حکایت دروازه‌‌‌ای که دروازه نیست

پولشویی و پول نقد از گذشته رابطه تنگاتنگی با یکدیگر داشته‌اند و دلیل آن ویژگی غیرقابل ردیابی بودن این ابزار جابه‌جایی پول است. همین موضوع باعث شده است که مقام ناظر قوانین و مقررات را به نحوی تنظیم کند که استفاده از پول نقد محدود و مردم به استفاده از ابزارهای قابل ردگیری که بر پایه فناوری اطلاعات و ارتباطات ایجاد شده‌اند تشویق شوند که در ایران این موضوع با استقبال خوبی روبه‌رو شد. نکته اینجاست که فناوری در این مرحله متوقف نشد و ظهور مفاهیم و موجودیت‌های دیجیتالی جدیدی که حاوی ارزش مالی هستند موجب تغییر پارادایم در نقل و انتقالات مالی شده است که به تبع آن روش‌های مبارزه با پولشویی در این فضای جدید نیازمند بازنگری است. با وجود تمام انتقاداتی که متوجه عملکرد تمام ذی‌نفعان در حوزه مبارزه با پولشویی است، عملکرد آیین‌نامه‌ای و فناوری فعلی مبارزه با پولشویی قابل دفاع است. در حال حاضر در شبکه نقل و انتقالات مالی بانکی امکان ردیابی وجوه به طور کامل وجود دارد و شاید تنها پایش نشدن تمامی تراکنش‌ها نقطه‌ضعف ساختار فعلی باشد، ولی مفهومی مانند رمزارز تمام قواعد این بازی را بر هم زده است؛ به عنوان مثال یکی از مهم‌ترین نکاتی که در ذهن خالق بیت‌کوین بوده، ویژگی قابل ردیابی نبودن مالک آن بوده کمااینکه هویت خالق این رمزارز همچنان نامشخص است. همین ویژگی، ابزار قدرتمندی است در دست کسانی که به دنبال گم کردن منشاء پول هستند. به عنوان نمونه نقل و انتقال پول به/از ایران با استفاده از بیت‌کوین که در حال حاضر به سادگی انجام می‌شود نشان از قدرت مانور بالای این ابزار جدید دارد. حکایت وضعیت فعلی، حکایت دروازه‌ای است با پایه‌های محکم که برای عبور از آن باید قوانین و مقررات خاصی رعایت شود و تحت نظر کامل نگهبانان است ولی عملاً دیواری وجود دارد و به راحتی می‌توان بدون هیچ...