چرا کاربران صرافی بایننس سرمایه‌هایشان را خارج کردند؟ بحران مشروعیت بزرگ‌ترین صرافی رمزارزی

به گزارش پیوست، جریان خروجی سرمایه از صرافی رمزارزی بایننس در هفته گذشته رکورد زد. این صرافی در جریان فروپاشی FTX به نظر می‌رسد همچنان به عنوان یکی از اصلی‌ترین بازیگران بازار رمزارزها به فعالیت خود ادامه می‌دهد. این صرافی در سال ۲۰۱۸ تنها هشت درصد از سهم بازار بیت‌کوین را در دست داشت با این حال توانست این عدد را در سال ۲۰۲۲ به ۲۸ درصد برساند.

دارایی موجود در بایننس متعلق به مشتریان این صرافی است و روند رشد این موجود نشان دهنده اعتماد کاربران به پلتفرم معاملاتی بایننس است. بایننس اکنون حدود ۶۰ درصد از حجم کل معاملات نقدی و مشتقات را به خود اختصاص داده و در چند سال اخیر به بزرگ‌ترین صرافی رمزارزی در بازار کریپتو تبدیل شده است.

در سال‌های گذشته صرافی‌های Mt. gox و FTX بزرگ‌ترین صرافی‌های رمزارزی متمرکزی بودند که با اتهامانی همچون کلاه‌برداری و اختلاس در نهایت دچار فروپاشی و ضرر و زیان کاربران شدند. فروپاشی این پلتفرم‌ها ضربات سختی به بازار رمزارزها زد و در کوتاه مدت باعث افت ارزش این بازار شد. با این حال سازمان‌ها و شرکت‌های متمرکز مانند صرافی‌ها هویت تعریف شده‌ای در فضای غیرمتمرکز کریپتو ندارند و در بلند مدت کاربران با جایگزینی و مهاجرت به پلتفرم‌های معاملاتی غیرمتمرکز، این خلاها را پر کردند.

صرافی FTX نشان داد که هیچ سازمان و مخصوصا صرافی متمرکزی در صنعت رمزارزها محل ایمنی نیست. با شروع دمینوی سقوط در ماه گذشته بایننس مجبور به ارائه PoR یا اثبات ذخایر برای حفظ اعتماد کاربران شد. اما امروزه داده‌های بلاک‌چینی جریان دارایی‌های بایننس نگرانی‌هایی را در مورد پشت‌پرده غیرشفاف این صرافی نشان می‌دهد.

ارزش کلی توکن بایننس (BNB) و وضعیت کلی تجارت بایننس متاثر از کل بازار با مشکل مواجه شده است. در این گزارش با استفاده از برخی معیارها سعی می‌کنیم برخی از دلایل این نگرانی‌ها را بررسی کنیم.

جریان دارایی‌های صرافی بایننس

با نگاهی به داده‌های پلتفرم‌های آنالیز داده بلاک‌چینی Nansen و Glassnode متوجه خروجی قابل توجه توکن‌های مختلف و بیت‌کوین از بایننس هستیم. از توکن‌های اترومی و مبتنی بر استاندارد ERC20 حدود ۳ میلیارد دلار تنها در یک روز از این صرافی خارج شده است. Nansen تمام ارزش موجودی مربوط به کیف‌پول‌های بایننس را ۶۲ میلیارد دلار تخمین می‌زند که از این حجم حدود ۵۰ درصد از آن را استیبل‌کوین‌های BUSD و USDT تشکیل می‌دهد.

داده‌های گلس‌نود هم نشان‌دهنده کاهش هفت درصدی موجودی بایننس است. با این حال در مورد بیت‌کوین این داده‌ها نشان می‌دهد که ذخایر بایننس روندی افزایشی داشته است. این آمار تنها مربوط به یک دوره زمانی کوتاهی است که پس از انتشار اخبار مربوط به FTX در حال وقوع است.

