رئیس مرکز ملی فضای مجازی: ممانعتی برای خرید پهنای باند اینترنت ایجاد نکرده‌ایم

به گزارش پیوست، افزایش اختلال و کاهش سرعت اینترنت در نیمه دوم سال گذشته، باعث نارضایتی کاربران شد و آنها وزارت ارتباطات را متهم کردند به عمد پهنای باند برخی از پلتفرم‌های خارجی از جمله اینستاگرام را کم کرده است. هرچند وزیر ارتباطات در گفت‌وگو با پیوست که در روزهای پایانی سال ۱۴۰۱ انجام شد، این موضوع را تکذیب و تاکید کرد هیچ محدودیتی برای پلتفرم‌های خارجی ایجاد نشده است. با این همه، موضوع کاهش سرعت دسترسی به اینترنت حتی از سوی رگولاتوری نیز تایید شد.

جدا از قطعی‌های گاه و بی‌گاه بخشی از پهنای باند اینترنت کشور و همچنین مشکلاتی که بر سر راه نصب آنتن‌های تلفن همراه در شهرهای مختلف وجود دارد، برخی از کارشناسان و اپراتورهای خصوصی می‌گویند مشکلات اینترنت کشور به دلیل کمبود پهنای باند اینترنت بین‌الملل است که به طور متوسط باید ماهانه حدود هشت درصد افزایش یابد؛ اما چون مرکز ملی فضای مجازی باید به وزارت ارتباطات اجازه افزایش پهنای باند بدهد، این روند دچار کندی و اختلال شده است. هرچند رئیس مرکز ملی فضای مجازی این موضوع را رد کرده و می‌گوید گرچه این مرکز نسبت به مدل طراحی شبکه و توسعه نیافتن شبکه ثابت کشور انتقاد دارد، اما برای جلوگیری از اختلال در زندگی مردم، ممانعتی بر سر راه خرید پهنای باند بین‌الملل ایجاد نکرده است.

سید ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی، در گفت‌وگو با پیوست درباره تامین پهنای باند اینترنت می‌گوید: «در این باره ما کمیته‌ای داریم که بر اساس نظرات نهایی آن تصمیم‌گیری می‌کنیم؛ اما بحثی که همواره با وزارت ارتباطات در این باره داشته‌ایم این است که دوستان باید طرح‌شان را بیاورند. به هر حال پهنای باند به نوعی در دسته واردات است و دوستان باید بنا بر الگوی واردات طرح‌های خود را اعلام کنند. اینکه ما هر آنچه را آنها مصرف می‌کنند در اختیارشان بگذاریم درست نیست و باید شفاف و معلوم باشد چون اگر معلوم نباشد، نمی‌توانیم توسعه بدهیم.»

عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز از ابتدای دوران وزارت خود بارها تاکید کرده مشکلات اینترنت به دلیل توسعه نیافتن زیرساخت‌های شبکه ثابت است. در همین زمینه فیروزآبادی توضیح می‌دهد: «الآن همه فکر می‌کنند اختلالات فعلی به دلیل پهنای باند است. در حالی‌ که به نظر می‌رسد نظر مرکز ملی و آن کمیته در شورا از دو سال قبل کاملاً درست بوده و دوستان باید طرح شفاف بیاورند. اکنون شاهد هستیم که شبکه ثابت کشور متناسب با این پهنای باند مصرفی توسعه پیدا نکرده است.»

گزارش سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی درباره وضعیت اینترنت کشور در پایان پاییز سال گذشته نشان می‌داد ضریب نفوذ اینترنت ثابت در ۲۰ استان کشور پایین‌تر از میانگین کشوری (۱۲.۹۶ درصد) است و در همین حال ۴۲ درصد مشترکان اینترنت ثابت، سرعتی بین ۲ تا ۱۰ مگابیت بر ثانیه و حدود ۲۱ درصد نیز همچنان سرعتی زیر ۲ مگ دارند که چنین سرعت‌هایی برای تماشای آنلاین ویدئو یا بازی مناسب نیستند. فیروزآبادی نیز با اشاره به همین موضوع می‌گوید: «از تهران و چند شهر بزرگ که بگذریم، در بسیاری از شهرهای کشور مردم از VOD محروم‌اند. اینکه بار عمده اینترنت مصرفی کشور روی موبایل است و شبکه ثابت ما پیشرفت نکرده نشان از اختلال طراحی است.»

پیش از نوروز سخنگوی دولت گفته بود مقصر اصلی کندی اینترنت پیک کروناست هرچند شاید این سخنان چندان دقیق گفته نشد؛ اما اپراتورهای همراه که بار اصلی اینترنت بر دوش‌شان است نیز می‌گویند افزایش غیرنرمال مصرف در سال‌های اخیر یکی از دلایل مشکلات است. بیژن عباسی آرند مدیرعامل ایرانسل می‌گوید: «در این دو سه سال از یک طرف نرخ رشد ترافیک فراتر از شرایط نرمال شد و از طرف دیگر توان سرمایه‌گذاری ما کاهش پیدا کرد. ماحصل این دو اتفاق، کاهش کیفیت تجربه مشتری‌ها در یک سال اخیر بوده است.»

هرچند او تاکید می‌کند از مدت‌ها پیش بروز چنین مشکلی را پیش‌بینی و به وزارت ارتباطات گوشزد کرده است. نکته‌ای که فیروزآبادی نیز به آن اشاره دارد و می‌گوید بار اصلی اینترنت باید بر دوش شبکه ثابت باشد: «شبکه ثابت ما حداقل باید ۱۰ برابر شبکه همراه مصرف پهنای باند داشته باشد که الآن برعکس است.»

رئیس مرکز ملی فضای مجازی برای توضیح نظرات خود به استفاده از اپلیکیشن آموزش مجازی شاد اشاره می‌کند و می‌گوید: «وقتی شبکه شاد که برای آموزش است بالا می‌آید اینترنت کشور دچار اختلال می‌شود، این نشان می‌دهد که خطا کرده‌ایم. بنابراین موضوع چندان ساده نیست که مشکلات را سریعاً به پهنای باند مرتبط کرد.»

با این حال فیروزآبادی می‌گوید برای جلوگیری از بروز اختلال در کار و زندگی مردم، ممانعتی برای خرید پهنای باند ایجاد نشده و پهنای باند کشور متناسب با مصرف در حال افزایش است.

متن کامل گفت‌وگو با رئیس مرکز ملی فضای مجازی در شماره ۱۰۰ ماهنامه پیوست منتشر می‌شود.