وزیر ارتباطات: مدرنترین مراکز داده در مشهد افتتاح می‌شود
وزیر ارتباطات که به مشهد سفر کرده است، در بازدید از پروژه اَبر دولت از…
۳ آذر ۱۴۰۳
انتخاب سردبیر
وزیر ارتباطات: همکاری ایران و چین منجر به محدودیت حوزه ارتباطات نمی‌شود
۱۴ فروردین ۱۴۰۰
زمان مطالعه : ۱۲ دقیقه
©عکس: ایندیپندنت فارسیهفتم فروردین، محمدجواد ظریف و وانگ یی وزرای امور خارجه ایران و چین سند همکاریهای ۲۵ساله ایران و چین را امضا کردند. این سند با عنوان رسمی «برنامه همکاریهای جامع ایران و چین» ثبت شده است و حوزه‌های سیاسی، امنیتی، دفاعی، فرهنگی، کشاورزی، اقتصادی، علمی، جهانگردی، نفت و انرژی، زیرساخت‌های مخابراتی و فناوری ارتباطات، تجارت، بهداشت و سلامت و… را شامل می‌شود. متن برنامه همکاریهای جامع ایران و چین بر اساس آخرین تغییرات تا خرداد ۹۹ در دسترس است و بسیاری با استناد به این متن انتقاد‌های زیادی به آن وارد می‌کنند. از جمله اینکه هدف از این همکاری حداقل در بخش فناوری اطلاعات محدود کردن اینترنت بین‌المللی و تکمیل شبکه ملی اطلاعات است که از دید منتقدان به اینترنت ملی مشهور است. با این حال محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در یکی از اتاق‌های شبکه اجتماعی کلاب هاوس که از محمدجواد ظریف، وزیرامور خارجه هم برای حضور در این شبکه دعوت کرده بود ، در پاسخ به نگرانی برخی از این قرارداد اعلام کرد به هیچ وجه این همکاری تاثیری بر محدودسازی حوزه ارتباطات ندارد و باعث رشد می‌شود. از سوی دیگر امیر ناظمی، رئیس سازمان فناوری اطلاعات و معاون وزیر ارتباطات نیز در گفت‌وگویی کوتاه با پیوست با اعلام اینکه سند همکاری ۲۵ ساله بین چین و ایران باعث رشد صنعت ICT کشور می‌شود، تاکید کرد که این قرار داد نه تنها با چین که باید با تمام کشورهای پیشرفته دنیا بسته شود.
به گزارش پیوست، تلاش برای همکاری بین چین و ایران، دو تمدن قدیمی آسیا از زمستان سال ۱۳۹۴ کلید خورد یعنی درست زمانی که همکاری با آمریکا هم در قالب طرح برجام در حال پیگیری بود. در نهایت سند برنامه همکاری جامع ایران و چین روز شنبه (۷ فروردین)به امضای محمدجواد ظریف و وانگ ئی، وزیران خارجه دو کشور رسید؛ سندی که به منظور عملیاتی کردن بند ششم بیانیه مشترک رئیس جمهوری دو کشور در سال ۱۳۹۴ با هدف ارتقای عملی روابط دو کشور در سطح مشارکت جامع راهبردی و فراهم کردن بستر توسعه همه جانبه همکاریهای دو کشور تدوین شده است. وزارت خارجه ایران با انتشار متن سند امضا شده توسط وزرای خارجه ایران و چین، اعلام کرد که این سند یک نقشه راه برای همکاریهای جامع دو کشور بوده و حاوی هیچ قراردادی نیست. بنابراین در هیچ کجای این سند کمی‌سازی در خصوص چشم‌انداز همکاریهای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و یا راهبردی صورت نگرفته و حاوی هیچ عدد و رقم خاصی از جمله در مورد سرمایه‌گذاری و منابع پولی و مالی نیست. همچنین مطابق متن سند منتشر شده، واگذاری هیچ منطقه و یا انحصار متقابل و یک‌جانبه‌ای به امضای وزاری خارجه دو کشور نرسیده و این سند حاوی واگذاری مدیریت، اداره و یا بهره‌برداری هیچ منطقه و حوزه‌ای نیز نیست.
