۹ مهر ۱۴۰۳
تاثیر شبکههای اجتماعی در مدیریت بحران
نگاهی به زلزله آذربایجان شرقی
ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮ تاثیر شبکههای اجتماعی در ﻫﺪاﻳﺖ و ﻓﺮو ﻧﺸﺎﻧﺪن ﺑﺤﺮانﻫﺎ ﺗاﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ. اﻣﺮوزه ﻗﺪرت ﻣﻬﺎر و ﺗﺪﺑﻴﺮ ﻫﺮ ﺑﺤﺮاﻧﻲ راﺑﻄﻪاي ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮓ ﺑـﺎ ﻣﻴﺰان ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺗﻬﺪﻳﺪات و ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از آن و اﺣﺼﺎی دﻗﻴـﻖ ﺑﺮآﻳﻨـﺪ ﺣﺎﺻﻠﻪ از اﻳﻦ دو دارد. رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎﻳﻲ ﺧﻨﺜﻲ و ﺻـﺮﻓا ﻛﺎﺗـﺎﻟﻴﺰور ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ از ﻣﻴﺎن اﺑﺰار و ﻓﻨﻮن ﺟﺪﻳﺪ ﻓناوريهای نوین، منجمله شبکههای اجتماعی ﺑﻴـﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗـاﺛﻴﺮ را ﺑـﺮ اﻧﺴﺎن دارﻧﺪ و ﭘﺪﻳﺪآورﻧﺪه ﻋﺼﺮ ﻧﻮ ﻫﺴﺘﻨﺪ. در ﭘﺎﻳﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻖ اثرگذاری شبکههای اجتماعی در زلزله آذربایجان شرقی و ﻧﻘﺶ آن در اﻳـﻦ ﺑﺤـﺮان ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد. ﺑﺤﺮان از رﻳﺸﻪ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ Krinon ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻄﻒ ﺑـﻪ وﻳـﮋه در ﻣـﻮرد ﺑﻴﻤﺎري و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺑﺮوز زﻣﺎن ﺧﻄـﺮ در ﻣـﻮرد ﻣـﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳـﻲ، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ (18 :2002 , Crandall). ﻫﺮﮔﺎه ﭘﺪﻳﺪهاي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﻈﻢ ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻴﺎﺑﺪ ﺣﺎﻟﺘﻲ از ﻧﺎﺑـﺴﺎﻣﺎﻧﻲ اﻳﺠـﺎد ﺷﻮد، ﻳﺎ ﻧﻈﻤﻲ ﻣﺨﺘﻞ ﺷﻮد و ﻳﺎ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻲ ﭘﺪﻳﺪ آﻳﺪ، ﺑﺤﺮان ﻣﻄـﺮح ﻣﻲﺷﻮد. ﻟﺤﻈﻪ ﺣﺴﺎس در ﺑﺤﺮان، ﻟﺤﻈﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺤـﺮان ﺑـﻪ اوج ﺧـﻮد ﻣﻲرﺳﺪ و ﺳﺮﻧﻮﺷﺖﺳﺎز اﺳﺖ (Ibid). ﺑﺤﺮانﻫﺎ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﻏﻴـﺮﻣﻨﺘﻈـﺮه ﻧﻴـﺴﺘﻨﺪ. ﺑﺤﺮانﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮ ﺗﻤﺎم ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗاﺛﻴﺮ ﺑﮕﺬارﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺑه ﻮاﺳـﻄﻪ دﻻﻳﻞ ﻣﺘﻌﺪدي اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﺗـﺎ ﺣـﺪ زﻳـﺎدي ﻣﺘﻔـﺎوت ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ چهار ﻋﻨﺼﺮ ﻣﺸﺘﺮك در اﻛﺜﺮ ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﺑﻪ ﭼـﺸﻢ ﻣـﻲﺧـﻮرد: ﺗﻬﺪﻳـﺪ ﺳﺎزﻣﺎن، ﻋﻨﺼﺮ ﺷﮕﻔﺘﻲ، ﻣﺪتزﻣﺎن ﻛﻮﺗﺎه ﺑـﺮاي ﺗـﺼﻤﻴﻢﮔﻴـﺮي و ﻓـﺸﺮدﮔﻲ زﻣﺎن. شبکههای اجتماعی و کارکرد آنها در بحران یکی از بارزترین گونههای رسانهای نوین، شبکههای اجتماعی است که زاییده بهکارگیری ارتباطات بینالمللی و فرامزی در شکل وسیع در فضای مجازی است . فارغ از تعریف محدوده برای یک شبکه اجتماعی در مدلهای محلی و توسعهیافته، بسیاری از جلوههای ارتباطات اجتماعی در محاوره و بیان در کنار کاربردهای وبلاگهای فردی و اجتماعی ظهور یافته و کارکردهای امروزی شبکههای اجتماعی را نمایان ساخته است؛ کارکردهایی که اطلاعرسانی لحظهای از رویدادهای بزرگ را در کنار بررسی...