گزارش ۱۴۰۲ شاپرک: ارزش حقیقی تراکنش‌‌ها ۵.۴۷ درصد کاهش یافته است

به گزارش پیوست،گزارش اقتصادی سالانه شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت (شاپرک) مربوط به عملکرد شبکه پرداخت در سال ۱۴۰۲ منتشر شد. این گزارش در چهار سرفصل «شاخص‌های عملکردی شاپرک»، «کیفیت خدمات پرداخت کارتی»، «بررسی عملکرد شرکت‌های ارائه دهنده خدمات پرداخت» و بررسی عملکرد بانک‌های صادرکننده و پذیرنده به موضوع صنعت پرداخت الکترونیکی کشور پرداخته است.

این گزارش نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۲، کل تراکنش‌های شاپرکی در شبکه پرداخت ۴۹ میلیارد و ۳۰۸ میلیون تراکنش بوده و تعداد تراکنش‌های شاپرک در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ رشد ۱۰.۴۲ درصدی پیدا کرده است. ارزش تراکنش‌ها نیز در سال ۱۴۰۲ نسبت به دوره مشابه رشدی ۳۳ درصدی پیدا کرده و از ۹۲ هزار و ۶۵۶ میلیارد ریال به ۱۲۳ هزار و ۲۲۸ هزار میلیارد ریال در سال ۱۴۰۲ رسیده است. البته رشد ۳۳ درصدی ارزش اسمی تراکنش‌ها در سال ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱ بدون در نظر گرفتن اثر افزایش تورم و افزایش نرخ‌هاست.

در واقع جدول مقایسه رشد اسمی و حقیقی ارزش سالانه تراکنش‌های شبکه شاپرک نشان می‌دهد ارزش اسمی تراکنش‌های شاپرک در حالی رشد ۳۲.۹۹ درصدی نسبت به سال قبل پیدا کرده که میزان رشد ارزش حقیقی تراکنش‌های شاپرک در زمان مشابه ۵.۴۷ درصد کاهش یافته است.

تعداد ابزارهای پذیرش ۹.۵۳ درصد رشد کرده است

در ادامه شاپرک به موضوع سهم ابزارهای پذیرش اشاره کرده و توضیح داده است: در پایان اسفندماه ۱۴۰۲ بیش از ۱۱.۷ میلیون ابزار پذیرش در سراسر کشور توزیع شده است. از این تعداد ۸۹.۹۸ درصد ابزار کارتخوان فروشگاهی، ۹.۹۶ درصد ابزار پذیرش اینترنتی و ۰.۰۶ درصد ابزار پذیرش موبایلی است.

بر اساس گزارش شاپرک تغییر سهم ابزار کارتخوان فروشگاهی، اینترنتی و موبایلی از کل ابزارها در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ به‌ترتیب برابر ۱.۴۸- ، ۲.۵۸ و ۱.۱۰- درصد بوده است که در این میان ابزار پذیرش اینترنتی بیشترین رشد را به خود اختصاص داده است. همچنین در مجموع تعداد ابزارهای پذیرش در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ ، ۹.۵۳ رصد رشد کرده است.

کارتخوان فروشگاهی همچنان محبوب

بیشترین سرانه ابزار شاپرکی متعلق به ابزار کارتخوان فروشگاهی با هزار ۷۰۸ ابزار به ازای هر ۱۰ هزار نفر فرد بالای ۱۸ سال در کشور و کمترین آن متعلق به ابزارهای پذیرش موبایلی برابر با حدود یک ابزار به ازای هر ۱۰ هزار نفر فرد بالای ۱۸ سال در کشور است. بیشترین کاهش در سرانه ابزارهای پذیرش شاپرک متعلق به ابزار پذیرش موبایلی است که نسبت به اسفند ۱۴۰۱ بیش از ۹۴ درصد کاهش یافته است.

مقایسه عملکرد هر ابزار پذیرش نشان می‌دهد در مجموع ۹۱.۹۰ درصد مجموع تراکنش‌های سال ۱۴۰۲ در اختیار ابزار کارتخوان فروشگاهی است. این سهم نسبت به سال ۱۴۰۱ نزدیک به ۰.۴۵ درصد کم شده است. به‌علاوه سهام ابزار پذیرش اینترنتی و موبایلی نسبت به زمان مشابه در سال ۱۴۰۲ نیز به‌ترتیب ۰.۷۷ افزایش و ۰.۳۲ درصد کاهش یافته‌اند. سهم ابزار پذیرش اینترنتی در مبلغ تراکنش‌ها در سال ۱۴۰۲ ضمن افزایش ۰.۷۷ درصدی تعداد ابزار پذیرش اینترنتی نسبت به سال ۱۴۰۱، حدود ۴.۳۰ درصد نسبت به سال قبل رشد کرده است.

در ادامه نیز آمده است سهم ابزار پذیرش موبایلی در مبلغ تراکنش‌ها در سال ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱ حدود ۰.۰۲ درصد کاهش یافته است.

از سویی متوسط مبلغ تراکنش ابزار پذیرش اینترنتی در سال ۱۴۰۲ همراه، ۲۶.۵۹ درصد نسبت به سال ۱۴۰۱ افزایش یافته است. از طرفی متوسط مبلغ تراکنش ابزار پذیرش کارتخوان فروشگاهی در سال ۱۴۰۲ افزایش ۹.۹۶ درصدی پیدا کرده است.

