آیا VODها می‌توانند دروازه‌بان باشند

بعد از معرفی لایحه قانون بازارهای دیجیتالی (Digital Markets Act) که در پانزدهم دسامبر سال ۲۰۲۰ به پیشنهاد کمیسیون اروپایی پیشنهاد برای تصویب به شورای وزیران و پارلمان اروپایی ارسال شد، بحث‌های زیادی در مورد مفهوم دروازه‌بانی (Gatekeeper) و اهمیت آن در تنظیم رقابت در بازارهای دیجیتالی در گرفته است. مطابق این لایحه، دروازه‌بان‌ها موظف‌اند تا از وظایف گسترده‌ای که این لایحه به دوش آنها می‌گذارد تبعیت کنند. از این وظایف می‌توان به تعهداتی در خصوص ممنوعیت تجمیع و ترکیب داده‌های کاربران، اعطای حق دسترسی به این داده‌ها به سایر بنگاه‌ها و کسب‌و‌کارهای رقیب با رعایت حریم خصوصی و عدم خود‌ترجیحی در ارائه خدمات هسته پلتفرمی اشاره کرد. هرچند این لایحه خود هنوز در مراحل تصویب است اما راهبردهای پیشنهادشده توسط آن می‌تواند منبعی مهم برای الگوگیری قانون‌گذاران و نهادهای ناظر داخلی برای تنظیم‌گری (Regulation) بازارهای دیجیتالی باشد. مهم‌ترین ویژگی قانون بازارهای دیجیتالی رویکرد پیشینی (ex ante) آن در تنظیم رقابت در بازار است. منظور از رویکرد پیشینی اعمال وظایف و مقرراتی برای جلوگیری از اقدامات مخل رقابت در بازار است پیش از آنکه لزوماً اقدامی مخل رقابت از سوی یکی از بنگاه‌ها صورت گیرد. در قوانین با رویکرد پسینی (ex post) در حقوق رقابت، کشف رفتار مخل رقابت، اعمال و اجرای قانون پس از رخ دادن اقدام مخل رقابت در بازار است. از همین رو لازم است تا ماهیت پیشینی قانون بازارهای دیجیتالی در تنظیم رقابت را در خصوص پلتفرم‌های آنلاین و همچنین مفهوم دروازه‌بانی در نظر داشته باشیم. رویکرد پیشینی در تنظیم رقابت میان پلتفرم‌های آنلاین از آن رو اهمیت دارد که در این پلتفرم‌ها، به دلیل وجود وابستگی طرف تجاری به پلتفرم برای رسیدن به بازار هدف و مشتریان و همچنین قدرت مسلط پلتفرم در آن بازار (یا بازار مرتبط Relevant Market)، پلتفرم این توانایی را دارد که شرایط غیرمنصفانه‌ای را به طرف تجاری تحمیل کند و...