مدیرعامل پارس نوین مدیا: تولید موبایل بی‌نام در کشور نتیجه نمی‌دهد

اصلی‌ترین چالش واردات موبایل چیست؟

اصلی‌ترین مشکل واردات، زمان تخصیص ارز است. زمان تخصیص ارز از ۴۸ روز به بالای ۶۰ روز رسیده است. حواله‌های موبایل از یورو ترکیه و یوان چین است. بین ۲ تا ۵ هفته زمان می‌برد تا بانک‌ها ارز را در ترکیه تحویل بگیرند. طبیعتا هرچقدر زمان تخصیص طولانی‌تر باشد، صنف موبایل ضعیف‌تر می‌شود. یکی از دلایل کوچک شدن شرکت‌ها، کند شدن چرخه تخصیص و تامین ارز است. از زمان درخواست تا تحویل ارز، ۲ تا ۵ هفته زمان لازم است البته هیچ وقت دوهفته‌ای ارز تخصیص پیدا نمی‌کند.

در حوزه سقف‌ و ‌سابقه مشکلات شما برطرف شده است؟

یکی از مواردی که اگر اصلاح نشود به‌مرور شرکت‌های کوچک از بین می‌رود، اصلاح قانون جدید سقف و سابقه است. امسال سقف واردات شرکت‌ها را دو ماه یکبار باز می‌کنند. از طرفی به دلیل زمان‌بر بودن تخصیص ارز و تامین آن، رویه سقف و سابقه هم دچار مشکل می‌شود زیرا ارز دیر به دست بازرگان می‌رسد و طبیعتا کالا هم دیرتر وارد کشور می‌شود. اگر دولت تمهیداتی در این باره انجام ندهد، حداقل بین ۳۰ تا ۵۰ درصد شرکت‌هایی که نسبت به سال گذشته سقف واردات داشتند امسال سقفی نخواهند داشت.

از سمت بانک مرکزی کمبود ارز وجود ندارد؟

الان حدود یک ماه است که این موضوع بهتر شده است اما همیشه در حوزه تامین ارز توسط بانک مرکزی چالش داریم. تا یک ماه گذشته، حدود ۴۰ روز طول می‌کشید تا بانک مرکزی تامین ارز کند درحالی که تا قبل آن، این زمان ۲۴ تا ۴۸ ساعت طول می‌کشید. الان این موضوع بهتر شده و حدود یک هفته برای خرید ارز زمان نیاز است. از آنجایی که تخصیص دیر می‌آید، سقف کاهش پیدا می‌کند و درنتیجه به ضرر شرکت‌ها است.

درحال حاضر قانون سقف و سابقه به چه شکل اعمال می‌شود؟

قانون جدید سقف و سابقه  به شکلی است که سقف واردات تقسیم بر ۶ شده و هر دو ماه یک بار، سایت برای ثبت جدید باز می‌شود. واردات هرماه هم مستلزم این است که بازرگان ماه قبل موبایل را وارد و رفع تعهد کرده باشد اما وقتی در تخصیص و تامین مشکل داریم کسی نمی‌تواند به‌راحتی وارد کند پس وارداتی نداریم که بتوانیم رفع تعهد کنیم.

قبلا روال واردات به چه شکل بود؟

قبلا بازرگان سقف واردات یک سال را دریافت می‌کرد و موبایل را به مرور وارد می‌کرد. معیار واردات قبل قانون سقف و سابقه جدید، میانگین دو سال قبل بود اما واردات برای یک سال قابل انجام بود. برای ازبین بردن چالش‌های صف تخصیص ارز، قانون سقف و سابقه جدید را گذاشتند اما متاسفانه، نتیجه این قانون بدتر شد.

