شبکه‌های اجتماعی با ما چه می‌کنند

شبکه‌های اجتماعی با بالا رفتن میزان استفاده از گوشی‌های هوشمند، افزایش نسبی سرعت اینترنت در کشور و گسترش پوشش شبکه‌های همراه، بخش حیاتی زندگی روزمره ما شده‌اند. مزایای بی‌شمار حضور در این شبکه‌ها بر کسی پوشیده نیست؛ خواندن اخبار، یافتن دوستان جدید، به اشتراک‌گذاری تجارب، آموزش، فرصت دیده‌ شدن برابر و غیره موجب شده است تا ما روزمره وقت زیادی را در آنها سپری کنیم. اما حضور در این شبکه‌ها چه تاثیرات منفی‌ای می‌تواند داشته باشد؟ شاید مهم‌ترین تهدیدی که برای شبکه‌های اجتماعی می‌دانیم نقض حریم خصوصی افراد باشد. مدت زیادی نمی‌گذرد که مارک زاکربرگ، مدیرعامل فیس‌بوک، در جلسه‌ای پنج‌ساعته از کاربران این جلسه عذرخواهی کرد و توضیحاتی در مورد رسوایی‌های اخیر این شرکت ارائه داد؛ از دسترسی شرکت کمبریج آنالیتیکا به اطلاعات شخصی حدود ۸۷ میلیون کاربر گرفته تا استفاده‌ روسیه از این پلتفرم برای اشاعه‌ خبرهای کذب. اما تهدیدات شبکه‌های اجتماعی فقط به این ختم نمی‌شود. این مقاله با کمک مطالعات اقتصاد رفتاری به بررسی چند نکته در این رابطه می‌پردازد. جستار اول، شبکه‌های اجتماعی و توانایی حل مساله آزمایش مسری بودن عواطف فیس‌بوک فیس‌بوک در سال 2014 یک آزمایش روانشناختی عظیم روی 689 هزار و سه نفر با دستکاری فید خبری افراد به بررسی این موضوع پرداخت که آیا احساسات در تایم‌لاین افراد قابل سرایت از فردی به فرد دیگر هست یا خیر. در این آزمایش افرادی که در معرض گزاره‌های مثبت کمتری قرار گرفتند مطالب مثبت کمتری تولید می‌کردند و احساسات منفی بیشتری بروز می‌دادند و بالعکس. هرچند امروزه با اجرای قوانین سفت و سخت از انجام چنین آزمایش‌هایی جلوگیری می‌شود اما شیطنت محققان این شبکه اجتماعی یک یافته مهم به همراه داشته است. نتایج حاکی از آن بودند که نه تنها به راحتی می‌توان، مثل فیلم‌های علمی‌تخیلی، عواطف خاصی را همچون شادمانی و غم یا یأس و امید و غیره در انسان‌ها بارگذاری کرد بلکه...