صادق امامیان: پلتفرم‌های دولتی نمی‌توانند در بازار رقابتی رقابت کنند

به گزارش روابط عمومی اندیشکده حکمرانی شریف، سید محمدصادق امامیان عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و هم‌بنیان‌گذار اندیشکده حکمرانی شریف در برنامه زاویه با موضوع حکمرانی فضای مجازی به بحث و گفت‌وگو پرداخت.

امامیان در این برنامه در انتقاد از پلتفرم‌های خصوصی با باطن دولتی گفت: به نظر یک پلتفرمی نظیر تیک‌تاک به هیچ وجه یک شرکت دست‌ساخته و اصطلاحاً با یک ظاهر بخش خصوصی و یک باطن بخش دولتی نیست. ما این موضوع را در کشور خودمان نیز تجربه کرده‌ایم. هر کجا خواستیم با بخش دولتی یک کار بزرگ انجام دهیم نتوانستیم؛ به ویژه آنجا که سنگ محک درست به وجود می‌آید که بازار رقابتی باشد هیچ یک از پلتفرم‌های دولتی ما نتوانسته در بازار رقابتی رقابت کند و وضعیت صداوسیمای ما امروز ناشی از همین است.

امامیان همچنین عملکرد مرکز ملی فضای مجازی را نقد کرد و گفت: مرکز ملی و شورای عالی فضای مجازی با یک نگاه پیشرو بیشتر از یک دهه قبل تاسیس شد اما از همان زمان در طول دوره‌های گذشته عملاً مرکز ملی فضای مجازی در شورای عالی فضای مجازی محل گفت‌وگو و عدم اجرا بود. طبق فرمایش رهبری قرارگاه نهایی ما باید مرکز ملی فضای مجازی باشد و تاکنون مرکز ملی فضای مجازی زیر بار مسئولیت‌ها نرفته است.

اروپایی‌ها به شدت نگران وضعیت اینترنت‌اند

امامیان ادامه داد: در نگاه رسانه‌های رسمی کشور، ما دنیا را یک دنیای به ظاهر متحد می‌بینیم اما این اتحاد در واقع وجود ندارد. نگرانی‌هایی که به صراحت از سوی رهبران سیاسی و رگولاتورها و مسئولان فنی این حوزه‌ها در کشورهای مختلف طرح شده است منتها وقتی فضا خیلی سیاسی می‌شود و عملاً آمریکا می‌تواند همه را در یک جبهه متحد کند شاهد یک چهره واحد از دنیای غرب هستیم.

هم‌بنیان‌گذار اندیشکده حکمرانی شریف اظهار کرد: در اجلاس IGF که در یک کشور آفریقایی در دسامبر ۲۰۲۲ برگزار شد و در جلسه‌ای که دبیر کل سازمان ملل حضور داشت، نخست‌وزیر کشور میزبان از مهم‌ترین منتقدان وضعیت حکمرانی اینترنت بود و طی سخنرانی بیان کرد که به واسطه فیک‌نیوز سازمان‌یافته از طریق اینترنت و به ویژه پلتفرم آمریکایی من امنیت کشورم را نمی‌توانم تامین و تضمین کنم.

او همچنین افزود: یکی از مسائل مهم ناتوانی کنترل وضعیت حکمرانی اینترنت در کشورهای در حال توسعه عدم مشروعیت حاکمیت در این کشورهاست و این کشورها تا زمانی که نتوانند جوامع‌شان به ویژه بخش نخبگانی را قانع کنند که تلاش‌شان به نفع جامعه است حتماً از داخل با مقاومت مواجه خواهند شد. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد در ایران با چنین مقاومتی روبه‌رو هستیم.

این استاد دانشگاه گفت: مساله حریم خصوصی یا داده‌های شهروندان در انتخابات در کانون توجه قرار گرفت و به صورت جدی مورد توجه اروپاییان است. من بشخصه جملاتی از آمریکایی‌ها شنیده‌ام که مساله‌ای به نام حریم خصوصی در اینترنت نداریم و نباید کسب‌وکار را فدای حریم خصوصی کرد اما اروپایی‌ها روی این مساله حساس هستند و اوج آن GDPR و قوانین دوقلوی DSA  و DMA بود که هر دوی اینها حفاظت داده‌ها را به صورت جدی مد نظر قرار دادند.

اقتدار ملی با رقابت حاصل می‌شود نه پول دولتی

امامیان ادامه داد: رمز و راز کلیدی اقتدار آمریکایی، اقتدار شرکت‌ها و بخش خصوصی آمریکایی است که آن هم ناشی از قاعده واقعی رقابت در آمریکاست و این دقیقاً برخلاف کاری است که در ایران انجام می‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه امیرکبیر با بیان اینکه در کشورمان مسیر درستی برای توسعه پلتفرم‌ها طی نمی‌کنیم گفت: برای تقویت یک حوزه شروع به واریز پول دولتی می‌کنیم و با این کار رانت انجام می‌شود و رانت باعث ایجاد ناکارآمدی می‌شود. وقتی ناکارآمدی پیش بیاید برای پنهان کردن آن سعی می‌شود اجازه بخش خصوصی واقعی گرفته شود.

او همچنین توضیح داد: در صنایع مختلف ایران با این مساله روبه‌رو هستیم و در حال حاضر صنعت خودروسازی ما یک نمونه شده است، در همین حوزه پلتفرم‌های اینترنتی داریم. زمانی که من در ساترا بودم خیلی از بخش‌های دولتی نظیر صداوسیما تمایلی به ورود بخش خصوصی در این زمینه نداشتند و همه هم ادعا می‌کردند که قصد ما تقویت اقتدار ملی دراین حوزه است در حالی که اقتدار ملی از طریق رقایت و توسعه قدرت و قدرتمندسازی بخش خصوصی ایجاد می‌شود.

امامیان در پایان گفت: آمریکا با هوشمندی چینی‌ها به چالش کشیده شد و تیک‌تاک با رقابتی‌ترین حالت ممکن به بازارهای کشورهای مختلف تهاجم برد و زمانی که به بالای ۱۰۰ میلیون کاربر در آمریکا رسید زنگ‌های خطر برای به صدا درآمد.