مدیرعامل بلوبانک: اختلال‌های بلوبانک در مقایسه با سایر بانک‌ها ناچیز است

 تقریبا حدود ۷ ماه از زمانی که شما مدیرعامل بلوبانک شده‌اید، گذشته است، در این مدت سعی کردید چه تغییرات کلیدی یا استراتژیکی در ساختار بلوبانک ایجاد کنید؟

پاسخ به این سوال را از زوایای مختلفی می‌توان بررسی کرد. به منظور سادگی، استراتژی را به دو بخش ثابت و پویا تقسیم‌بندی می‌کنم. بخش ثابت استراتژی یک کسب‌وکار، همان خط فکری یا باور حاکم بر DNA سازمان است و در طول زمان کمتر تغییر می‌کند. در مقابل بخش پویای استراتژی همواره به اقتضای کسب‌وکار و نیاز بازار در حال تغییر است. برای پاسخ به این سوال تمرکز بیشتری بر بخش دوم خواهم داشت.

بخش ثابت استراتژی بلو در واقع یک تغییر پارادایم فکری است که از سال ۹۸ شروع شد و طی آن به هر چیزی که در بانکداری معمول و مرسوم بود با تامل بیشتر نگاه کردیم؛ ما با نگاه disruptive به بانکداری سنتی، سیستم بانکداری جدیدی را خلق کردیم و تجربه‌ای متفاوت از فرایندهای بانکی برای کاربران فراهم کردیم. در این مسیر به سادگی و راحتی و حذف اضافات توجه زیادی داشتیم و بر این باور بودیم که چیزی بیش از یک موبایل هوشمند برای انجام امور بانکی لازم نیست.

ما در حال حاضر بیش از ۱۲.۵ میلیون کاربر داریم که تا پایان سال این عدد از مرز ۱۳ میلیون عبور خواهد کرد، تامین فنی این گروه از کاربران از نظر پایداری و در دسترس بودن ۲۴ ساعته و به موازات آن پوشش نیازهای روزانه کاربران دغدغه اصلی ماست. بلو در نقش یک نئوبانک تلاش می‌کند تا پاسخگوی همه‌ نیازهای کاربران در گروه‌های مختلف باشد.

در سمت دیگر، توجه به نیازهای گروه‌ دیگری از کاربران از جمله کسب‌وکارها، نیکوکاران، گردشگران، ورزشکاران و هنرمندان و غیره قرار گرفته است و برای توسعه‌ خدمات جدید در کنار ارائه خدمات مرسوم بانکداری، نیاز به انجام مراحل تحقیق و توسعه تا رسیدن به طرح‌های قابل اتکا وجود دارد تا بتوانیم محصولاتی را خلق کنیم که رضایت کاربران را به همراه داشته باشد.

بدیهی است برای برنامه‌ریزی و رسیدن به مواردی که گفته شده، ایجاد و استقرار یک ساختار سازمانی چند بیزینسی (Multibusiness Structure) متناسب با خدمات جدید در اولویت قرا دارد. این زیرساخت در بلو انجام شده و تغییرات مورد نیاز در لایه‌های فنی عملیات، بازاریابی و محصول اتفاق افتاده است. بسیار امیدوارم در سال ۱۴۰۴ با حفظ دستاوردهای سال‌های گذشته بلو بتوانیم خدمات و امکانات جدیدی را برای گروه‌های جدید مشتریان و همچنین شرکای تجاری بلو ارائه کنیم.

هنوز سقف وام ۴۰ میلیون است و چه میزان درخواست وام کاربران بلو افزایش پیدا کرده است؟

تیم‌های توسعه کسب‌وکار و مدیران ارشد بلوبانک سامان از اولین روز شروع کار، معتقد بودند که بلو تا زمانی که وام در دسترس برای مشتریان خود نداشته باشد نمی‌تواند خود را به عنوان یک بانک معرفی کند. با این تفکر از روز اول توسعه ماژول وام و اعتبار بلو در دستور کار قرارگرفت و با تلاش همکاران فنی این زیرساخت در سال ۱۴۰۱ عملیاتی شد. از همان زمان مسیر توسعه برای دو محصول اعتباری شروع شد.