کمک به توسعه ارتباطات در کشور
هفته گذشته، یکی از هفته‌های خبرساز کشور بود. در اواسط هفته‌ای که گذشت کلاب هاوس شبکه‌ای که در این چندماه به یکی از محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی ایرانیان برای گفت‌وگو در باب همه چیز شده، محمدجوادآذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با دعوت از محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه به کلاب هاوس تمام توجه‌ها را به خود جلب کرد. جهرمی با دعوت از ظریف قصد داشت او با شرکت در اتاقی با نام «ناگفته‌های تفاهمنامه ایران و چین در گفت‌وگوی سخنگوی وزارت امور خارجه» او را دعوت به پاسخ به انتقاد‌های مطرح شده در مورد این سند همکاری کند. در نهایت نیز خود جهرمی در پاسخ به انتقاد‌های برخی از کاربران این گروه که با حضور ظریف به حدود ۸هزار نفر رسیده بود و از اصلاح‌طلبان گرفته تا اصول‌گرایان و طیف‌های دیگر سیاسی در آن حضور داشتند، اعلام کردن که قرار نیست این سند همکاری منجر به ایجاد محدودیتی در فضای مجازی کشور شود.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پاسخ به انتقاد کاربران این گروه که این تفاهمنامه در بخش فناوری را محدودکننده اینترنت در ایران می‌دانستند گفت: «در تفاهمنامه چنین چیزی وجود ندارد. همواره یکی از حوزه‌های تجاری بین ایران و چین مربوط به فناوری اطلاعات است و شرکت‌های چینی یکی از مجموعه‌های پیشرو در عرصه تکنولوژی‌های ارتباطی هستند.» به گفته او بیشترین همکاریهای چین و ایران در حوزه ارتباطات است. جهرمی تاکید کرد که بر عکس محصولات ارتباطات و حوزه زیرساخت‌های اساسی، هنوز محصولات چینی در حوزه فناوری اطلاعات در ایران جا نیفتاده‌اند.
جهرمی ادامه داد: «در دو دوره سنگنین‌ترین تحریم‌های ظالمانه علیه ایران انجام شد، شرکت‌های اروپایی ارتباطات خود را با ایران محدود کردند، هر چند فناوری اطلاعات و به ویژه ارتباطات جزو حوزه‌های تحریم نبود؛ اما مشکلاتی به وجود آمد. درآن شرایط اما شرکت‌های چینی ارتباطات خود را با شرکت‌های ایرانی حفظ کردند و پشتیبانی خوبی ارائه دادند.»
براساس گفته‌های وزیر ارتباطات همکاری با چین در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات، به هیچ وجه تاثیری بر محدودسازی حوزه ارتباطات ندارد و باعث رشد می‌شود
به باور او در تمام دنیا و در حوزه ارتباطات زیرساختی و فناوری‌های نیمه هادی یک اتفاق مهم رخ داده است: «درگذشته تمامی وابستگی‌ها در حوزه فناوری‌های نیمه‌هادی به آمریکا بود؛ اما اکنون چین به سطحی از تکنولوژی رسیده که تمام قطعاتی که در حوزه تکنولوژی مورد نیاز است را خودش تولید می‌کند و از محصولات شرکت‌های آمریکایی بی‌نیاز شده است.» به نظر می‌رسد اشاره جهرمی در این زمینه به دعوای چین و آمریکا در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ بر سر توسعه 5G بین شرکت‌های تکنولوژی چینی و آمریکایی باشد.
جهرمی با بیان اینکه چین همیشه در حوزه ارتباطات یک شریک سنتی برای شرکت‌های ایرانی بوده است گفت: «طبیعتا با توجه به دعوایی که امروز در سطح دنیا برای شکستن تک قطبی فناوری اطلاعات در آمریکا وجود دارد، ایران با فضایی که برایش به وجود آمده می‌تواند بین شرکت‌های چینی و آمریکایی موازنه ایجاد کند؛ تا قدرت و تعامل بیشتری به وجود آید و از اعمال تحریم‌های یک جانبه جلوگیری شود.»
