چرا سرویس تمبر اختصاصی متوقف شد؛ به نام پست به کام دلالان

به گزارش پیوست این تصمیم همزمان با ورود عیسی‌زارع‌پور به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نهایی شده، هر چند در زمان  آذری جهرمی نیز مقدمات اولیه این تصمیم فراهم شده بود. در واقع از اواسط سال ۹۹، آذری جهرمی در پی افزایش اشتباهات در خصوص چاپ تمبر اختصاصی و پراکندگی تصمیم در خصوص طرح تمبرها، دستور می‌دهد کنترل و بررسی طرح‌های تمبر اختصاصی به عهده شورای تمبر گذاشته شود. اما در دوره وزیر بعدی یعنی عیسی‌زارع پور دستور قطعی مبنی بر توقف این سرویس صورت می‌گیرد.

مسئله‌ای که به گفته سیدجمال هادیان طبایی زواره رییس سابق شورای تمبر که این تصمیم در دوران ریاست شورای تمبری او اتخاذ شده توقف آن در راستای حمایت از فرهنگ ملی و اعتبار شرکت پست بوده و مزیت مالی این سرویس بیش از شرکت ملی پست به دلالان می‌رسیده است.

تمبرهای سفارشی با فلسفه تمبر در تضاد هستند

از سال ۱۳۶۲ با تصویب‌نامه هیات وزیران، شورای عالی تمبر به منظور سیاست‌‌گذاری‌، برنامه‌ریزی، بررسی‌ و تصویب‌ کلیه‌ امور مربوط به‌ چاپ‌ و انتشار تمبرهای‌ جاری‌ و یادبود پستی، تشکیل شد و این شورا با انجام وظایفی مثل بررسی‌ پیشنهادهای‌ مربوط‌ به‌ انتشار تمبر، بررسی‌ و تصویب‌ طر‌ح های‌ هنری‌ منتخب‌ و به طور کل سیاست‌ گذاری‌ در حوزه‌های مربوط به تمبر کار خود را آغاز کرد. تا اینکه با موافقت شرکت ملی پست تقریبا از دو دهه قبل در کنار تمبرهای ملی و مناسبتی مثل نکوداشت مشاهیر، یادبود مراسم و اماکن فرهنگی و خاص، که به عنوان تمبرهای اصلی شناخته می‌شوند تمبرهای اختصاصی یا سفارشی نیز وارد چرخه درآمدی پست شدند. موضوعی که به عقیده هادیان ضربه به هویت فرهنگی کشور و اعتبار پست بوده و سرویس تمبر اختصاصی با فلسفه وجودی و رواج تمبر در تضاد است.

او در این باره به پیوست می‌گوید: «هدف اصلی ایجاد تمبر اوراق بهاداری بود که افراد بتوانند به واسطه‌ آن بسته‌ها و مرسولات خود را به مقصد بفرستند. در وهله دوم این اوراق بهادار می‌توانستند به عنوان سفیران کوچک فرهنگی استفاده شوند و محمل خوبی برای انتقال پیام‌هایی از جنس فرهنگ، هنر، معماری، آداب و رسوم و معرفی مشاهیر را فراهم کنند. به همین دلیل هم یک سری افراد گنجینه‌‌دار، موزه‌دار و کلکسیونر تمبر شدند؛ اما تمبر اختصاصی و سفارشی روند جدیدی برای تبلیغ و درآمد بود که در برخی کشورها راه‌اندازی شد و متاسفانه در کشور ما به افراط کشیده شد. در شرایطی که کشورهای پیشرفته هنوز هم از تمبر برای ارسال و مراسلات پستی استفاده می‌کنند شرکت ملی پست در ایران به سمت استفاده از «نقش تمبر» رفت و به این ترتیب به طور کل تمبر از مراسلات پستی حذف شد و نقش فرهنگی تمبرهای یادبود ملی هم از بین رفت.»

درآمد تمبرهای اختصاصی سالانه یک میلیارد بوده است

در شرایطی که سال‌هاست صورت‌های مالی شرکت ملی پست خبر از ضررهای هزار میلیاردی این شرکت می‌دهند، شاید به نظر می‌رسید درآمد حاصل از تمبرهای اختصاصی می‌توانست راهگشا باشد؛ اما هادیان این مسئله را کاملا منتفی می‌داند و در این رابطه می‌گوید: «درآمد حاصل از تمبرهای اختصاصی برای شرکت پست بسیار کم و سالانه چیزی حدود یک میلیارد تومان بوده است. مبلغی که در برابر خسارت فرهنگی وپیامد زیان‌آور آن بسیار ناچیز است.»

در واقع تمبرهای اختصاصی تنها پرینت معمولی از تصاویری است که هیچگونه ارزش مالی و معنوی ندارند و در چاپ این نوع تمبرها حتی از کاغذ و جوهر مخصوص تمبر هم استفاده نشده که این‌ها نام تمبر به خود بگیرند. به گفته هادیان در حقیقت درآمد حاصل از این فعالیت در جیب دلالان و واسطه‌ها می‌رود و نمایش رونمایی از تمبر اختصاصی و سفارشی فرصت اجراهای صحنه‌ای را از رشته‌های مختلف فرهنگی هنری هم گرفته و به تولیدات فرهنگی هنری هم لطمه زده است.

تصمیم کارشناسی شده است

حالا دیگر شورای تمبر هم گویا تصمیم قاطعانه خود را پس از موافقت عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات مبنی بر توقف سرویس چاپ تمبر اختصاصی گرفته و این تصمیم را عملی در جهت حمایت از پدیدآورندگان فرهنگ و هنر و جلوگیری از فساد و حفظ ارزش کاری شرکت ملی پست عنوان کرده است و می‌خواهد به زودی تمبرهای ملی را دوباره به عنوان اوراق بهادار و سفیران کوچک فرهنگی به چرخه ارسال و مراسلات پستی بازگردادند. موضوعی که به عقیده هادیان به شدت مهم است و تمبرها باید با همکاری چهار فرهنگستان تخصصی کشور، وزارتخانه‌های ارشاد و میراث فرهنگی و سازمان محیط زیست انجام شود تا این هنر به کمک متخصصان و هنرمندان سرپا بماند.

هادیان در نهایت ادامه حیات سرویس تمبر اختصاصی را به نفع صنعت پست کشور و مجموعه‌داران تمبر نمی‌داند و می‌گوید نباید اعتبار شرکت ملی پست را به خاطر سود چند دلال ذی‌نفوذ زیر سوال رود و موضوعی که کاملا به صورت کارشناسی و با دلایل منطقی متوقف شده، هرگز نباید دوباره اجرایی شود.