مهمترین شاخصه محصول وام بدون وثیقه و ضامن بلو این بود که در کمترین زمان ممکن برای مشتری واریز شود و کاربر بتواند برای رفع نیازهای اضطراری و پیش‌بینی نشده خود از آن استفاده کند. لازمه سرعت واریز این نوع وام عدم نیاز به وثیقه و ضامن بود چون ارائه وثیقه یا ضامن از سوی کاربر معمولا بسیار زمان‌بر بوده و منجر به طولانی شدن فرآیند اعطای وام می‌شود.

این الزامات در کنار اهمیت کنترل ریسک نکول، منجر به توسعه‌ی الگوریتم‌های رفتارشناسی بر اساس داده‌های مشتریان بلو شد، به این ترتیب که بر اساس خروجی الگوریتم رفتارشناسی، به کاربر پیشنهاد وام تا ۴۰ میلیون تومان ارائه می‌شود. در سال ۱۴۰۲ و با هدف جمع‌آوری داده و تست و بررسی الگوریتم‌های اعتبارسنجی مبتنی بر رفتار، به ۳۱۰ هزار نفر از کاربران بلو وام بدون وثیقه و ضامن اعطا شد که با بررسی نتایج این فاز و عملیاتی شدن ماژول اعتبارسنجی در سال ۱۴۰۳ این تعداد به یک میلیون و پانصد هزار نفر در سال ۱۴۰۳ رسید. با افزایش استقبال از این محصول، همینطور با توجه به دقیق‌تر شدن الگوریتم‌های رفتارشناسی، افزایش مبلغ وام‌های بدون وثیقه و ضامن را در برنامه‌های خود برای سال ۱۴۰۴ قرار داده‌ایم.

محصول دیگر وام‌های شرکای تجاری بود  این نوع اعتبار با هدف ارائه وام‌هایی با مبلغ بالاتر و برای مصارف مشخص مانند خرید کالا یا خدمات، به کاربران بلو طراحی شده است. در این محصول و با هدف کنترل ریسک، اخذ تضمین‌های لازم به شرکای تجاری محول شده است و مشتریان می‌توانند بعد از ارائه ضمانت‌های لازم به شرکای تجاری بلو برای دریافت وام‌ تا سقف ۱۵۰ میلیون تومان از بلو درخواست دهند.

با این توضیحات، تا امروز بلو به حدود ۱۲.۵ میلیون کاربر خود بیش از ۲ میلیون فقره وام و در مجموع به مبلغ ۳۷ همت اعطا کرده و موفق شده است که در این مدت نرخ نکول برای بازپرداخت این حجم از وام را به نرخ قابل توجه ۰.۳۵٪ برساند.

در زمینه صدور چک الکترونیکی چه کارهایی انجام داده‌اید؟ درست است که مخاطب شما نسل z است اما فرآیند چک در بلو نیاز به تغییر جدی دارد تا مشکلات کاربران در این زمینه برطرف شود. چه فعالیت‌‌‌هایی در این باره انجام داده‌اید؟

ایجاد حساب جاری و صدور چک الکترونیکی در نقشه راه توسعه محصول بلو وجود دارد و در سال ۱۴۰۴ عملیاتی خواهد شد. علاوه‌بر این امکان وصول چک‌های کاغذی سایر بانک‌ها در وجه سپرده‌های بلو از طریق شعب بانک سامان نیز عملیاتی شده و کاربران بلو می‌توانند چک‌های بانکی خود را که در وجه سپرده‌های بلو صادر شده از طریق شعب بانک سامان وصول کنند.

ارائه محصولات بر پایه چک و حساب جاری، موضوعی است که همواره مورد توجه ما بوده و ارتباطی با نیازمندی‌های نسل z ندارد. خودمان هم بر این باور هستیم که باید بتوانیم با سبد محصول کامل‌تری تمام نیازهای کاربران را رفع کنیم. در این مسیر توجه به دیجیتال بودن تمام خدمات بلو نیز تجربه کاربری ایده‌آل نیاز دارد تا قدم به قدم و در مراحل مختلف سبد محصولات خود را کامل‌ کنیم.

