نگاهی به ترفند‌های توزیع‌کنندگان بدافزار

به گزارش روابط عمومی مرکز مدیریت راهبردی افتا، برخی دیگر از ترفندهای توزیع‌کنندگان بدافزار شامل مخفی کردن فایل‌های اجرایی بدافزار در قالب برنامه‌های کاربردی متداول، امضای آنها با گواهی‌نامه‌های معتبر یا حتی هک کردن سایت‌های قابل‌اعتماد برای سواستفاده و به‌کارگیری از آنها به‌عنوان نقاط توزیع فایل‌های مخرب است.

کاربران می توانند برای شناسایی بدافزارها از سایت (VirusTotal)، سایت پویش و تحلیل بدافزار استفاده کنند که هر فایل ارسالی از سوی کاربران را در اکثر ضدویروس‌های مطرح بررسی کرده و گزارش شناسایی یا عدم شناسایی آنها را در اختیار کاربر قرار می‌دهد. این سایت در بازه زمانی ۱۲ دی ۱۳۹۹ تا ۱۰ تیر ۱۴۰۱، روزانه دو میلیون فایل ارسالی کاربران را تحلیل کرده است.

بهره‌جویی از دامنه‌های معتبر

توزیع بدافزار از طریق ‌سایت‌های معتبر، محبوب و با رتبه بالا به مهاجمان این امکان را می‌دهد تا فهرست‌های مسدود شده مبتنی بر IP را دور بزنند و همواره در دسترس باشند و سطح اعتماد بیشتری را جلب کنند.

سایت VirusTotal، بر اساس فهرست هزار سایت محبوب و برتر (Alexa top 1000 websites) و از میان ۱۰۱ دامنه متعلق به این سایت‌ها، ۲.۵ میلیون فایل مشکوک دانلود شده را شناسایی کرده است. قابل توجه‌ترین موردی که از آن بیشترین سواستفاده صورت گرفته، Discord است که به کانون توزیع بدافزار تبدیل شده است. پس از آن سرویس‌دهنده میزبانی‌کننده سرورها و خدمات ابری Squarespace و Amazon در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

استفاده از گواهی‌‌نامه‌های معتبر سرقت شده

امضای نمونه‌های بدافزاری با گواهی‌نامه‌های معتبر سرقت شده، روشی دیگر برای فرار از تشخیص توسط ضدویروس‌ها و هشدارهای صادر شده از سوی راهکارهای امنیتی است.

در میان تمام نمونه‌های مخرب آپلود شده در VirusTotal در بازه زمانی یادشده، بیش از یک میلیون مورد امضا شده و ۸۷ درصد از آنها از یک گواهی‌نامه‌ معتبر استفاده کرده‌اند. گواهی‌نامه‌های رایج به‌کار گرفته شده در امضای نمونه‌های مخرب ارسال شده به سایت یادشده عبارت‌اند از: Sectigo، DigiCert، USERTrust و Sage South Africa.

مخفی شدن در قالب نرم‌افزارهای معتبر و محبوب

مخفی کردن یک بدافزار قابل اجرا در قالب یک برنامه کاربردی معتبر و محبوب در سال ۲۰۲۲ روند صعودی داشته است.

قربانیان با تصور اینکه برنامه‌های موردنیاز خود را دریافت می‌کنند، این فایل‌ها را دانلود کرده، اما با اجرای فایل‌های نصب‌کننده نرم‌افزار، سیستم‌های خود را به بدافزار آلوده می‌کنند. برنامه‌های کاربردی که مهاجمان بیشترین سواستفاده را از آنها کرده‌اند اغلب دارای نشان (Icon) مربوط به محصولات Skype، Adobe Acrobat، VLC و 7zip هستند.

برنامه محبوب بهینه‌سازی Windows به نام CCleaner که اخیراً در کارزاری مورد بهره‌جویی قرار گرفته نیز یکی از گزینه‌های محبوب هکرها است و نسبتاً آلودگی و توزیع فوق‌العاده‌ای را به دنبال داشته است.
مهاجمان در کارزار یادشده از تکنیک‌های موسوم به Black Hat SEO پیروی کردند تا ‌سایت‌های به‌کار گرفته شده برای توزیع بدافزار خود را در نتایج جستجوی Google در رتبه‌بندی بالایی قرار دهند و به‌این‌ترتیب افراد بیشتری فریب‌خورده و فایل‌های اجرایی مخرب را دانلود کنند.

فریب کاربران از طریق فایل‌های نصب معتبر

در نهایت، ترفند دیگر توزیع کنندگان بدافزار، پنهان کردن بدافزار در فایل‌های نصب برنامه‌های معتبر و اجرای پروسه هک در پس‌زمینه (Background) است، درحالی‌که برنامه‌های واقعی در پیش‌زمینه (Foreground) در حال اجرا هستند.

این تکنیک ضمن فریب قربانیان منجر به بی‌اثر شدن برخی موتورهای ضدویروس می‌شود که ساختار و محتوای فایل‌های اجرایی را بررسی نمی‌کنند.

بر اساس آمار سایت VirusTotal، به نظر می‌رسد که این روش امسال نیز در حال افزایش است و از Google Chrome، Malwarebytes، Windows Updates، Zoom، Brave، Firefox، ProtonVPN و Telegram به‌عنوان طعمه استفاده می‌کنند.

چگونه ایمن بمانیم؟

کارشناسان مرکز مدیریت راهبردی افتا می‌‌گویند: هنگامی که به دنبال دانلود نرم‌افزار هستید، یا از فروشگاه موجود در سیستم‌عامل خود استفاده کنید یا آن را از صفحه دانلود رسمی برنامه، دریافت کنید.
همچنین، مراقب تبلیغاتی که در نتایج جستجو ممکن است رتبه بالاتری داشته باشند، باشید، زیرا مهاجمان سایت‌ها را به‌راحتی، جعل می‌کنند به‌طوری‌که کاملاً شبیه سایت‌های معتبر به نظر می‌رسند.

به گفته کارشناسان مرکز مدیریت راهبردی افتا، هر کاربر موظف است، پس از دانلود یک فایل نصب‌کننده نرم‌افزار و همیشه قبل از اجرای فایل، یک پویش ضدویروس روی آن انجام دهد تا مطمئن شود حاوی بدافزار نیست. در نهایت، از به‌کارگیری نسخه‌های کرک شده، نرم‌افزارهای قفل‌شکسته و غیرمجاز خودداری کنید زیرا معمولاً به انتقال بدافزار منجر می‌شوند.