متولیان حوزه درمان به استارت‌‌آپ‌های سلامت به چشم رقیب نگاه می‌کنند

به گزارش پیوست، چالش‌های حوزه‌های سنتی و حاکمیت با کسب‌وکارهای آنلاین تمامی ندارد. سال گذشته بود که رئیس انجمن داروسازان در گفت‌وگو با پیوست از فعالیت کسب‌وکارهایی مانند اسنپ دکتر انتقاد جدی کرد و گفت که دارو مانند پیتزا نیست که بتوان آن را از این طریق خرید و فروش کرد؛ بلکه فرآورده‌ای مرتبط با سلامت افراد است و باید مصرف آن توسط مسئول فنی به بیمار آموزش داده شود. او علاوه براین معتقد بود که سرنوشت تاکسی‌های اینترنتی نباید برای دارو نیز اتفاق بیفتد. اندکی بعد محمد شانه‌ساز، رئیس سازمان غذاودارو نیز در گفت‌وگو با رسانه‌ها پلتفرم‌های آنلاین سلامت را ناصرخسروی مجازی خواند؛ موضوعی که با اعتراض کسب‌وکارهای این حوزه از جمله اسنپ دکتر روبرو شد.

حال بیشتر از یک سال از مطرح شدن این مناقشات بین فعالان بخش‌های سنتی‌تر این حوزه و پلتفرم‌های سلامت می‌گذرد و به نظر می‌رسد که پلتفرم‌های سلامت نتوانسته‌اند در حل این دغدغه‌ها چندان موفقیتی به دست بیاورند.

گلرخ داوران، مدیرعامل اسنپ دکتر در گفت‌وگو با پیوست در رابطه با اینکه چطور می‌توان دغدغه‌های موجود برای حاکمیت را حل کرد، بر این باور است که حل‌ دغدغه‌های حاکمیت در حوزه سلامت به تنهایی از طرف ما به عنوان استارت‌آپ امکان پذیر نیست. او در این باره توضیح می‌دهد: «ما از روزی که فعالیت خودمان را شروع کرده‌ایم، به اشکال مختلف برای حل این دغدغه‌ها تلاش کرد‌ه‌ایم و بارها روند کار خود را به عنوان یک پلتفرم واسط که دسترسی کاربران به خدمات پزشکی، دارویی و بهداشتی را تسهیل می‌کند، تشریح کرده‌ایم. همچنین سعی کرده‌ایم به اشکال مختلف با وزارت بهداشت و سایر نهادهای ذی‌ربط دولتی و حاکمیتی ارتباط برقرار کرده و برای هرگونه همکاری مشترک اعلام آمادگی کنیم.»

او ادامه می‌دهد: «اما متاسفانه به نظر می‌رسد که در این نهادها هیچ تمایلی به همکاری با ما و حتی آشنایی با شکل فعالیت ما وجود ندارد و مکررا فعالیت اسنپ‌دکتر با صفحات زرد در فضای مجازی که به صورت غیرقانونی مشغول فروش دارو هستند، مقایسه می‌شود. برای مثال، وزیر محترم بهداشت اخیرا طی مصاحبه‌ای در رسانه ملی با اشاره به فعالیت پلتفرم‌های آنلاین دارو نظیر اسنپ‌دکتر، عنوان کردند که فروش آنلاین دارو بدون تایید دکتر داروساز تخلف محسوب می‌شوند. از فحوای این مصاحبه این‌طور به نظر می‌رسید که ظاهرا ایشان بر نحوه فعالیت ما اشراف ندارند و نمی‌دانند که تمام نسخه‌هایی که در اسنپ‌دکتر ثبت می‌شوند، تنها با تایید مسئول فنی داروخانه امکان عرضه دارند و هیچ دارویی بدون تایید مسئول فنی از طریق اپلیکیشن اسنپ دکتر ارائه نمی‌شود.»

داوران بر این باور است که متاسفانه به نظر می‌رسد که متولیان حوزه بهداشت و درمان بیش از آنکه به استارتاپ‌های حوزه سلامت به چشم همکار نگاه کنند و از ظرفیت‌های سلامت آنلاین استقبال کنند، به استارتاپ‌ها با دیده تردید و به عنوان رقیب نگاه می‌کنند که این امر چالش قدیمی تعارض منافع را به ذهن متبادر می‌کند.