برای محصول چک، در گام اول سرویس‌های صیادی از طریق اپلیکیشن به کاربران ارائه و در گام دوم امکان وصول چک‌های بانکی کاغذی در شعب سامان برنامه‌ریزی و عملیاتی شدند. گام‌های بعدی شامل امکان وصول چک‌های عادی، افتتاح سپرده جاری و صدور چک در نقشه راه این محصول قرار دارد که طبق برنامه در سال ۱۴۰۴ عملیاتی خواهد شد.

بلوبانک سال گذشته با اختلال  و قطعی‌هایی مواجه شد، چه برنامه‌هایی برای رفع اختلال‌ها و توسعه زیرساخت‌های فنی دارید؟

 بخش قابل توجهی از کاربران بلو نسل Z هستند و از شاخصه‌های رفتاری این نسل انعکاس روزانه دغدغه‌ها و مشکلات خود در شبکه‌های اجتماعی است. کاربران بلو همواره تجربه‌های مثبت یا منفی کاربری خود را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند. واقعیت این است که اختلال‌هایی که در خدمات‌رسانی به کاربران بوجود می‌آید در مقایسه با سایر بانک‌های بزرگ کشور عدد ناچیزی است اما همین مقدار ناچیز به سرعت در شبکه‌های اجتماعی منعکس شده و دیده می‌شود. ما به این موضوع به چشم یک فرصت برای بهبود خدمات خود نگاه می‌کنیم و با احساس مسئولیت بیشتری تلاش می‌کنیم که کوچک‌ترین اختلال و مشکل در ارائه خدمات را بهبود دهیم.

رشد بلو چه از نظر تعداد کاربران و چه از نظر تعداد تراکنش در کل شبکه بانکی کشور بسیارخوب بوده و همین مسئله باعث شد تا از همان روزهای اول، موازی با توسعه محصولات جدید، توسعه زیرساخت‌ها و بسترهای خدمات‎رسانی را با اولویت بالا اجرا کنیم.

بلوبانک به سودآوری رسیده است؟ مدل درآمدی شما بیشتر مبتنی بر کارمزدها بوده یا خدمات ارزش افزوده؟

خوشبختانه بلو، بخاطر اقبال عمومی جامعه و رشد کاربران زودتر از آنچه که تصور می‌شد به سودآوری رسید. این موضوع باعث شده تا بلو با اتکا بر پشتیبانی سهامداران خود، همواره در مسیر رشد و نوآوری قدم بردارد. مدل درآمدی بلو مثل سایر بانک‌هاست. بخش مهمی از درآمد بلو از مسیر واسطه‌گری مالی مطابق مصوبات شورای پول و اعتبار و بخش دیگری نیز از طریق تسهیل عملیات بانکی روزانه مبتنی بر کارمزدهایی که در دستورالعمل‌های بانک مرکزی قرار دارد، تامین می‌شود.

سال قبل خبرهایی از حملات سایبری یا مشکلات امنیتی از بلو منتشر شد که بلو آن را تکذیب کرد. در بحث حملات سایبری و امنیت داده‌های کاربران چه کارهایی کردید؟

فعالیت در بستر اینترنت با ریسک حملات سایبری همراه است. این موضوع با بزرگ شدن و توسعه مقیاس فعالیت‌های یک بنگاه اقتصادی نمود بیشتری نیز پیدا می کند. بلو هم از این قاعده مستثنی نیست. در واقع این ریسک‌ها برای کسب‌وکارها حذف شدنی نیستند اما مدیریت آن‌ها اهمیت فراوانی دارد. ما در بلو، در بخش امنیت کاربران سرمایه‌گذاری‌های استراتژیکی را انجام داده‌ایم و این موضوع همچنان ادامه دارد و همواره بخش قابل توجهی از درآمدهای بلو به این امر تخصیص پیدا می‌کند. حضور افراد با دانش و تجربه در حوزه امنیت به موازات به کارگیری سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای به‌روز و شناخته شده برای ما اهمیت زیادی دارد و همواره از روش‌ها و ابزارهای تخصصی برای توسعه نرم‌افزارها و کنترل کیفی سختگیرانه پیش از انتشار نسخه‌های اپلیکیشن، استفاده می‌کنیم.

