تاب‌آوری پلتفرم‌ها بدون روایت و موضع‌گیری شفاف ممکن نیست

به گزارش پیوست، حامد بیدی، مدیرعامل پلتفرم کارزار در نشستی با موضوع «تاب‌آوری کسب‌وکارها در شرایط سخت» به مفهوم «تاب‌آوری» پرداخت و گفت: این واژه، اگر با دقت به کار نرود، می‌تواند به ابزاری برای توجیه وضعیت‌های ناعادلانه و عادی‌سازی فشار و ظلم تبدیل شود. به باور او، اگرچه ماموریت کلاسیک کسب‌وکارها کسب درآمد و خلق ارزش برای سرمایه‌گذاران است، اما تاب‌آوری صرفا به معنای دوام آوردن به هر قیمتی نیست و باید دید در چه بستری و با چه تعریفی به کار گرفته می‌شود.

به باور او در شرایطی که جامعه در وضعیت تنش، خشم و بحران قرار دارد، سکوت برندها نه‌تنها بی‌معناست، بلکه می‌تواند این برداشت را ایجاد کند که کسب‌وکار، عملا در سمت ظلم ایستاده است. به گفته بیدی، انفعال و سکوت در این شرایط، گاه ریسکی به‌مراتب بالاتر از هر نوع کنش فعالانه دارد.

مدیرعامل کارزار با اشاره به شرایط این پلتفرم در دوران جنگ گفت: از همان ابتدا حساسیت نهادهای امنیتی نسبت به ماهیت فعالیت پلتفرم کارزار بالا بود. از نگاه مخاطب، طرح مطالبه صلح در شرایط جنگی امری طبیعی و انسانی است، اما کارزار اجازه انتشار چنین مطالباتی را نداشت. در مقابل، کارزارهایی با محتوای دعوت به خشونت، از جمله درخواست حملات شدید نظامی، ثبت می‌شدند و این وضعیت، تصمیم‌گیری را به شدت دشوار می‌کرد.

بیدی در ادامه به بخشی دیگر از شرایط این پلتفرم در شرایط جنگی پرداخت و گفت: در کنار اختلال‌های ناشی از جنگ که به صورت غیرمستقیم، فشار مضاعفی بر فعالیت پلتفرم وارد کرد، حدود یک ماه پس از پایان جنگ، کارزار با حکم قضایی توقیف شد و تا سه ماه اجازه انتشار هیچ کارزار جدیدی را نداشت.

مدیرعامل کارزار بر این باور است که وقتی زیست یک پلتفرم کاملا به اینترنت و درگاه پرداخت وابسته است، قطع این زیرساخت‌ها عملا امکان تاب‌آوری را از بین می‌برد.

مدیرعامل کارزار در ادامه به مفهوم بی‌طرفی اشاره کرد و گفت: اگرچه ایده اولیه این پلتفرم خنثی و بی‌طرف بودن است، اما پیچیدگی مسائل اجتماعی و سیاسی، به‌ویژه در ایران، عملا امکان بی‌طرفی مطلق را از بین می‌برد. حتی هیچ کاری نکردن نیز خود نوعی کنش است، آن هم در جامعه‌ای که کاربران آن در وضعیت تنش دائمی به سر می‌برند.

بیدی در پایان با اشاره به گستره فعالیت کارزار گفت: این پلتفرم بیش از ۲۲ میلیون کاربر دارد و تاکنون بیش از ۵۷ میلیون امضا در آن ثبت شده است. این حجم از مشارکت، تصویر روشنی از تکثر اجتماعی در ایران ارائه می‌دهد که پیش از کارزار بیشتر به صورت نظری شنیده می‌شد.

مهم‌ترین ابزار جاباما در دوران جنگ؛ روایتگری بر اساس داده

تمنا منصوری، مدیر روابط عمومی جاباما، نیز در بخشی دیگر از این نشست به بیان تجربیات این پلتفرم طی ۱۲ روز جنگ تحمیلی پرداخت و گفت: دوام آوردن یک کسب‌وکار در شرایط جنگی طبیعتا مسیری پیچیده و پرچالش است. از سمتی دیگر حوزه گردشگری از نخستین نقاطی است که بعد از جنگ تحت فشار قرار می‌گیرد، آن هم در کشوری که این حوزه اساسا جایگاه تثبیت‌شده‌ای در اقتصاد آن ندارد.

به گفته او جاباما طی این مدت در تلاش بوده تا جای ممکن نیروهای خود را تعدیل نکند، با این وجود شرایط جنگی منجر به تغییر معنا و تعریف برخی از مسائل شد. او در این‌باره توضیح داد: برای مثال مفاهیمی مانند رشد بعد از جنگ دیگر تعریف سابق خود را نداشت و ما بیشتر برای بقا تلاش می‌کردیم. از همین جهت بود که از آن دوره برخی اولویت‌ها تغییر کرد.

منصوری بر این باور است که اصلی‌ترین ابزار جاباما در دوران جنگ، روایتگری بر اساس داده بوده است. او توضیح داد: ما در تلاش بودیم تا به مرجع داده‌های گردشگری ایران تبدیل شویم و از خلال رفتار کاربران، تصویری واقعی از الگوهای سفر ارائه دهیم. از نگاه ما هر تلاشی برای یافتن اقامت، نشانه‌ای از تمایل به سفر بود و همین داده‌ها می‌توانست رفتار سفر را بازنمایی کند.

مدیر روابط عمومی جاباما با اشاره به امکان اسکان اضطراری در دوران جنگ در جاباما، اضافه کرد: قدرت روایتگری داده‌محور می‌تواند نگاه نهادها و تصمیم‌سازان را نسبت به وضعیت اوقات فراغت و تفریح در دوران جنگ تغییر دهد. در آن دوره سفر و تفریح، از یک انتخاب به یک اجبار بدل شده بود.

او اولویت اصلی جاباما را در دوران بحران ایجاد احساس امنیت و پاسخ به نیاز افراد آسیب‌دیده دانست و گفت: ما با اتکا به حدود هجده هزار میزبان فعال خود، تلاش کردیم با وجود اختلالات موجود ارتباطات را حفظ کنیم. در شرایطی که بسیاری از سفرها کنسل شده بود و بسیاری نمی‌توانستند بلیط جدیدی بخرند، بسیاری از میزبانان به شکل داوطلبانه از بخشی از سود خود گذشتند تا امکان اسکان فراهم شود.

به گفته او همراهی‌‌هایی از این جنس نشان‌دهنده سطح بالای همبستگی اجتماعی بود و در سه نقطه شمال کشور، جنوب و تهران دیده شد.

منصوری همچنین به برخی مخالفت‌ها و تماس‌ها درباره ارائه خدمات رایگان نیز اشاره کرد و گفت که این نگرانی‌ها عمدتا ریشه در دغدغه‌های امنیتی داشت. به گفته او این دغدغه‌ها تا حدی قابل درک بودند، اما در روزهای نخست موانعی در مسیر خدمات‌رسانی ایجاد کرد.

به باور منصوری، تلاش جاباما در این دوره برقراری سریع ارتباطات با کاربران و در اختیار قرار دادن جزئیات تصمیم‌گیری‌ها به آنها بوده است. او تاکید کرد شفافیت، یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های این پلتفرم در عبور از بحران بوده است.