او با تاکید بر اینکه همکاری با چین در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات به هیچ وجه نتیجه‌ای برای محدود کردن فضای مجازی و ارتباطات کشور ندارد توضیح داد: «همکاری با چین در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات، به هیچ وجه تاثیری بر محدودسازی حوزه ارتباطات ندارد و باعث رشد می‌شود چرا که از اعمال تحریم‌های ظالمانه در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات جلوگیری و نقش بازدارنده تحریم‌ها را ایفا می کند و می‌تواند باب توسعه فعالیت‌های را باز کند.» او ادامه داد: «البته تفاهم بین ایران و چین، هنوز یک محور است و زمانی که تبدیل به قرارداد شود و جنبه الزام آوری پیدا کند، اطلاع‌رسانی خواهد شد. درحال‌حاضر صرفا دو طرف تفاهمنامه، بیانیه‌ای داده‌اند که در عرصه ارتباطات و حوزه فضایی علاقمند به همکاری با ایران هستند.»
او درباره همکاری که قرار است در حوزه ماهواره شکل بگیرد نیز توضیح داد: «مسائل مربوط به حوزه فضایی نیز از محورهای این همکاری‌است. آمریکا مدتی قبل سازمان فضایی، پژوهشگاه فضایی و پژوهشگاه هوافضا را به صورت یک‌جانبه تحریم کرده است. همکاریهای ما همیشه با چین خوب بوده و این تفاهمنامه فضایی را به وجود می آورد که بازدارنده اعمال تحریم‌های بیشترعلیه ایران باشد.»
با این حال همچنان برخی فعالان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات نسبت به این همکاری خوشبین نیستند. مهدی نایبی، مدیرعامل الوپیک، استارت‌آپ فعال در حوزه حمل و نقل از جمله کسانی است که نسبت به این همکاری نظر مثبتی ندارد. او در یکی از گروه‌های کلاب هاوس که در مورد اکوسیستم استارت‌آپی ایران بود در پاسخ به پرسش پیوست در مورد این قرار داد و تاثیر همکاری شرکت‌های تکنولوژی چینی با استارت‌آپ‌های ایرانی گفت: «از محتوای کامل این همکاری باخبر نیستم؛ اما تاجایی که اطلاع دارم و تجربه نشان داده چین و توسعه فناوری اطلاعات دراین کشور متفاوت‌تر از دیگر کشورهای دنیاست.» نایبی تاکید کرد که ایران با توجه به پتانسیل و ظرفیتی که دارد نباید خود را محدود به همکاری با چند کشور مانند چین، هند یا حتی آمریکا و باید با تمام کشورهای دنیا همکاری کند.
همکاری ایران با شرق دور در حوزه فناوری
اما همکاری ایران با چین در بخش فناوری اطلاعات شامل بخش‌های مختلفی می‌شود. در ابتدای این سند و در بخش‌هایی که مربوط با فناوری اطلاعات است آمده که با در نظر داشتن ظرفیت‌های عظیم همکاری، طرفین در چارچوب این سند، برای دستیابی به اهداف زیر همکاری خواهند کرد:
- افزایش میزان اثرگذاری در حوزه‌های اقتصادی، فناوری و گردشگری
- گسترش همکاریهای بین دانشگاه‌ها، بخش‌های فناوری و علمی
- همکاریهای گردشگری علمی – آکادمیک، فناوری و تبادل تجارب در آموزش نیروی انسانی
وزارتخانه‌های امور خارجه دو کشور به عنوان مقامات مسئول، با همکاری سایر وزارتخانه‌ها از جمله وزارت بازرگانی چین و وزارت امور اقتصاد و دارایی ایران، وظیفه نظارت بر اجرای مفاد این سند و ارائه گزارش پیشرفت همکاری را به رهبرانشان در زمان‌های مناسب دارند.