اخبار مربوط به حملات سایبری و موضوعات امنیتی بیش از آنکه به مسائل فنی مربوط باشد به موضوعات خارج از کنترل ما ارتباط دارند. دسته اول از این موضوعات با هدف باج‌گیری از کسب‌وکارها و یا تحت تاثیرقراردادن خوشنامی برندها به مقاصد مختلف انجام می‌شود. یک نمونه از این اقدامات مربوط به اختلال خرداد ماه سال جاری است که به علت قطعی برق منطقه‌ای دیتاسنترها دچار مشکل شد و ما شاهد انتشار این نوع اخبار بودیم. همچنین ما شاهد انتشار خبری مبتی بر حمله سایبری و نشر اطلاعات بودیم که به محض مطلع شدن از این موضوع تیم امنیت دست به کار شد و نسبت به واقعی نبودن داده‌ها مطمئن شدیم این نوع اخبار می‌تواند اعتماد کاربران را تحت تاثیر قرار دهد.

دسته دوم به نحوه استفاده و عدم توجه به نکات امنیتی توسط کاربران در هنگام استفاده از اپلیکشن برمی‌گردد.  تعدادی از کاربران در دام  کلاهبرداران شبکه‌های اجتماعی می‌افتند و با در اختیار قراردادن اطلاعات مهمی مثل رمز و نام‌ کاربری حساب خود، متحمل ضررهای مالی می‌شوند. فریبکاران فضای مجازی با وعده‌هایی مثل پرداخت پول یا وام، اطلاعات حساب بانکی کاربران را دریافت می‌کنند. تیم حقوقی بلو در چنین شرایطی همواره در کنار کاربران است و تمام تلاش خود را می‌کند با پیشبرد لایه‌های قانونی از حقوق کاربران دفاع کند.

آیا بلوبانک برنامه‌ای برای توسعه خدمات خود در خارج از ایران دارد؟ چه بازارهایی را هدف قرارداده‌اید؟

ما هم مثل هر بیزینسی به گسترش فعالیت‌ها در سطح بین‌المللی علاقه‌مندیم و حال حاضر روش‌های مختلفی را برای ورود به بازار جهانی بررسی کردیم. از جمله این روش‌ها می‌توان به همکاری با نئوبانک‌های خارجی در خلق سرویس‌های جدید، ارائه خدمات به مشتریان بین‌المللی و مشارکت در اکوسیستم‌های جهانی اشاره کرد. حضور در بازارهای بین‌المللی می‌تواند فرصت‌های جدیدی برای رشد و نوآوری بلو ایجاد کند که در سال پیش‌رو این مسیر را با الویت بالایی پیگیری می‌کنیم.

با این حال، ملاحظات و چالش‌های متعددی در این زمینه وجود دارد که نیازمند بررسی و حل‌وفصل هستند. از جمله این چالش‌ها، رعایت الزامات قانونی و مقررات داخلی و بین‌المللی ، محدودیت‌های مربوط به تحریم‌ها، مسائل مربوط به تطبیق با استانداردهای مالی و عملیاتی بین‌المللی ، و مدیریت ریسک‌های مرتبط با بازارهای جدید است. در حال حاضر، تمرکز ما بر ارزیابی این محدودیت‌ها و یافتن راهکارهای مناسب برای حرکت در این مسیر به شکلی پایدار و منطبق بر قوانین است.