هرچند مقایسه این ارقام نشان می‌دهد ابزار پذیرش اینترنتی در مجموع در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ رشد یافته اما همچنان نتوانسته است سهم بیشتری از کارتخوان‌های فروشگاهی را از آن خود کند. یکی از دلایل کمترتوسعه‌یافته بودن ابزار پذیرش اینترنتی نیاز به توسعه گوشی‌های هوشمند در سراسر کشور و توسعه‌یافتگی و در دسترس بودن اینترنت برای تمامی بخش‌های کشور است.

در ادامه این گزارش آمده است سرویس خرید کالا و خدمات روی ابزار شاپرکی با افزایش ۰.۶۴ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ دارای بیشترین سهم از کل تعداد تراکنش‌های سال ۱۴۰۲ بوده و به سهم ۸۹.۸۸ رسیده است.

همچنین دامنه مبلغی تراکنش‌های ابزار کارتخوان فروشگاهی نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۲ تعداد تراکنش‌های با مبلغ کمتر از ۶ میلیون ریال در ابزار کارتخوان فروشگاهی برابر با ۴۳ میلیارد و ۱۰۱ میلیون و ۵۱ هزار و ۸۳۷ عدد تراکنش بوده است.

در بخش مقایسه تغییرات سالانه شاخص نسبت دهکی نیز نشان می‌دهد متوسط مبلغ تراکنش‌های دهک اول در اسفند ۱۴۰۲ نسبت به فروردین ۲۶.۹۰ درصد افزایش یافته و در مدت مشابه متوسط مبلغی تراکنش‌های دهک دهم افزایش ۴۷.۳۸ درصدی پیدا کرده است.

۹۲ درصد سهم تراکنش‌های موفق

فصل دوم گزارش شاپرک به موضوع کیفیت انجام خدمات پرداخت الکترونیکی کارتی پرداخته است و عنوان شده ۹۲.۸ درصد تراکنش‌ها در سال گذشته موفقیت‌آمیز بوده و خطای کاربری بیشترین درصد خطا را به خود اختصاص داده است.

کمترین و بیشترین درصد کیفیت خدمات شاپرک به‌ترتیب در ماه‌های اسفند و اردیبهشت ۱۴۰۲ رخ داده است.

بهترین‌ها و ضعیف‌ترین‌های شرکت‌های پرداخت

فصل سوم این گزارش نیز به عملکرد کلی شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت در سال ۱۴۰۲ پرداخته است.

در سال ۱۴۰۲ شرکت «به‌پرداخت ملت» با سهم ۲۰.۳۹ درصدی بیشترین سهم مبلغی را به خود اختصاص داده است. پس از آن شرکت پرداخت الکترونیک سامان با سهم ۱۸.۷۹ درصد از مبلغ تراکنش‌ها دارای بیشترین سهم بازار است. پرداخت الکترونیک سداد و پرداخت الکترونیک پارسیان با سهم بازار ۱۱.۵۷ و ۱۰.۸۶ درصدی در جایگاه‌های سوم و چهارم سهم بازار شرکت‌های PSP از لحاظ مبلغ تراکنش قرار دارند.

بیشترین اختلاف بین سهم مبلغی تراکنش‌ها در دو سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ در ابزار پذیرش اینترنتی با رقمی برابر با ۵.۱۹ درصد افزایش به شرکت پرداخت الکترونیک سپهر تعلق دارد. این شاخص در بازار مبلغی تراکنش‌های کارتخوان فروشگاهی با نمایش ۲.۹۰ درصد افزایش، در اختیار شرکت پرداخت نوین آرین است. در ابزار پذیرش موبایلی، شرکت تجارت الکترونیک پارسیان با عددی برابر با ۷.۷۳ درصد افزایش، بیشترین تغییرات سهم مبلغی را دارد.

در سال ۱۴۰۲ کمترین رقم شاخص نسبت مجموع کارتخوان‌های کم‌تراکنش و فاقد تراکنش مالی به پایانه‌های فعال سیستمی هر شرکت، به شرکت به‌پرداخت ملت تعلق دارد. در مقابل بیشترین نسبت مذکور در شرکت «فراپردازان آروند امید» مشاهده می‌شود.

بررسی وضعیت بانک‌ها

فصل چهارم این گزارش به وضعیت بانک‌های صادرکننده و پذیرنده در سال ۱۴۰۲ پرداخته است و نشان می‌دهد بانک سپه با سهم ۱۷.۸۵ درصدی از تعداد تراکنش‌ها بالاترین سهم تعدادی و بانک ملت با سهم ۱۶.۷۲ درصدی از مبلغ تراکنش‌ها، بالاترین سهم مبلغی را در سال ۱۴۰۲ در اختیار دارند.

در میان کارت‌های تراکنش‌دار در سال ۱۴۰۲ بین بانک‌ها نیز بیشترین تعداد متعلق به کارت برداشت، سپس کارت هدیه و بن‌کارت بوده و کارت اعتباری کمترین تعداد را دارد.

در بخش جمع‌بندی گزارش شاپرک نیز خلاصه‌ و چکیده‌ای از گزارش فوق ارائه شده و آمده است از منظر مبلغی گردش مالی شاپرکی که مجموع مبالغ صادرکنندگی و پذیرندگی هر بانک است، بانک ملت، بانک ملی و صادرات بیشترین گردش مالی شاپرکی و موسسه اعتباری توسعه کمترین گردش مالی شاپرکی را در اختیار دارند.

نسخه کامل گزارش سالانه شاپرک (۱۴۰۲)