اتفاقی مشابه با FTX با این تفاوت که جریان خروج سرمایه از FTX روند بلندمدت‌تری ادامه داشت. خروج سرمایه در حجم بالا از صرافی بایننس در روزهای گذشته نگران کننده به نظر می‌رسد و کاربران را با این سوال مواجه کرده که آیا این یک اتفاق یا روندی طبیعی در تجارت است یا شاهد ادامه سونامی FTX هستیم؟

با توجه به PoR بایننس نگرانی بابت ذخایر کریپتویی بایننس وجود ندارد. در حال حاضر این شرکت ده‌ها میلیارد دلار دارایی کاربران را نگهداری می‌کند. اما مشکل اصلی اینجاست که آیا بایننس مشابه FTX اقدام به وثیقه‌گذاری دارایی‌ها و ترکیب آنها کرده است؟ یا این شرکت چه میزان بدهی معوقه در برابر دارایی کاربران دارد؟

اعتماد نکن، تایید کن

مدیرعامل بایننس Changpeng Zhao (CZ) اعلام کرده که این شرکت هیچ‌ تعهدی با شرکت دیگری ندارد، با این حال این صحبت‌ها مشابه صحبت‌های مدیرعامل FTX، ارزش خاصی ندارد. در حقیقت نمی‌توان CZ را به دروغ متهم کرد و مشکل اینجاست که نمی‌توان این صحبت‌ها را به دلیل عدم شفافیت، اثبات کرد.

اکوسیستم رمزارزها بر مبنای جمله معروف (اعتماد نکن، تایید کن) ساخته شده است. اما مدیرعامل بایننس در مورد صحبت‌های پیرامون بدهی‌های این شرکت صرفا به جملاتی همچون (ما به کسی بدهی نداریم) بسنده می‌کند.

در مورد تاثیرگذاری بایننس در صنعت رمزارزها و مخصوصا مشتقات این صنعت شکی نیست. اما هیچ روشی برای مشخص کردن روابط بایننس با سایر شرکت‌ها و تجارت علیه مشتریان با استفاده از وجو و داده‌های مشتریان وجود ندارد. همچنین خروج مدیر ارشد حقوقی اسبق صرافی کوین‌بیس از شعبه آمریکایی بایننس با سمت مدیرعال، تنها پس از ۳ ماه با سوالات بسیاری همراه بود.

این موارد مشکوک با نگاهی به قیمت توکن BNB افزایش پیدا می‌کند. ارزش این توکن به نسبت بیت‌کوین به بالاترین حد خود نزدیک شده است و در ۷۸۵ روز گذشته حدود ۸۰۰ درصد در برابر بیت‌کوین با افزایش مواجه شده است.

هفته‌های آینده احتمالا پر از تیتر‌های رسانه‌ها و سرفصل‌های مختلف جدید مقررات جهانی ارزهای دیجیتال در دنیای پس از FTX است. تا کنون کاربران و کارشناسان زیادی از پلتفرم‌های متمرکزی معاملاتی برای راه‌حل‌های حضانت دارایی و مشخص شدن شرایط درست نگهداری این دارایی‌ها، خواسته‌اند تا موراد مختلف را بررسی و نتایج را به شفاف‌ترین روش ممکن منتشر کنند.

این درخواست‌ها به معنی عدم اعتماد به شرکت‌ها و افراد نیست بلکه همانطور که گفته شد در فضای رمزارزها بدون اثبات به هیچ شخص حقیقی و حقوقی اعتمادی وجود ندارد و طبیعتا فعالان این حوزه هم از این فرهنگ آگاهند.

یکی از اصلی‌ترین اهداف شکل‌گیری رمزارزها گرفتن اختیار از نهادهای متمرکز و دادن اختیار و مسئولیت دارایی‌ها به کاربران است. تایید مالکیت دارایی‌ها در این فضا با استفاده از بلاک‌چین و رمزنگاری انجام می‌شود و واسطه‌ها هیچ‌گونه مجوزی برای انجام این اقدامات ندارند. با توجه به اتفاقات اخیر کاربران باید رسیک طرف مقابل (واسطه‌ها و صرافی‌ها) را سنجیده و در مورد عواقب اعتماد بدون اثبات نسبت به این شرکت‌ها آگاه شوند. با این اقدامات می‌توان از اجرای طرح‌های پانزی مانند FTX یا حتی خطر بزرگ‌تری مانند فروپاشی بزرگ‌ترین صرافی رمزارز (بایننس) جلوگیری کرد و سرمایه بسیاری از افراد را نجات داد.