در ضمیمه شمار ۱ این سند همکاری به اهداف اساسی آن اشاره شده که از جمله آن می‌توان که مرتبط با فناوری اطلاعات است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- توسعه سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه‌های مختلف اقتصادی شامل، نفت، پتروشیمی، صنایع سنگین، کشاورزی، سلامت، برق، شبکه‌های هوشمند و دانش بنیان و صنایع نوین مانند ارتباطاات، خدمات و گردشگری.
- توسعه همکاری در زمینه انتقال و توسعه فناوری‌های نوینشام انرژی‌های پاک، انرژی تجدیدپذیر، احداث نیروگاه فناوری‌های ارتباطای و اعطلاعاتی، بخش سلامت کشاورزی و ….
- توسعه همکاریها در زمینه تولیدات کشاورزی، دارویی و بهداشتی و صنایع نوآوری
- گسترش دانش و به اشتراک گذاشتن فناوری‌های نوین به منظور حفظ محیط زیست در عرصه‌ها مختلف
- تقویت بسترسازی برای همکاری تشکل‌های فنی و مهندسی در بخش‌های مختلف اقتصادی و تسهیل صدور خدمات فنی و مهندسی
- همکاری در ایجاد مراکز صنعتی محور/ خدماتی محور/فناوری محور در بنادر و جزایر منتخب با هدف تولید و صادرات خدمات و کالاهای مشترک به کشورهای منطقه
- توسعه و تقویت همکاریهای علمی، فنی، حقوقی و اقتصادی در حوزه‌های مختلف فضای مجازی و تجهیزات کاربر نهایی
در ادامه این سند همکاری و در ضمیمه شماره ۲ آن عناوین اصلی برنامه‌های همکاری جامع ۲۵ ساله در حوزه حاز مختلف از نفت و انرژی تا سلامت و کشاورزی و فناوری اطلاعات دیده می‌شود. در بند «د» سند به همکاری در زمینه فناوری و ارتباطات از راه دور اشاره شده است. در این بخش تعریف پروژه‌های مشترک برای توسعه و تقویت شبکه زیرساخت‌های اطلاعاتی ارتباطی دیده می‌شود که خود شامل زیر مجموعه‌هایی از جمله توسعه نسل پنجم ارتباطات از راه دور، خدمات اساسی( شامل موتورهای جست‌وجوگر، پست الکترونیکی و پیامرسانهای اجتماعی)، تجهیزات ارتباط از راه دور( شامل مسیریاب جی پی اس، سوئیج، سرورها، و ذخیره اطلاعات)، تجهیزات کاربر نهایی (تلفن همراه، تبلت و لپتاپ)، گفت‌وگو درباره همکاریهای ممکن در خصوص توسعه نرم‌افزارهای پایه از قبیل ( سیستم عامل رایانه‌‌ها و تلفن‌های همراه، مرور‌گرها و آنتی ویروس‌ها و اجرای چنین همکاری‌هایی در موعد مناسب آن.
تعریف پروژه‌های مشترک و آزمایشی در زمینه فناوری‌های هوشمند و هوش مصنوعی، انجام تحقیقات مشترک توسط دانشگاه‌های دو کشور و توسعه همکاری با شرکت‌های دانش بنیان و اکوسیستم کسب و کارهای نوآورانه (استارت‌آپ‌ها) و تقویت همکاریها در طرح‌های طیف فرکانس رادیویی و هماهنگی در فرکانس‌های ماهواره‌ای در صحنه بین‌المللی و …از دیگر موارد اشاره شده در این بند از همکاری چین و ایران در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات است.
اما اثرات توسعه فناوری در این همکاری در حوزه های مختلف دیگرهم دیده می‌شود. برای مثلا در بخش نفت و انرژی طرفین توافق کرده‌اند در شرایط مناسب نسبت به مواردی مانند همکاری در زمینه ساخت کارخانجات تولید و تجهیزات و فناوری‌های جدید در حوزه آب و برق ایران اقدام کنند.
