پنج جریان اصلی اینترنت اشیا در سال ۲۰۲۱ چیست؟

اینترنت اشیا جریانی است که به شیوه‌های مختلف روند دیجیتالی‌سازی و تولید داده را پیش می‌برد. خودروهای خودران، روبات‌های خط تولید و دستگاه‌های درمانی هدایت از راه دور که پزشکان از طریق آن بیماران را معاینه و حتی جراحی می‌کنند همگی به لطف این شبکه متصل اشیا محقق شده‌اند. جهان در وضعیتی است که طبق پیش‌بینی اریکسون تا ۲۰۲۲، ۲۹ میلیارد دستگاه در جهان به اینترنت متصل خواهند شد. در این متن قصد داریم به مهم‌ترین جریان‌هایی که احتمالاً آینده اینترنت اشیا را در سال ۲۰۲۲ رقم می‌زنند نگاهی بیندازیم.

تعجبی ندارد که در دو دهه اخیر بخش درمان یکی از فعال‌ترین صنایع در زمینه توسعه IoT بوده است. البته که اینترنت اشیا جهان گسترده‌ای است و همه چیز از دوربین‌های نظارت بر فاصله اجتماعی، ردیاب‌ها و باندهای فیتنس که برای نظارت بر سبک زندگی و ورزش استفاده می‌شوند و افزایش استفاده از تله‌مدیسین و درمان از راه دور همگی در این دسته جای می‌گیرند. تجهیزات تخصصی درمان از جمله دستگاه‌های نظارت بر فشار خون و ضربان قلب، پمپ‌های انسولین، ویلر و پمپ‌های اکسیژن هم دیگر به اینترنت متصل هستند و با ارائه اطلاعاتی به نظارت بر شرایط بیمار و بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کنند.

دستگاه‌های اینترنت اشیا به متخصصان درمانی اجازه می‌دهد بدون خطراتی که جمع شدن چندین بیمار مبتلا به همراه دارد وضعیت بیماران را زیر نظر بگیرند. البته این تجهیزات به جز در دوران پاندمی هم امکان آزمایش از راه دور و حتی درمان تعداد زیادی بیمار را فراهم کرده و پزشکان و بیمارستان‌ها با فعالیت از راه دور دیگر به مرزهای فیزیکی محدود نمی‌شوند.

امنیت در اینترنت اشیا

افزایش چشمگیر دستگاه‌های متصل به اینترنت با وجود مزایایی که دارد، راه‌های بیشتری هم برای نفوذ و هک فراهم می‌کند. تعداد و حجم حملات سایبری همیشه رو به افزایش است و محققان شرکت امنیت سایبری کسپراسکای (Kaspersky) می‌گویند در نیمه اول سال ۲۰۲۱ حدود ۱.۵ میلیارد بار به دستگاه‌های اینترنت اشیا حمله شده است. دستگاه‌های اینترنت اشیا از آنجا که برخلاف دستگاه‌های سنتی امنیت بالایی ندارند، نقطه اتصال یا مجرای نفوذ به شبکه‌های خصوصی را ایجاد می‌کنند. موضوع دیگر این است که اینترنت اشیا همان‌طور که از نامش پیدا است از «اشیا» ساخته شده و احتمال گم شدن یا سرقت این اشیا وجود دارد و برای جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به یک لایه امنیتی اضافی نیاز است. البته که شرایط این اشیا هم نسبت به تغییر کاربری در حال تغییر است و تولیدکنندگان دستگاه‌ها را با رمز عبوری پیش‌فرض عرضه می‌کنند و مشتریان هم درک بهتری از خطرات موجود دارند. از جمله رایج‌ترین حملات این حوزه خودداری از خدمت یا DDOS است که مهاجم با درخواست‌های اتصال متعدد سیستم را دچار اضافه‌بار کرده و در نتیجه امکان نفوذ و نشت داده یا «سرقت» قدرت محاسباتی دستگاه‌ها مهیا می‌شود. از سرقت قدرت محاسباتی بات‌نت‌هایی متولد می‌شوند که عمدتاً یا به دستگاه‌های دیگری حمله می‌کنند یا خیلی ساده به استخراج رمزارز می‌پردازند. با این همه اینترنت اشیا را نمی‌توان یک تهدید امنیتی شمرد. دستگاه‌های متصل با جمع‌آوری داده در مورد ترافیک و کاربرد شبکه، سوخت الگوریتم‌هایی را تامین می‌کنند که برای پیش‌بینی و جلوگیری از حملات سایبری استفاده می‌شوند.

