واتس‌اپ، پرونده‌ای برای تعارض منافع شهروندان

باز هم دوگانه امنیت و آزادی. در این صفحات بارها گفته‌ایم فضای مجازی کنونی، بهترین محل برای نمود یکی از دوراهی‌های بزرگی است که بشریت در مقابل آن قرار گرفته است. دوراهی‌ای که یک سوی آن آزادی است و حقوق بشر و حق بر حریم خصوصی و راه دیگر آن امنیتی است که یکی از مهم‌ترین کارکردهای یک دولت است و هر شهروندی، تامین آن را از دولت انتظار دارد. این دوگانه البته فارغ از بعد کارکردی یک بعد تئوریک هم دارد و آن پاسخ به این سوال است که آیا حداکثر امنیت می‌تواند آزادی به همراه داشته باشد یا حداکثر آزادی است که امنیت را برای مردم فراهم می‌کند. دوگانه امنیت و آزادی در فضای مجازی علاوه بر شهروندان و دولت، طرف دیگری به نام شرکت‌های تجاری هم دارد؛ شرکت‌هایی که کالاها و خدمات مختلف فناوری اطلاعات را ارائه می‌کنند و حالا در میانه شهروندان و دولت‌ها قرار گرفته‌اند. از طرفی سود مشتریان را می‌خواهند و از سویی علاقه دارند با رعایت قوانین و مقررات دولت‌ها، اجازه فعالیت در کشورها را داشته باشند. یکی از جدیدترین نمود‌های این تضاد سه‌گانه را شماره قبل در ماجرای اپل و اف‌بی‌آی ذکر کردیم و حال به پرونده جدیدی می‌پردازیم که این بار در برزیل تشکیل شده است. ماجرا این است که هفته گذشته واتس‌اپ برای مدت کوتاهی در برزیل مسدود شد. مسدود شدن این نرم‌افزار ارتباطی باعث شد ارتباط 100 میلیون کاربر برزیلی این نرم‌افزار قطع شود و در مدت‌کوتاهی میزان نصب پیام‌رسان محبوب ما ایرانیان، یعنی تلگرام در برزیل به شکل سرسام‌آوری رشد کرد. اما ماجرای ما این نیست. مساله ما این است که واتس‌اپ با حکم یک دادگاه و به دلیل این مسدود شده که در رمزگشایی از یک پیام ارتباطی مربوط به یک پرونده مواد مخدر همکاری نکرده. این نخستین تضاد واتس‌اپ با قوانین برزیل نبوده و پیش از...