هم‌بنیان‌گذار اسنپ دکتر در این باره ادامه می‌دهد: «در واقع این قبیل نهادها به جای استقبال از فعالیت استارتاپ‌های حوزه سلامت و نقشی که در تسهیل دسترسی مردم به پزشک و دارو و امکانات بهداشت و درمان دارند، بیشتر نگران ورود بازیگران جدید به این حوزه هستند. تا چندی پیش مساله نهادهایی نظیر سازمان غذا و دارو این بود که دارو کالای استراتژیک است و نمی‌توان به صورت اینترنتی عرضه شود. اما حال که متوجه ناکارآمدی راهبرد مقابله با تکنولوژی شده‌اند، در کسوت یک رقیب وارد میدان شده و دقیقا به دنبال راه اندازی پلتفرمی مشابه ساز و کار و مدل فعالیت ما هستند. اما به جای استفاده از تجربه پلتفرم‌هایی مثل اسنپ‌دکتر و دیدن ما به چشم همکار خود، به دنبال تخطئه و غیرقانونی خواندن فعالیت ما و اعمال یک نوع سیاست تبعیض‌آمیز هستند. به همین دلیل من فکر می‌کنم برای حل دغدغه‌های موجود، باید نگاه متولیان به فعالیت استارتاپ‌های سلامت تغییر کند و به جای اینکه ما را به چشم رقیب خود ببینند، باید تلاش‌های ما را به عنوان بخش خصوصی به رسمیت بشناسند و دست از انحصارگرایی بردارند تا  مسیر برای حل این دغدغه ها باز شود.»

او توضیح می‌دهد: «مسلما وظیفه نهادهای دولتی در حوزه سلامت مثل وزارت بهداشت یا سازمان غذا و دارو، تدوین سیاست‌های کلان و نظارت بر سلامت عمومی‌ست. اما به این معنی نیست که بخش خصوصی یا استارتاپ‌های سلامت که کارشان ارائه راهکارهای به روز و جدید برای حوزه سلامت است، نباید در این حوزه وارد شوند و یا مشارکتی داشته باشند.»

 نقشی در فروش یا تامین دارو نداریم

داوران در پاسخ به این سوال که فرایند موجود در اسنپ دکتر در زمان ناموجود شدن برخی از داروها چطور می‌تواند نقش مثبتی را ایفا کند، می‌گوید: «همانطور که اشاره شد، ما نقشی در تامین یا فروش دارو نداریم، ما هیچ‌گاه ناصر خسروی مجازی نبوده و نیستیم. ما فقط به عنوان یک پلتفرم واسط، کاربرانی را که نیاز به تامین دارو دارند، به داروخانه‌ها متصل می‌کنیم. در نتیجه در شرایطی که دارویی کمیاب باشد، ما به دلیل زیرساخت آنلاینی که فراهم کرده‌ایم، این امکان را داریم که نسخه دارو را به چندین داروخانه ارسال کنیم. در نتیجه، کاربران بدون اینکه بخواهند به شکل فیزیکی به داروخانه‌های مختلف مراجعه کنند، از موجودی دارو در داروخانه‌ها مطلع و داروی خود را راحت‌تر تامین می‌کنند. این امکان در شرایطی مثل کرونا و یا در شرایطی که دارو کمیاب است، می‌تواند برای کاربران کمک‌کننده باشد.»

او در ادامه با بیان اینکه ما به دلیل این مخالفت‌ها با دشواری‌های فراوانی مواجه هستیم که به هر حال در توسعه خدمات ما موثر بوده است، می‌گوید: «امیدواریم که متولیان امر به استارتاپ‌های حوزه سلامت به شکل همکار خود و به عنوان یک بازوی کارآمد نگاه کنند و این امکان را به ما بدهند که مشارکت بیشتری در تسهیل دسترسی مردم به خدمات آنلاین داشته باشیم و بتوانیم موثرتر در این حوزه عمل کنیم.»

هنوز زمینه برای تعامل پویا و سازنده با حاکمیت فراهم نشده است

مدیرعامل اسنپ دکتر در پایان توضیح می‌دهد که این مجموعه تابه‌حال مکاتبات بسیاری با وزارت بهداشت، سازمان غذا و دارو و غیره داشته‌ و جلساتی هم با دوستان برگزار شده است. همچنین اسنپ دکتر با نهادهایی مثل بهزیستی پروژه‌هایی را اجرا کرده‌ایم. اما هنوز زمینه برای تعامل پویا و سازنده فراهم نشده است. به هر حال ما با تکیه بر آمارهایی که از استفاده کاربران در سراسر ایران از سرویس‌های خود داریم، فکر می‌کنیم در تسهیل دسترسی به خدمات پزشکی، روانشناسی و دارویی موثر هستیم. سال گذشته اسنپ‌دکتر از مراجعه حضوری هزاران نفر به مراکز درمانی و درمانگاه‌ها برای دریافت خدمات سلامت جلوگیری کرده است. این نشان می‌دهد که اسنپ‌دکتر ظرفیت زیادی برای ارائه خدمات سلامتی دارد و این خدمات با تعامل بیشتر می‌تواند از بار سنگینی که بر دوش سیستم بهداشت و سلامت است، بکاهد.