دغدغه بزرگ برای داده‌های عظیم

کلان‌داده یا Big Data يکی از موضوعات قابل توجه در دنیای امروز فناوری اطلاعات است. تعاریف زیادی در مورد این مفهوم وجود دارد ولی فارغ از همه حواشی اجازه بدهید سر یک تعریف ساده به توافق برسیم. منظور از کلان‌داده اطلاعاتی است که امروزه از طریق سیستم‌های کامپیوتری جمع‌آوری می‌شود و سه ویژگی مهم دارد: نخست اینکه حجم بسیار بالایی دارد، دوم اینکه سرعت آن تولید فوق‌العاده بالاست و روزانه اطلاعات بسیار زیادی به جمع داده‌های قبلی افزوده می‌شود و سوم اینکه این داده‌ها به شدت متنوع‌اند و اطلاعات مختلفی در آنها وجود دارد. بگذارید کارمان را با یک مثال پیش ببریم. همه ما تجربه استفاده از نرم‌افزارهای تاکسی‌یاب را داریم. این نرم‌افزارها یکی از میلیون‌ها نقطه‌ای هستند که در حال جمع‌آوری کلان‌داده‌اند. مثلاً چه داده‌هایی؟ اول مشخصات کاربران. دوم جریان حرکت ترافیک در سطح شهر، در روزهای مختلف و ساعات متفاوت. سوم میزان ترافیک شهر آن هم با استفاده از مشاهده عینی رفتار اتومبیل‌هایی که در سطح شهر به عنوان تاکسی فعالیت می‌کنند و حتی چهارم سبک پرداخت پول توسط مسافران (نقدی، غیرنقدی یا کیف پول الکترونیکی) و حتی رتبه‌بندی بانک‌ها در میزان استفاده از کارت‌شان برای امور روزمره. از منظر حقوق فناوری اطلاعات دلایل متعددی برای لزوم قانون و مقررات‌گذاری در زمینه کلان‌داده‌ها وجود دارد. به طور کلی حقوق وقتی پا به عرصه وجود می‌گذارد که یا اختلافی بین منافع موجود باشد یا احتمال تعارضی در آینده وجود داشته باشد و کلان‌داده زمینه‌ساز تعارض منافع بسیاری است؛ مثلاً شرکت جمع‌آوری‌کننده اطلاعات می‌تواند با فروش یا عرضه اطلاعات آنها کسب درآمد کند، اما از سوی دیگر این موضوع با حریم خصوصی کاربران تعارض دارد یا اینکه ممکن است حاکمیت دچار تعارض منافعی با صاحب کلان‌داده شود، چرا که شاید در هراس از استفاده این اطلاعات در اهداف ضدامنیتی باشد. حال سوال اینجاست که آیا در ایران قوانین و مقرراتی...