بلوبانک چه برنامه‌هایی برای جذب کسب‌وکارهای کوچک و متوسط یا SME هادارد؟

در حالی که دنیای کارآفرینی در حال پوست‌اندازی و رشد است به نظر می‌رسد که سیستم‌های مالی و بانکی متناسب با آنها رشد نکرده‌اند و همچنان مبتنی بر مدل‌های سنتی هستند. فاصله‌ای که میان انتظارات کسب‌وکارهای جدید و مدل‌های متداول بانکداری سنتی وجود دارد، به بلو این فرصت را می‌دهد که با طراحی و بازآفرینی مدل بانکداری برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، سهولت در  استفاده از خدمات مالی را برای این گروه از مشتریان فراهم کند. در این مدل خدمات‌دهی، بهره‌برداری از فناوری و دنیای دیجیتال یک پیش‌فرض لازم است نه انتخاب.

تسهیلات تکلیفی بلو الان در چه مرحله‌ای است؟

یکی از دستاوردهای بلو در سال‌های اخیر ایجاد بستری برای اعطای تسهیلات تکلیفی (ازدواج، فرزندآوری، ودیعه مسکن و…) بر بستر آنلاین بدون نیاز به حضور در شعب بانک سامان بوده است. خوشبختانه بلو در این زمینه با ایجاد زیرساخت‌های فنی و عملیاتی توانسته تکالیف اعلامی توسط نهادهای قانونی کشور را بررسی و انجام دهد.

بلوبانک در زمینه مبارزه با قمار و شرط‌بندی چه فعالیت‌هایی انجام داده است؟

غیرقانونی بودن موضوع قمار محدود به قوانین کشور ما نیست و در بسیار از کشورهای دنیا نیز این قانون وجود دارد. از منظر فنی، بلو مجهز به یک سیستم خاص در برابر الگوهای رفتاری مشکوک و پولشویی است. این سیستم به صورت یکپارچه با بانک سامان، این نوع فعالیت‌ها را بررسی می‌کند. به این معنا که اگر این سیستم تشخیص بدهد موج بزرگی از رفتارهای مشکوک در جریان است، به سرعت وارد عمل شده و اقدامات پیشگیرانه و حتی بازدارنده اعمال می‌کند.

این سیستم مدام در حال آموزش، یادگیری و بهبود است و خود را بر اساس آخرین ترندهای رفتاری و الگوهای بدرفتاری مالی آپدیت می‌کند. ما معتقدیم کاربران بلو در انجام امور مالی خود در چارچوب قوانین بانک مرکزی آزادند و به همین منظور هوشمندانه‌ترین و راحت‌ترین محصولات بانکی را توسعه و در اختیار کاربران قرار داده‌ایم. در بررسی الگوهای رفتاری مشکوک، این نتیجه حاصل شده است که در بسیاری از موارد ما با جرم‌های سازمان یافته به منظور کلاه‌برداری مواجه هستیم. به طور خلاصه، سیاست بلو در ارتباط با قمار را می‌توان چنین عنوان کرد که ما همواره در تلاشیم تجربه‌ای مسئولانه، ایمن و قانونی برای کاربران خودش مطابق با قوانین بانکی کشور، فراهم کنیم.

مهمترین نقطه ضعف بلوبانک که در سال آینده باید آن را رفع کنید چه موضوعاتی است؟

هر کسب‌وکاری در هر مرحله از رشد و بلوغ خود با مجموعه‌ای از اولویت‌ها برای توسعه مواجه است که لزوماً نباید به عنوان نقطه ضعف تلقی شوند، بلکه این حوزه‌ها، فرصت‌های رشد سازمان محسوب می‌شوند. در واقع، حتی برخی از این اولویت‌ها ممکن است از ابتدا مزیت رقابتی مجموعه بوده باشند که نیاز به تقویت و تطبیق مداوم با شرایط جدید دارند.

برای ما، همچنان مهمترین اولویت، حفظ ظرفیت توسعه خلاقانه کسب‌وکار و محصول با نگاهی متفاوت و همسو با نیازهای کاربران است. با توجه به سرعت رشد بلو، چالش اصلی ما این است که ضمن گسترش فعالیت‌ها، از این مزیت رقابتی کلیدی محافظت کرده و آن را تقویت کنیم. حفظ و حتی بهبود فرهنگ نوآوری، چابکی در تصمیم‌گیری وتوانایی پاسخگویی سریع به تغییرات بازار، مهمترین هدف راهبردی ما در سال جاری خواهد.