آیا بسترهای آنلاین پرداخت وام‌های خرد را تسهیل می‌کند؟

به گزارش پیوست، اعطای تسهیلات خرد با وجود اینکه بدون گرفتن هیچ ضامن و وثیقه‌ای از وام گیرنده و با اعتبارسنجی‌های بعضا جزئی انجام می‌شوند نرخ نکول بسیار پایینی دارند و به نظر می‌رسد دهک‌های پایین درآمدی در مقایسه با مشتریان بزرگ بانک‌ها تعهد درونی بیشتری به بازپس دادن وام‌های خود دارند.

اعطای وام‌های خرد که در دولت رئیسی بر آن تاکید بیشتری شد همچنان از سوی اکثر بانک‌ها با نگاهی خوشبینانه مورد غفلت واقع شده اما اخیرا بانک‌هایی از جمله پاسارگاد از طریق بستر ویپاد و خاورمیانه از طریق بستر بانکینو به آن قدم گذاشته‌اند. بانک ملی ایران نیز اعلام کرده است به‌زودی بستر اعطای وام‌های خرد خود را آماده می‌کند.

ویپاد که در ابتدا رویکرد دیگری به اعطای این وام‌ها داشت از دو ماه پیش به سمت گسترش اعطای وام‌های خرد به سراسر کشور رفته و بانکینو نیز در نظر دارد تا پایان سال سقف اعطای این وام‌ها را تا ۲۰۰ میلیون تومان افزایش دهد.

استقبال چندصد روستا از وام‌های خرد

محمد آجدانی، معاون بانکداری نوین داتین در خصوص نحوه اعطای تسهیلات خرد در ویپاد می‌گوید: مدل اعطای وام در ویپاد طوری طراحی شده که افراد می‌توانند در عرض ۲ دقیقه از تسهیلات خرد بهره‌مند شوند.

او اینطور ادامه می‌دهد: ما یک اعتبار خرد مصرفی به نام حساب پشتوانه داریم که اعتباری بین یک تا پنج میلیون تومان را به شکل پلکانی به افراد اعطا می‌کند. این وام‌ها از یک میلیون تومان آغاز می‌شود و پس از تسویه به ترتیب تا پنج میلیون تومان قابل ارتقا است.

آجدانی در مورد نحوه اعتبارسنجی این وام‌ها نیز می‌گوید: اعتبارسنجی این مدل تسهیلات حداقلی است و در این حد که فرد به ما بدهکار نباشد، در سامانه سمات بدحساب نباشد و چک برگشتی نداشته باشد کافی است که کل فرآیند اعتبارسنجی در دو ثانیه انجام می‌شود.

آجدانی اعطای وام‌های خرد را در فراگیری مالی موثر دانسته و ادامه می‌دهد: در حال حاضر چند صد روستا از این اعتبار خرد استفاده کردند. استقبال بسیار زیاد بود. البته توجه به این نکته نیز لازم است که ما یک بنگاه اقتصادی و به دنبال کسب سود هستیم و در کنار آن فراگیری مالی و عدالت اجتماعی اقتصادی که اعتبارات و تسهیلات خرد در اختیار دهک‌های متوسط به پایین قرار بگیرد نیز یکی از اهدافمان است.

طبق گفته او افرادی که به گفته خودشان پیش از این نتوانسته بودند از نظام بانکی به دلیل نداشتن ضامن و وثیقه وام بگیرند امروز با اعتبارسنجی وام خرد گرفتند.

آجدانی در مورد نرخ نکول این وام‌ها نیز اظهار می‌کند: اعتبارات خرد نرخ بازگشت بسیار بیشتری نسبت به تسهیلات کلان دارند و عموم مردم به دنبال پس دادن هستند و حتی مواردی که از سررسید گذشته باشد هم به مرور پرداخت می‌شود.

معاون بانکداری نوین داتین با اشاره به جمعیت چند ده هزار مشتری ویپاد در مدت کوتاه می‌گوید: افراد به صورت شبانه‌روزی در حال دریافت اعتبار هستند. هدف ما ارائه اعتبار خرد مصرفی به صورت فوری و کمتر از دو دقیقه به افرادی است که نیازمند این اعتبار هستند و این اعداد برای آنها معنادار است.

افزایش سقف وام‌های خرد تا ۲۰۰ میلیون تومان

محسن زادمهر، مدیر بانکداری دیجیتال بانک خاورمیانه، نیز در خصوص اعطای وام‌های خرد در نئوبانک بانکینو، می گوید: وام‌هایی که ما اعطا می‌کنیم بر اساس میانگین نکول حساب مشتریان و سابقه رفتار بانکی آنها است و کاملا بدون ضامن، چک و سفته انجام می‌شود.

او ادامه می‌دهد: نرخ نکول از چیزی که فکر می‌کردیم خیلی بهتر و حدود ۰.۳ درصد بود و این از انتظارمان هم کمتر است. قسط وام‌ها در حد یک یا چند درصد حقوق مشتری است و نکول زیاد نفعی برای مشتری ندارد و باعث می‌شود مردم این مبالغ خرد را خیلی راحت‌تر برگردانند.

زادمهر با اشاره به اینکه آنچه امروز تحت عنوان وام خرد به مشتریان اعطا می‌شود در فاز آزمایشی و سقف آن ۱۰ میلیون تومان است، می افزاید: افزایش تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان مشکلی ندارد و امیدواریم در یک بازه یک ساله به این سقف برسیم.

او ادامه می‌دهد: البته با افزایش سقف احتمالا نرخ نکول کمی بالا برود ولی این موضوع طبیعی است و همچنان کاملا توجیه خواهد داشت و نرخ نکول منطقی خواهد ماند. البته ابزارهای اعتبارسنجی باید قوی‌تر شود اما اگر اقساط طوری باشد که به مشتری فشار نیاید مشتریان برمی‌گردانند.

مدیر بانکینو می‌گوید: این وام‌ها در فراگیری مالی قطعا تاثیرگذار است و با توجه به شرایط اقتصادی مخصوصا تاثیر این وام‌های خرد در زندگی مردم خیلی زیاد است. برخی از اقشار با همین وام‌ها سلامت مالی خود را کنترل می‌کنند.

او در پاسخ به این سوال که اعطای این وام‌ها سودآور هم هست یا خیر، اینطور پاسخ می‌دهد: من شخصا معتقدم باید سودآور باشد چون اگر صرفا در حد مسئولیت اجتماعی آن را انجام بدهیم دوام نمی‌آورد و بعد از مدتی به دلیل محدود بودن منابع بانک‌ها متوقف می‌شود.