آیا مصوبه‌ای از سمت بانک مرکزی درباره تغییر رویه سقف و سابقه برایتان ارسال شده است؟

درباره سقف و سابقه خیر؛ اما چند هفته پیش مصوبه‌ای ارسال شد که قرار بود شرکت‌های واردکننده بتوانند گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار را با ارز حاصل از صادرات غیر وارد کنند اما هنوز در سامانه ثبت نشده است و شرکت‌ها بلاتکلیف هستند. فقط صادرکننده‌ها می‌توانند گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار وارد کنند و استفاده از ارز حاصل از صادرات غیر هنوز اجرایی نشده است. مثلا کسی که صادرکننده خرما است در زمینه موبایل اطلاعاتی ندارد که بتواند واردات موبایل انجام دهد. این معضل به ضرر مصرف‌کننده نهایی هم است، زیرا شرکت‌های واردکننده موبایل که کالاهای دیگر صادر می‌کنند به جزئیات موبایل آگاهی ندارند اما با ارز صادرات کالاهای دیگر، موبایل وارد می‌کنند.

تست‌های نمونه‌برداری موبایل در گمرک چگونه انجام می‌شود؟

به تازگی در گمرک، از تمام کالاها حتی موبایل‌هایی که قبلا وارد شده بود، تست‌های مختلف نمونه‌برداری گرفته می‌شود. بیشتر شرکت‌هایی که می‌خواهند برندهای جدید وارد کنند با معضل قدیمی بودن دستگاه‌های نمونه‌برداری مواجه هستند. آزمایشگاه‌های مخابراتی در ایران محدود هستند، این دستگاه‌ها خارجی هستند اما به دلیل تحریم‌ها به‌روز نمی‌شوند به همین دلیل موبایل‌هایی که وارد می‌شوند توسط این دستگاه‌ها مورد تایید نیستند؛ درحالی که گوشی موبایل یک تست ۵۰۰ صفحه‌ای از بهترین آزمایشگاه انگلیس و اروپا دارد و در ۴۰ کشور دنیا به فروش می‌رود اما در ایران به دلایل ذکر شده اجازه واردات داده نمی‌شود. اگر تعداد آزمایشگاه‌ها بیشتر شود یا از انحصار دربیاید یا حداقل دستگاه‌ها به‌روز شود خیلی وضعیت بهتر است. این موضوع همیشه وجود داشته است اما اخیرا مشکلات بیشتر شده است.

افزایش تعرفه موبایل برای حمایت از تولید موبایل داخلی چگونه اعمال می‌شود؟

تعرفه موبایل به‌صورت کلی هنوز افزایش پیدا نکرده است و فقط تعرفه گوشی موبایل‌های بالای ۶۰۰ دلار افزایش داشته‌است. به‌صورت کلی تا زمانی که برندهای معروف جهانی در داخل ایران نباشند تولید موبایل داخلی صرفه اقتصادی ندارد و به نفع مشتری و واردکننده نیست، این اتفاق زمانی مثبت است که ایران تحریم نباشد. در شرایطی فعلی یک گوشی به‌صورت SKD و CKD وارد می‌شود و در کشور قطعاتش سرهم شود، اما قیمت آن قطعا گران‌تر از موبایل وارداتی است. هر گوشی برای سرهم‌بندی شدن در داخل، ۲ دلار یعنی ۱۰۰ هزار تومان هزینه دارد، و هزینه هر کارگر برای تولید در ایران ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان است اما در چین هزینه کارگری به صورت کلی۲ دلار است. پس تولید موبایل در ایران در هر صورت گران‌تر تمام می‌شود.

