نیاز آن را افزایش یا کاهش دهند. همچنین، نظارت مستمر بر وضعیت شبکه برای مالکان بسیاری از کسب و کار‌ها ضروری است، چرا که در این صورت پس از بروز هرگونه مشکل، می‌توانند به سرعت و در کوتاه‌ترین زمان ممکن، اقدامات لازم را انجام داد.

در Dark fiber می‌توان از فناوری DWDM (مالتی‌پلکس‌کردن بر اساس تفکیک طول موج) استفاده کرد، که در آن برای انتقال داده‌ها از طول موج‌های مختلف استفاده شده و از این طریق امکان دستیابی به ظرفیت بیشتر فراهم می‌شود. بنابراین، با بهره‌گیری از DWDM می‌توان چندین ترا‌بیت ترافیک را با استفاده از یک لینک فیبر انتقال داد که برای کسب‌و‌کار‌هایی با نیاز‌های داده‌ای بالا مانند رسانه‌ها، صنایع تولیدی و بانک‌ها مفید است.

فیبر تاریک امنیت بسیار بالایی دارد، زیرا لینک مشترک با دیگران به اشتراک گذاشته نمی‌شود. این نوع فیبر تنها توسط سازمان شما نظارت شده و هیچ عامل خارجی نمی‌تواند داده‌های در حال انتقال‌ را پایش یا ضبط کند. به همین دلیل، برای سازمان‌هایی که با اطلاعات حساس و محرمانه سر و کار دارند مانند نهاد‌های امنیتی و نظامی، یا شرکت‌هایی که به اطلاعات بلادرنگ نیاز دارند مانند خدمات مالی، خرده فروشی یا مراقبت‌های پزشکی، مناسب است. همچنین، افرادی که می‌خواهند از سرویس‌های ابری و VoIP (صدا روی پروتکل اینترنت) استفاده کنند، داشتن یک شبکه قابل اعتماد اهمیت زیادی دارد که از طریق فیبر تاریک می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند.

Dark fiber دارای انعطاف‌پذیری و ظرفیت تقریباً نا محدود است، به این معنی است که کسب و کار‌ها می‌توانند پتانسیل افزایش ظرفیت برای نیاز‌های آینده خود ایجاد کنند. در این صورت، برای افزایش پهنای باند تنها نیاز به نصب و راه‌اندازی تجهیزات جدید با قابلیت ارسال داده‌های بیشتر در دو طرف خط است.

تأخیر (Latency) کم یکی دیگر از مزایای استفاده از فیبر تاریک است. تأخیر به مدت زمانی گفته می‌شود که یک بسته داده از مبدا به مقصد می‌رسد. این ویژگی برای سازمان‌هایی که به ارتباطات قابل اعتماد و سریع بین نقاط مختلف خود وابسته هستند و یا مراکز داده بزرگی که نیاز به ارتباط سریع و کارآمد با یکدیگر دارند، مهم است.

معایب فیبر تاریک

تنها جنبه منفی این فیبرها، هزینه‌های نسبتاً بالای آن است. بیشتر هزینه‌ها مربوط به هزینه احداث شبکه فیبر نوری شامل دریافت مجوز، حفاری و جای‌گذاری فیبر است. به خصوص در مواردی که باید یک مسیر اختصاصی برای مشتری ایجاد شود، که تعرفه اجاره و نگهداری سرویس را افزایش می‌دهد.

علاوه بر هزینه‌های مربوط به تعرفه و نگهداری شبکه که به اپراتور مخابراتی یا مالک شبکه پرداخت می‌شود. مشترک باید هزینه تأمین نصب و نگهداری تجهیزات دو طرف لینک‌های ارتباطی خود را نیز پرداخت کند. البته می‌توان هزینه‌های بالای این سرویس را با توجه به مقیاس‌پذیری تقریباً نا محدود آن توجیه کرد. به این صورت که کسب و کار‌هایی که از این سرویس استفاده می‌کنند، نیازی به پرداخت هزینه اضافی برای افزایش پهنای باند ندارند.