در بخش حمل و نقل و زیرساخت نیز اثراتی از کمک گرفتن از فناوری برای رشد این بخش دیده می‌شود، که از جمله آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انتقال فناوری و مشارکت در توسعه فناوری‌های مورد نیاز در صنعت هوایی
- سرمایه‌گذاری مشترک در ساخت شهرهای هوشمند و زیست بوم در مکران و تب
- همکاری در ساخت ساختمانهای سبزو هوشمند
- تبادل فناوری و همکاری از نظر ساخت بزرگراه کویری
- استفاده از انواع تکنولوژی نوین ساخت و ساز دارای قابلیت پیاده‌سازی در ایران و انتقال دانش به کشور
- طراحی شهرهای جدید نسل نوین و محله‌هایی با رویکرد شهر جدید هوشمند سازگار با محیط زیست به عنوان پایلوت
در بخش علمی، فرهنگی، گردشگری و محیط زیست هم به مواردی همچون اعطای بورس تحصیلی دولتی متقابل و تبادل استاد و دانشجو و انجام تحقیقات مشترک بین دانشگاه‌های دو کشور و شرکت‌های دانش بنیان با حمایت از ایجاد صندوق‌های مالی مشترک در حوزه همکاری علمی و فناوری، مشخص کردن پروژ‌های مشترک در حوزه فناوری‌های نوین، مشخص کردن پروژه‌های مشترک در توسعه و تقویت زیرساخت‌های شبکه‌های ارتباطی و اطلاعاتی از جمله ایجاد زیرساخت‌های لازم برای تحقق جاده ابریشم دیجیتال، توسعه نسل پنجم ارتباطی، خدمات پایه (همجون موتورهای جستجو، پیامرسانهای اجتماعی و رایانامه‌ها)، تجهیزات ارتباطی ( همچون مسیریاب، سوئیچ، سرور و ذخیره‌سازها)، تجهیزات کاربر نهایی ( همچون تلفن همراه، لپتاپ، تبلت) ، گفت‌وگو در باره امکان همکاری در توسعه نرم‌افزارهای پایه ( همچون سیستم عامل رایانه و تلفن‌همراه مرورگر و آنتی ویروس)، هماهنگی و همکاری در تدوین و تصویب قوانین کنوانسیون‌ها و تصمیم‌گیری بین‌المللی در زمینه حاکمیت دولت‌ها بر فضای مجازی، تقویت همکاریهای همه جانبه بین رسانه‌های آنلاین دو طرف در اشکاف مختلف و تشویق رسانه‌های آنلاین برای مبادله اطلاعات، تشویق تیم واکنش اضطراری شبکه رایانه ملی دو کشور برای امضای تفاهمنامه در خصوص امنیت سایبری و هدایت و همکاریهای برای پاسخگویی به حوادث امنیت سایبری برون مرزی و به اشتراک گذاشتن اطلاعات در خصوص تهدیدات دیده می‌شود.
گسترش همکاری در حوزه فناوری و صنعت دفاعی با تاکید بر اجرای پروژه‌های سرمایه‌گذاری، طراحی، توسعه و تولید مشترک و تامین تجهیزات هم از دیگر مواردی است که قرار است از فناوری در حوزه نظامی، دفاعی و امنیتی استفاده شود.
در بند ب این سند همکاری به اقدامات اجرایی میان/ بلند مدت اشاره شده که از جمله آن می‌توان به تامین مالی و استقرار فناوری‌های مدیریت پسماند، سرمایه‌گذاری در زمینه تولید مشترک تجهیزات پزشکی پیشرفته در ج.ا. با انتقال فناوری، سرمایه‌گذاری مشترک در احداث پارکهای فناوری مشترک، مشارکت و سرمایه‌گذاری در ایجاد مراکز تبادل داده‌های اینترنتی بین المللی (LXP) و خطوط انتقال ترافیک داده بین‌المللی (کابلهای دریایی و زمینی، لینک‌های رادیویی، ماهواره‌ای و مخابراتی)، اجرای آینده پژوهی و اینده نگاری در سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی و در کلیه ابعاد فضای مجازی بین دانشگاه‌ها و مراکز علمی دو کشور اشاره کرد.
ارسال دیدگاه