برنامه شرکت شما برای تولید موبایل چیست؟

ما با برند تکنو در حال مذاکره هستیم که اگر تا یک‌سال آینده به هدف مدنظر تکنو برسیم، در سوله شهرک‌ صنعتی یزد با مشارکت دوطرف، موبایل تکنو را تولید می‌کنیم؛ زیرا تکنو بخش تحقیق‌‌و‌توسعه، نرم‌افزار و سخت‌افزار دارد و در ایران فقط قطعات برند تکنو توسط شرکت ما سرهم می‌شود. در این شرایط  قیمت تمام شده موبایل، گران‌تر از موبایل وارداتی نمی‌‌شود.‌

دلیل هجرت واردکنندگان به سمت تولید داخلی چیست؟

وقتی عرصه بر واردکنندگان تنگ می‌شود، واردکنندگان به سمت و سوی دیگری می‌روند. ما در کشور چیزی به اسم تولید نداریم. برند بی‌نام در ایران جوابگو نیست. تولید در داخل باید بر مبنای برندی باشد که در جهان معروف باشد و تولیدکننده خط تولید آن را داخل کشور ادامه دهد؛ زیرا در این شرایط مشکلات نرم‌افزاری، برندسازی و از همه مهم‌تر R&D حل می‌شود. دلیل نتیجه‌بخش نبودن تولیدکنندگان موبایل، نداشتن تحقیق‌وتوسعه بود. سرمایه برندینگ و آرندی سامسونگ به اندازه ۱۰ کارخانه در ایران است. به همین دلیل نمی‌شود با برند خارجی رقابت کرد.

آیا تولیدکنندگان موبایل از دولت تسهیلات دریافت می‌کنند؟

بله. هرکسی که کارخانه  داشته باشد از سمت دولت حمایت می‌شود اما اینکه چه تسهیلاتی به‌صورت خاص به تولیدکنندگان موبایل داده می‌شود، مشخص نیست. جزئیات حمایت‌های دولت حتی برای دولت هم مشخص نشده است. حتی خیلی از فعالین حوزه موبایل هم جزئیات کار را نمی‌دانند. درکل موضوع تولید الان جدی نمی‌‌شود اما ممکن است ۲۰ درصد واردات موبایل بسته شود.

وضعیت واردات موبایل‌های دکمه‌ای چگونه است؟

موبایل‌ دکمه‌ای کالای تکنولوژیک نیست؛ مثلا صنعت خودرو نتوانست موفق شود زیرا دانش‌بنیان است. گوشی هوشمند هم همینطور است. تا زمانی که درهای کشور به سمت کل دنیا بسته است و اقتصاد باز نداریم، تولید موبایل به نتیجه نمی‌رسد. حتی اگر واردات موبایل را ممنوع کنند، باز هم اتفاق خودرو تکرار می‌شود.

آیا باید نگران آینده بازار موبایل باشیم؟

بله اگر وضعیت اقتصاد کشور به همین شکل باشد ممکن است شرایط بدتر شود. ممنوعیت واردات در شرایطی ممکن است که زیرساخت‌ها فراهم شود. الان در کشور تولیدکننده‌ای نداریم و همه در حد حرف هستند. تنها تولیدکننده موبایل در ایران  جی‌ال‌ایکس است که تولید آن هم بیشتر موبایل‌های دکمه‌ای است زیرا در تولید موبایل‌های هوشمند نسبتا ضعیف هستند.

آینده بازار موبایل را چگونه برآورد می‌کنید؟

بازار ایران بازار بزرگی است و امسال باوجود سخت بودن واردات، بالغ بر یک میلیون موبایل ماهانه وارد می‌شود. اگر شرایط اقتصادی و تخصیص ارز بهتر نشود و به روال دوسال گذشته برنگردد، ۳۰ تا ۴۰ درصد شرکت‌های موجود ریزش پیدا می‌کنند اما اگر تحریم‌ها از بین برود بازار روشنی خواهیم داشت و حداقل کیفیت و قیمت کالاها با جهان برابری می‌کند. درحال حاضر قیمت خرید موبایل به دلیل واسطه‌ها، ۲تا ۵ درصد گران‌تر از اصل کالا است، زیرا ما با هیچ برندی به‌صورت مستقیم درارتباط نیستیم و حتی با برندهای بدون نام هم به واسطه کشورهای اطراف ارتباط داریم.