حاکمیت قانون بر داده‌ها در فضای مجازی؛ آیا لایک مساوی مسئولیت است

در این یادداشت به صورت مختصر درصدد هستیم تا به بخشی از ابعاد حقوقی رفتار مخاطبان در فضای مجازی بپردازیم و به مناسبت تشخیص مسئولیت قانونی مخاطبان در برابر لایک کردن پست‌ها و مطالب منتشره در فضای مجازی از سوی یکی از مقامات قضایی به نقل از یکی از پایگاه‌های معتبر خبری، این یادداشت به رشته تحریر درآمد. مسئولیت و حق زمانی که از مسئولیت یا تکلیف سخن به میان آید کنار آن لازم است بحث حق‌ها نیز شناسایی شود. اینکه صرفاً بر اشخاص (در این یادداشت مخاطبان) در هر فضایی اعم از مجازی یا غیرمجازی یعنی در عالم واقع تکلیف یا مسئولیت بار کنیم و حقوقی را برای آنها در نظر نگیریم عملاً امری غیرمنطقی و نامتناسب است و این امر منجر به آن خواهد شد که حقوق اشخاص نادیده گرفته شود. مسئولیت قانونی چیست و مصادیق آن کدام است؟ این سوالی است که در ادامه به آن پاسخ می‌دهیم. مسئولیت قانونی بدین مفهوم است که هر شخص حقیقی یا حقوقی در برابر اجرای قانون تعهد دارد و لازم است به قانون پایبند باشد. این پایبندی به قوانین حاکی از مسئولیت قانونی است که به موجب ویژگی عام بودن قانون بر همگان به صورت مساوی بار می‌شود و همگان در برابر قانون مساوی و مکلف به اجرای آن هستند. اینکه قانون چیست و مقام صالح وضع قانون کیست نیازمند توضیح موجز است. قانون به معنای عام مفهومی است که دایره مصادیق آن بسیار گسترده است تا حدی که بتوان به هر دستورالعملی قانون به معنای عام گفت؛ اما در خصوص مناسبت این یادداشت مسئولیت قانونی عبارت است از مسئولیت کیفری که در مقابل آن حق‌هایی نیز برای اشخاص مسئول لحاظ می‌شود از جمله جاری بودن اصولی همچون اصل برائت. مسئولیت کیفری زمانی که فرد مرتکب عمل یا ترک عملی می‌شود که در قانون به آن جرم گفته شده و...