ارتباط اینترنت اشیا و رایانش لبه‌ای

رایانش لبه‌ای (edge coputing) و اینترنت اشیا دست در دست هم کار می‌کنند. به زبان ساده دستگاه‌های اینترنت اشیا قابلیت‌های تحلیلی دارند و در نتیجه محاسبه تا حد ممکن به منبع داده نزدیک می‌شود. این قابلیت در محاسبات ابری معنا پیدا می‌کند. در محاسبات ابری داده به وسیله حسگر‌های «غیرهوشمند»، از جمله دوربین و میکروفن‌، جمع‌آوری و برای تحلیل به مرکز داده ابری ارسال می‌شود. دستگاه‌های لبه‌ای از حسگرها‌ی هوشمندی مثل دوربین مجهز به قابلیت‌های دید کامپیوتری یا میکروفنی با قابلیت پردازش زبان طبیعی استفاده می‌کنند. روشن است که یکی از مزیت‌های این حالت محاسبات سریع است و مزیت دیگر آن هم کاهش مقدار داده‌ای است که بین ابر و داده حرکت می‌کند. با این کار از ترافیک شبکه کاسته می‌شود. مزیت دیگری که وجود دارد در زمینه حریم خصوصی است. اگر دستگاهی که داده‌های شخصی را جمع‌آوری می‌کند همان دستگاه شخصی باشد، کاربر این آرامش خاطر را دارد که داده‌هایش بدون خروج از دستگاه شخصی پردازش می‌شود. با افزایش قدرت محاسباتی دستگاه‌های کوچکی که از انرژی کمتری هم استفاده می‌کنند، ابزارهایی کلیدی با باتری بهینه و طراحی مناسب داریم. در ۲۰۲۲ که سازمان‌های بیشتری به اکوسیستم‌های هیبریدی یا دوگانه برای ارائه خدمات اینترنت اشیا نظر کنند، محاسبه لبه‌ای به بخش مهمی از راه‌حل تبدیل می‌شود.

اینترنت اشیا در تجارت و صنعت

اینترنت اشیا که گاهی از آن به عنوان «اینترنت صنعتی» نام برده می‌شود کاربرد‌های متعددی برای تولید کالا، ارائه خدمات، فروش به مشتریان و پشتیبانی پس از آن دارد. کارخانه‌ها و تاسیسات لجستیک به روند هوشمندسازی ادامه می‌دهند و سهولت دسترسی روباتیک و زیرساخت اینترنت اشیا «به عنوان یک خدمت» به این معناست که شرکت‌های بیشتری در ۲۰۲۲ از این فرصت‌ها استفاده می‌کنند. با گنجاندن امکان خودکارسازی اینترنت اشیا در مدل‌های تجاری، بازدهی شرکت‌ها افزایش یافته و درکی داده‌محور از فعالیت‌ها و فرایند‌های خود خواهند داشت. دستگاه‌های پوشیدنی از جمله هدست‌های واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR) در موارد متعدد از جمله آموزش، نگهداری از تجهیزات و شبیه‌سازی فرایند‌ها با استفاده از روش‌های «دوقلوی دیجیتالی» کاربرد خواهند داشت.

تکنولوژی اینترنت اشیا در انواع عملیات‌ تولید هم در واقع همان حسگر‌هایی است که داخل ماشین‌آلات نصب می‌شود تا عملکرد را سنجیده و روند نگهداری طبق پیش‌بینی ممکن شود. در روند نگهداری طبق پیش‌بینی یا نگهداری پیشگویانه، خطاها و مشکلات پیش از اینکه رخ دهند مشخص می‌شوند و به این ترتیب کار تعویض و تعمیر پیش از اتفاق انجام می‌گیرد. به‌علاوه ابزار‌های اینترنت اشیا تکنیک‌های تازه تولید از جمله پرینت سه‌بعدی را که با راهکاری نوین به ساخت و ایجاد محصولات می‌پردازند شامل می‌شود و تولیدکنندگان دست باز‌تری در تنظیم و شخصی‌سازی خواهند داشت و تولید مواد زائد و زباله هم به حداقل می‌رسد.

اینترنت اشیا برای سازمان‌های انعطاف‌پذیر

در دو سال گذشته پیرو اختلال بی‌سابقه، انعطاف‌پذیری اهمیت بالایی پیدا کرده و تکنولوژی اینترنت اشیا به فرصت خوبی برای سازمان‌های قدرتمند و مقاوم تبدیل شده است. این بخش از مبحث امنیت که در بالا به آن اشاره کردیم فراتر رفته و موضوعاتی مثل مهارت‌های کافی برای همپایی با تغییرات گسترده را در بر می‌گیرد. یکی از مثال‌های خوب تغییر و تحول گسترده در واقع تغییر روند کار از کار حضوری به دورکاری است که در ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ شاهد آن بودیم و سازمان‌ها در کنار همپایی با این تغییرات باید مراقب رقبا و بازار باشند تا از آن عقب نیفتند.

اینترنت اشیا می‌تواند زنجیره عرضه را مثلاً با خدماتی مثل ردیابی حرکت کالا بین شرکت و عرضه‌کننده و مشتری متحول کند و با این کار تاخیر و اختلالات ناشی از مشکلات جهانی شناسایی می‌شوند. همچنین می‌توان از ابزارهایی برای نظارت استفاده کرد که حرکت کارکنان تاسیسات را زیر نظر داشته باشد و با ارزیابی بازدهی، کسری‌ها و مشکلات را در زمینه تعداد یا مهارت شناسایی کند. راه‌حل‌های اینترنت اشیا به گونه‌‌ای طراحی شده‌اند تا به پیش‌بینی و واکنش شرکت‌ها با اختلالات کمک کنند و در ۲۰۲۲ و فراتر از آن به منبعی مهم برای نوآوری بدل می‌شوند.

منبع: Forbes